دیجیتال مارکتینگ چیست؟ آموزش بازاریابی دیجیتال و اصطلاحات آن

4.9 / 5. تعداد رای: 9

دیجیتال مارکتینگ چیست؟ آموزش بازاریابی دیجیتال و اصطلاحات آن

این مقاله یکی از کامل‌ترین مقاله‌های دیجیتال‌ مارکتینگ است زیرا درآن به تمام بخش‌های دیجیتال مارکتینگ از مفاهیم تا ابزار و تکنیک‌ها می‌پردازم. در یک جمله: می‌خواهیم هرچیزی در ذهن شما شکل گرفته را خراب کنیم سپس از نو بسازیم.

دیجیتال مارکتینگ به معنای بازاریابی آنلاین نیست و بازاریابی آنلاین فقط یک بخش از دیجیتال مارکتینگ است.

امروزه را‌ه‌اندازی کسب‌و‌کار تا حدودی سخت شده است. اما ما در دوره‌ای زندگی می‌کنیم که نیازمند دنیای وب هستیم و بدون آن کسب‌وکار‌های آنلاین صورت نمی‌گیرید. در این مقاله قصد داریم شش استراتژی مهم بازاریابی را برای شما توضیح دهیم که با رعایت و استفاده درست و به‌جا از این شش استراتژی می‌توانید یک بازاریاب موفق و حرفه‌ای در کسب‌وکار آنلاین خود باشید.

آنچه در این مقاله می‌خوانید

دیجیتال مارکتینگ چیست

احتمال زیاد شما قبل از خواندن این مقاله، مقالات دیگر را نیز مطالعه کردید و پاسخ هایی مثل: هرگونه بازاریابی آنلاین یا هرگونه بازاریابی که در بستر آنلاین و دیجیتال انجام شود، دیجیتال مارکتینگ می‌گوییم یا شاید آن را با تعریف بازاریابی نوین برای شما بازگو کرده باشند.

اما من اینجا به عنوان یک متخصص در حوزه دیجیتال مارکتینگ که سطح مطالعات مناسبی در این زمینه دارم باید مفهومی کاملا جدید و متفاوت برای شما بازگو کنم. از آن‌جایی که دیجیتال مارکتینگ زیر مجموعه مارکتینگ و مارکتینگ یک حوزه علوم انسانی است باید بگویم، تعریف واحد و دقیقی نه برای مارکتینگ وجود دارد نه برای دیجیتال مارکتینگ، پس بیایید مفهوم و تاریخ آن را بررسی کنیم.

اول از همه باید در یک جمله بگویم: دیجیتال مارکتینگ به معنای استفاده از هر نوع ابزار دیجیتال و الکترونیکی است که در راستای اهداف بازاریابی یا مارکتینگ استفاده می‌شود.

با این تعریف، پی می‌بریم که دیجیتال مارکتینگ یک نوع از بازاریابی نوین نیست و قدمت بسیار زیادی دارد، در اصل بازاریابی دیجیتال از زمانی که رادیو در سال 1896 میلادی یعنی حدود یک‌ونیم قرن پیش به وجود آمد شکل گرفت. حدود 10 سال بعد رادیو به صورت عمومی در دست همه مردم پیدا شد و هرکس در محل کار خود یا در خانه یا حتی به صورت جیبی یک رادیو داشت. اینجا بود که فکر بازاریابی و انجام فرایند تبلیغات به سر بازاریابان زد.

بازاریابی دیجیتال همیشه برپایه محتوا استوار است و شما در کنار بازاریابی باید محتوا را هم به خوبی بشناسید تا بتوانید یک دیجیتال مارکتر خوب شوید و از پس ذهن مخاطب بربیایید، اگر دوست دارید درباره بازاریابی دیجیتال اطلاعات کسب کنید، می‌توانید مقاله بازاریابی محتوا را مطالعه کنید.

بنابراین دیجیتال مارکتینگ استفاده از هر ابزار دیجیتال است، نه فقط گوگل و اینستاگرام!

چهار چوب کلی دیجیتال مارکتینگ یا بازاریابی دیجیتال چیست

چهار چوب کلی دیجیتال مارکتینگ یا بازاریابی دیجیتال چیست
چهار چوب کلی دیجیتال مارکتینگ یا بازاریابی دیجیتال چیست

بازاریابی دیجیتال به 4 قسمت تقسیم می‌شود که این چهار قسمت را برای شما شرح می‌دهم.

جذب مخاطب

اولین قدم در قیف فروش جذب مخاطب است، در بازاریابی دیجیتال یا دیجیتال مارکتینگ شما باید به وسیله ابزارهای دیجیتال کاری کنید مشتری شما را دنبال کند. جلوتر ابزارهای دیجیتال را برای شما معرفی کردم ولی اینجا باید برای شما بگویم که جذب مشتری به دو روش ارگانیک و تبلیغات انجام می‌شود.

ارگانیک

در روش ارگانیک شما کاری می‌کنید مخاطب خودش شما پیدا کند و دنبال کند. دقیقا مثل وقتی که پست شما به صورت رایگان به اکسپلور می‌رود یا مخاطب با سرچ کردن یک کلمه کلیدی سایت شما را می‌مبیند و وارد سایت شما می‌شود. در اصل در این روش مخاطب شما را جست‌وجو می‌کند.

تبلیغاتی

در روش تبلیغات، شما جلوی چشم مخاطب ظاهر می‌شوید و اجازه می‌دهید تصمیم بگیرد که شما ارزش جذبتان شدن را دارید یا خیر. این روش هم جلوتر کامل توضیح داده‌ام.

علاقه‌مند سازی و مقایسه

در این بخش مخاطب شما را دیده است و جذب شده، حالا باید شما را با دیگران مقایسه کند و ببیند کدام یک بهتر است، اگر در این مسیر شما بتوانید مخاطب را سرگرم کنید یا یک ارزش زیاد برایش فراهم کنید، او به شما علاقه‌مند می‌شود و باید برویم به مرحله بعد، مرحله بعد در چهارچوب دیجیتال مارکتینگ ترغیب مشتری به خرید است.

دیجیتال مارکتینگ و فروش

حالا باید تخم خرید را در ذهن مخاطب بکاریم باید او را ترغیب کنیم که به دلیل تفاوت‌ها و ارزش‌های زیادی که برای او خلق کرده‌ایم از ما خرید کند. در این مرحله اگر خرید اول مشتری از شما است باید از تکنیک پرش از موانع اسب استفاده کنید. تکنیک پرش از موانع اسب یعنی از فروش مبلغ کم شروع کنید تا به مبالغ بالاتر برسید.

وفادار کردن مشتری

مهم‌ترین مرحله وفادارسازی مشتری است، به جز ارائه محصول خوب، شما باید یک سری تکنیک‌ها انجام دهید تا بتوانید مشتری را وفادار کنید. مثلا اگر فروشگاه عطر دارید، بعد از خرید عطر توسط مشتری از ایشان شماره تلفنشان را بگیرید و از او بپرسید عطر شما حدودا چند ماه دیگر تمام می‌شود. پاسخ وی را ثبت کنید دقیقا سر تاریخ مشخص به ایشان زنگ بزنید و بعد از گپ و گفت‌وگو از عطرشان بپرسید و اعلام کنید پک عطر جدید شما آماده است، مایلید ارسال کنم؟

این مشتری به وجد می‌آید و با خوشحالی بسیار زیاد از شما تشکر می‌کند و پاسخی را ارائه می‌کند. الحق که عجب تکنیکی گفتم. در ادامه این مشتری شما را به دیگری معرفی می‌کند و خودش نیز به یک مشتری وفادار و شگفت‌زده تبدیل می‌شود.

در دیجیتال مارکتینگ شما باید تمام چهارچوب‌های مارکتینگ را رعایت کنید، اما با ابزارهای دیجیتال. حتما برای مدیریت مشتریان خود یک نرم‌افزار خوب CRM تهیه کنید.

بازاریابی دیجیتال آنلاین است یا آفلاین

بازاریابی دیجیتال به دو دسته بازاریابی دیجیتال آفلاین و دیجیتال آنلاین تقسیم می‌شود. به انواع بازاریابی برپایه شبکه‌های اجتماعی، موتورهای جست‌وجو و و دیگر ابزارهایی اینترنتی، بازاریابی دیجیتال آنلاین می‌گوییم. اما بازاریابی دیجیتال آفلاین به هرگونه استفاده تبلیغاتی و مارکتینگ از ابزارهایی چون رادیو، تلوزیون، بیلبوردهای دیجیتال و… بازاریابی دیجیتال آفلاین گفته می‌شود.

انواع ابزارهای بازاریابی دیجیتال یا دیجیتال مارکتینگ

در اینجا می‌خواهم به ابزارهای بازاریابی اینترنتی بپردازم. اما قبل از هرچیز یک ذهنیت را درست کنم، دیجیتال مارکتینگ یک فرایند دشوار و گروهی است و شما نمی‌توانید به تنهایی از پس همه کارها بربیایید. اگر دوست دارید کسب‌وکار اینترنتی موفقی را پایه‌گذاری کنید به شما پیشنهاد می‌کنم در دوره جامع سایت برتر شرکت کنید.

بازاریابی از طریق وبسایت یا وبسایت مارکتینگ

اولین حرفی که با شما در این‌جا دارم این است که آدم عاقل تخم مرغ‌هاش رو توی یک سبد نمی‌چینه دلیل این صحبت من این است که افراد بسیار زیادی هستند که فکر می‌کنند با زدن یک پیج اینستاگرامی دیگر نیازی به داشتن سایت نیست. مثل این می‌ماند فرمانده ارتش بگوید با داشتن خط مقدم جبهه دیگر نیازی به پایگاه نظامی نداریم!

وب‌سایت پایگاه اصلی مشتریان شماست، تنها جایی که اختیار همه چیز دست شماست، وب‌سایتتان است. می‌توانید اطلاعات مخاطب را کامل در آن نگاه داری کنید، می‌توانید بازاریابی درونگرا یا ربایشی انجام بدین و کاری کنید مخاطب از شما به صورت مستقیم خرید کند. اما در اینستاگرام هرجایی دیگر شما باید تبلیغات کنید و بازاریابی برونگرا انجام دهید تا مشتری علاقه‌مند شود، سپس وارد وب‌سایت شود و از شما خرید کند.

دیجیتال مارکتینگ فقط یک ابزار ندارد مراقب باشید از تمام ابزارهای آن استفاده کنید.

بهینه‌سازی برای موتور های جستجو یا SEO

در اینجا می‌خواهم به ابزارهای بازاریابی اینترنتی بپردازم.
سئو یا SEO که اختصار کلمه  Search engine optimization است به معنای بهینه‌سازی وب‌سایت برای موتورهای جست‌وجو مانند گوگل و بینگ است، این مهارت به شما کمک می‌کند تا بتوانید وب‌سایت و مقالات سایت خود را در نتایج اول گوگل بالا بیاورید و ورودی‌های زیادی را از موتورهای جست‌وجو داشته باشید. درحال حاضر بزرگ‌ترین موتور جست‌وجوی دنیا گوگل است.

ابزارهای سئو

SEM – MOZ و… این‌ها ابزارهایی برای موتورهای جست‌وجو هستند که به کمک آن‌ها می‌توانید بررسی کنید کاربران اینترنت که خواستار خدمات شما هستند چه کلمات کلیدی را سرچ می‌کنند. شاید بخواهید رقبای خود را تحلیل کنید، ببینید بیشترین ورودهای وب‌سایتشان از چه کلمه کلیدی است یا شاید بخواهید رقبای خود را تحلیل کنید تا بتوانید فرایند سئو را به خوبی انجام دهید، این ابزارها فرایند رشد شما را در اینترنت زیاد می‌کنند.

تحلیل و آنالیز دیتا یا اطلاعات وبسایت

تحلیل و آنالیز دیتا یا اطلاعات وبسایت
تحلیل و آنالیز دیتا یا اطلاعات وبسایت

تحلیل داده و دیتاهای وب‌سایت شما یکی از مهم‌ترین فرایندهایی است که شما به عنوان یک وب‌مستر باید به‌‍ آن دقت کنید مثلا ممکن است بخواهید بدانید کدام صفحه از وب‌سایت شما چشم نوازتر است، یا کدام صفحه سرعت لود بیشتری دارد؟ شاید بخواهید ایرادات وب‌سایت خود را بدانید یا یک چیز جالب! دوست نداری بدونی همین الآن چند نفر روی سایتت فعال هستند و بیشتر مشغول انجام چه کاری هستند ؟

شاید بخواهید یک کمپین فروش ببندید و تست A/B انجام بدهید، مثلا در تبلیغ A یک محتوا و در تبلیغ B یک نوع دیگر از محتوا را ارائه کنید. باید یک ابزار وجود داشته باشد تا نتایج تست را به شما نشان دهد تا بفهمید کدام تست موفق‌تر بود است. جلوتر 2 ابزار آنالیز وب‌سایت و داده را به شما معرفی می‌کنم.

ابزارهای آنالیز وب سایت

در اینجا یک ابزار ایرانی بنام متریکس برای کمپین‌های فروش و یک ابزار خارجی بنام گوگل آنالیتیکس برای آنالیز داده و اطلاعات وب‌سایت معرفی می‌کنم.

گوگل آنالیتیکس

یکی از مهم‌ترین ابزارهای دیجیتال مارکتینگ اینترنتی، Google Analytics می‌باشد که به شما اطلاعات بسیار مهم و خیلی زیادی را مثل مسیر خرید کاربر، آمار دقیق بازدید روزانه و لحظه‌ای از وب‌سایت و … به صورت رایگان در اختیارتان قرار می‌دهد. از آنجایی که ما تحریم هستیم کمی استفاده از این ابزارها دشوار و نیازمند نیازمند فیلترشکن است. یکی دیگر از موارد بسیار مهم برای استفاده از گوگل آنالیتیکس تست آ و ب است. ممکن است شما بخواهید یک صفحه را به دو شکل مختلف طراحی کنید تا ببینید کاربر با کدام یک ارتباط بیشتری برقرار می‌کند، برای این که متوجه شوید که کدام یک از صفحات سایت شما بهتر است می‌توانید از گوگل آنالیتیکس استفاده کنید.

متریکس

فرض کنید شما یک ماه است که یک کمپین تبلیغاتی طراحی کرده‌اید و در تلگرام، گوگل، اینستاگرام و وب‌سایت‌های متخلف این تبلیغات را منتشر کردید، حالا نیاز است که بدانید بیشترین کانال ورودی از طریق تبلیغات شما از کدام یک از این کانال‌ها بوده تا دفعه بعد روی آن بیشتر سرمایه‌گذاری کنید.

متریکس یک تحلیل‌گر داده ایرانی است که به شما کمک می‌کند تا به سوالات زیر پاسخ دهید.
مخاطبان من از کدام کانال و منبع جذب شده‌اند؟
چه تخلفی در کمپین تبلیغاتی شما رخ داده است؟
کاربران شما در سایت یا در اپلیکیشن شما چطور رفتار می‌کنند؟

شاید شما هم برای استفاده از ابزارهای ایرانی ترس داشته باشید، اما می‌توانم به شما این جرات را بدهم که ابزارهای دیجیتال مارکتینگ اینترنتی ایرانی امروز از کیفیت بسیار بالایی برخوردار است و شما می‌توانید با خیال راحت از آن‌ها استفاده کنید.

بازاریابی شبکه‌های اجتماعی یا سوشال مارکتینگ

بازاریابی شکبه‌های اجتماعی یا Social media marketing یکی دیگر از راه‌های بازاریابی اینترنتی به شما می‌رود که درآن با استفاده از ابزارهایی مانند اینستاگرام، لینکداین و … بازاریابی محتوایی انجام می‌دهند و با انتشار محتواهای سرگرم کننده برای خود مخاطب جذب می‌کنند و با استفاده از کمپین‌های چند مرحله‌ای فروش، فروش‌های انفجاری را رقم می‌زنند.

تبلیغات شبکه های اجتماعی

تبلیغات در شبکه‌های اجتماعی مانند اینستاگرام به دو حالت تقسیم می‌شود، تبلیغاتی که افراد مشهور و پیج‌ها انجام می‌دهند و تبلیغاتی که پلتفرم اینستاگرام به صورت پروموشن انجام می‌دهد. در ایران به دلیل تحریم‌ها ما قادر به استفاده از سیستم پروموشن اینستاگرام را نداریم. تبلیغات به روش پروموشن اینستاگرام بسیار هدف‌مند است، زیرا اینستاگرام از داده‌های دقیقی برخوردار است که می‌داند فلان محتوا را دقیقا به چه شخصی باید نمایش دهد.

به هرحال تنها راه ما برای تبلیغات در شکبه‌های اجتماعی، اینفلئونسر مارکتینگ یا بازاریابی اثر گذار و تبلیغات گسترده است. در روش تبلیغات گسترده در اینستاگرام شما باید پیج‌های عمومی، دانستنی‌ها و… را پیدا کنید و به آن‌ها درخواست تبلیغ بدهید و در ازای پرداخت هزینه، تبلیغات خود را چه در استوری و چه به صورت پست منتشر کنید.

اینفلوئنسر مارکتینگ یا بازاریابی اثر گذار

اینفلوئنسر مارکتینگ یا بازاریابی اثر گذار
اینفلوئنسر مارکتینگ یا بازاریابی اثر گذار

این روش از بازاریابی در دیجیتال مارکتینگ آنلاین یا اینترنتی اگر درست انجام شود بسیار بازدهی خوبی دارد. اگر شما اثر گذاران در صنعت خود را پیدا کنید و از آن‌ها بخواهید شما را تبلیغ کنند به احتمال خیلی زیاد، مشتریان زیادی پیدا خواهید کرد. من یک مثال ساده از تاثیر اثر گذارها و افراد مشهور در دنیا روی محصولات برای شما می‌زنم: رونالدو در یک مصاحبه‌ای نوشابه‌های کوکاکولا مقابلش را کنار می‌زند و به جای آن آب قرار می‌دهد. تا 24 ساعت بعد سهام کوکاکولا به طور چشم‌گیری سقوط می‌کند.

سعی کنید افرادی که در زمینه کاری شما بلاگر هستند و تاثیر زیادی بر مخاطب‌هایشان دارند را پیدا کنید و از آن‌ها بخواهید محصولات شما را تبلیغ کنند. گرچه بازاریابی اثر گذار به اینجا ختم نمی‌شود زیرا اگر شما بتوانید با چند محتوای کاردرست کاری کنید که در کمپین فروش محصول شما افراد زیادی از محصولتان خرید کنند شما نیز بازاریابی اثر گذار انجام داده‌اید.

تحلیل دیتا و داده‌های شبکه‌های اجتماعی در دیجیتال مارکتینگ

اطلاعات و داشتن داده‌هایی از سمت پلفترم‌های نشر محتوا مانند اینستاگرام به شما کمک می‌کند تا سیلقه مخاطب خود را بدانید و از قبل بتوانید محتوای موردپسند وی را طراحی، تولید و نشر کنید. برای آنالیز شبکه‌های اجتماعی ابزارهای بسیار زیاد ایرانی تولید شده که معروف‌ترین‌ آن‌ها نوین هاب است. شما با استفاده از نوین‌هاب می‌توانید شبکه‌های اجتماعی مختلف خود را از طریق یک پنل مدیریت، مدیریت کنید و آنالیزهای بسیار دقیقی را پس از نشر محتوا دریافت کنید.

اگرچه ابزاری مانند اینستاگرام خود در بخشی بنام INSIGHT اطلاعات کاربردی مفیدی مانند، میزان به اشتراک‌گذاری محتوا، میزان ورودی از کانال‌های مختلف اکسپلور و هشتگ‌ها، سن‌وسال و جنسیت مخاطب‌ها و… را به شما ارائه می‌کند، اما اگر چند شبکه اجتماعی داشته باشید که نیازمند مدیریت باشند، ابزارهایی مانند کاوان، سوشالیو و نوین‌هاب به کارتان می‌آید.

دیجیتال مارکتینگ و بازاریابی محتوا یا Content Marketing

بازاریابی محتوایی در همه جا به چشم می‌خورد، شما هروز و در هر پلتفرمی یا هر مذاکره‌ای درحال ارائه محتوا هستید، حالا اگر بتوانید مسیر تولید و ارائه محتوا را با یک سری استراتژی عالی بدانید شما به یک بازاریاب محتوا تبدیل می‌شوید که انگار 50 درصد از بازاریابی دیجیتال را رفته‌اید. بازاریای محتوا ابزارهای بسیاری دارد که به ابزارهای مدیریت، تحلیل، تولید، بررسی و.. تقسیم می‌شوند. مثلا شما از ترلو trello برای مدیریت تیم . پروژه‌ها استفاده کنید.

بازاریابی محتوا یکی از سرخت‌ترین و پردرآمدترین بخش‌های بازاریابی اینترنتی یا دیجیتال مارکتینگ است. یادتان باشد که عادت خرید مشتری‌ها تغییر کرده و مشتری‌های شما امروز بیش از هرزمان دیگری به اطلاعات کاربردی و دقیق نیاز دارند، مثلا علاقه دارند به این که بدانند محصولی که می‌خرند چه قابلیت‌هایی دارد، دوست دارند بدانند چطور باید از آن محصول استفاده کنند، مثلا شما قبل از این‌که یک تفلن همراه بخرید اول ویدئوهای نقدوبررسی آن را با دقت تماشا می‌کنید و حس پس از خرید و استفاده را قبل از خرید دریافت می‌کنید، اینجاست که شما به بازاریابی محتوا نیاز دارید.

محتوا می‌تواند مسیر شما را در جهت اعتماد، رشد و پیشرفت هموار کند. کلید اصلی فروش در دست محتواهای مناسب شماست.

بازاریابی و فروش دیجیتال یا اینترنتی با چت آنلاین

امروز وارد هر وب‌سایتی که می‌شوید با یک چت باکس کوچک مواجه می‌شوید که تمام سوالات شما را پاسخ می‌دهند و سعی می‌کنند نیاز شما به اطلاعات را ارضا کنند. استفاده از چت باکس‌های آنلاین در وب‌سایت‌ها می‌تواد احتمال فروش شما را بیشتر کند. از چت‌ باکس‌هایی که می‌توانم به شما معرفی کنم رای چت، دینگ‌چت، ریتین، دیالوگ و چتیاتو از معرف‌ترین آن‌ها دربین ابزارهای چت آنلاین ایرانی است.

تیکت و پشتیبانی

تیکت و پشتیبانی یکی دیگر از بخش‌های مهم وب‌سایت است که در فروش به شما کمک می‌کند. اگر می‌خواهید یک چت مارکتینگ کاردرست روی سایت خود داشته باشید، من پیشنهاد می‌کنم حتما سیستم تیکت خودرا فعال کنید، زیرا آسان‌ترین راه فروش، فروش به مشتری قبل است. در وب‌سایت‌ها مشتریان قبلی همیشه از طریق تیکت در پنل کاربری با مدیریت و پشتیبان‌های سایت‌ها در تماس هستند. یکی از ابزارهایی که شما برای بخش تیکت سایت خود می‌توانید استفاده کنید، ابزار پشتوان است.

بازریابی آنلاین و رپورتاژ آگهی

اگر می‌خواهید سئو بهتری داشته باشید و دوست دارید برندسازی درجه یکی را انجام دهید، انتشار رپورتاژ آگهی یکی از اصلی‌ترین کارهایی است که باید آن را انجام دهید، در این کار شما باید از طریق پلتفرم‌های انتشار رپورتاژ مانند تریبون و تسمینو و… محتواهای خود را منتشر کنید، از امکانات این پلتفرم‌ها در دسترس قراردادن سایت‌هایی است که مطابق با نیاز و هدف شما است که می‌توانید در آن‌ها اگهی خود را منتشر کنید، این امر به دلیل استفاده از بک لینک به سئو سایت شما خیلی کمک می‌کند. پلتفرم‌های انتشار رپورتاژ به شما آمار دقیق بازدید نیز ارائه می‌کنند.

ابزار کوتاه‌کننده لینک برای نشر بهتر محتوا

ممکن است شخصی بخواهد لینک شما را برای شخصی دیگر ارسال کند و لینک شما طولانی باشد و اگر لینک صفحه فارسی باشد که دیگر واویلا، تمام کارکترها بهم‌ می‌ریزد و می‌تواند حال مخاطب را بگیرد. سعی کنید از ابزارهای کوتاه کننده لینک مانند: bit.ly، goo.ly و … به عنوان کوتاه کننده‌های خارجی و از لینک‌پی، لیش، پی‌لینک و … به عنوان کوتاه کننده لینک‌های داخلی استفاده کنید، منظور از داخلی ایرانی است.

با این کار شما ظاهری جذاب‌تر و گیراتر برای محتوای خود می‌سازید.

مشارکت در فروش یا افلیت مارکتینگ

یکی دیگر از کارهایی که بعد از به وجود آمدن دیجیتال مارکتینگ آنلاین باب شد، بازاریابی دیجیتالی مشارکت در فروش بود، مشارکت در فروش نیز از گذشته وجود داشته و افرادی مثل دلال‌های ملک و خودرو با فروش محصولات سود خود را بر می‌داشتند، با به وجود آمدن دیجیتال مارکتینگ اینترنتی و ابزارهای دیجیتال اینترنتی این شغل نیز اینترنتی شد.

افرادی با کسب دانش دیجیتال مارکتینگ و بازاریابی اینترنتی در کنار بازاریابی محتوا، شروع می‌کنند به معرفی و فروش محصولات تولیدی که تولیدی‌ها نمی‌توانند آن‌ها را بفروشند. این شغل هزینه زیادی نیاز ندارد و شما صرفا با داشتن مهارت دیجیتال مارکتینگ و بازاریابی محتوا همراه با یک لپتاپ و موبایل درآمدزایی کند. معمولا سود شما از این کار باید بین 15 تا 30 درصد سود باشد.

تبلیغات گوگل یا Google ADS

تبلیغات گوگل یا Google ADS
تبلیغات گوگل یا Google ADS

دقیقا وقتی درباره اینترنت و بازاریابی اینترنتی و دیجیتال مارکتینگ صحبت می‌کنیم 100 درصد پای گوگل به ماجرا باز می‌شود. گوگل یکی از قوی‌ترین ارائه کنندگان سرویس‌های دیجیتال مارکتینگ دنیاست، سیستم تبلیغات گوگل که آن را با نام اختصاری گوگل ادز می‌شناسیم، به ما کمک می‌کند تا برای مدتی بتوانیم در یک کلمه کلیدی در نتایج گوگل اولین لینک قرار بگیریم.

معمولا این تبلیغات با علامت اختصاری AD نمایش داده می‌شود تا کاربر متوجه شود که این نتایج سئویی یا معتبر گوگل است یا نتایج تبلیغاتی گوگل. یکی از سئوالات پرتکرار دراین‌باره این است که آیا تبلیغات گوگل روی سئو سایت تاثیر می‌گذارد؟ پاسخ خیر است، زیرا گوگل برپایه اعتبار به نمایش بهترین نتایج بین مردم جا افتاده و سئو تنها راهی است که وب‌مستران باید با مبارزه برای گرفتن نتایج بهتر بهترین خودشان را ارائه کنند و گوگل ادز صرفا تبلیغ است که به شناخت برند شما کمک می‌کند.

ایمیل مارکتینگ

ایمیل مارکتینگ یا بازاریابی ایمیلی یکی از رایج‌ترین روش‌های بازاریابی اینترنتی و دیجیتال مارکتینگ است که شما از طریق ارسال ایمیل برای برندسازی، انتشار محتوا و فروش استفاده می‌کنید. در این روش شما باید از طریق بازاریابی سئو مخاطب را وارد یک صفحه کنید و با ارائه یک پیشنهاد ارزشمند و البته رد نشدنی کاری کنید تا به دلخواه خود اطلاعاتی مانند شماره تلفن، ایمیل و… را به شما بدهد، از آن پس شما می‌توانید از طریق ارسال ایمیل مخاطب را از تخفیف‌های خود، بهترین مقالات یک هفته گذشته و… با خبر کنید.

این کار در دیجیتال مارکتینگ باعث می‌شود همیشه در ذهن و ناخودآگاه مخاطب در بالاترین سطح ممکن قرار گیرید و هروقت که به خدمات و محصولات شما نیاز داشت، شما در یادش باشید و حتما قبل از هرجای دیگری به شما مراجعه می‌کنند. ایمیل مارکتینگ را دست کم نگیریید.

اما مشکل تازه‌ای که این روزها درگیر آن هستیم بالا بودن قیمت دلار است که تاثیر زیادی بر سیستم‌های ایمیل مارکتینگ می‌گذارد و باعث می‌شود مجبور باشیم از sms marketing استفاده کنیم که من پیشنهاد می‌کنم اگر می‌توانید هزینه ایمیل مارکتینگ را پرداخت کنید حتما بازاریابی ایمیلی را انجام دهید.

تبلیغات بنری اینترنتی

یکی دیگر از ابزارهایی که شما باید برای جذب مشتری از آن استفاده کنید بازاریابی بنری در اینترنت است، به این صورت که شما یک بنر تبلیغاتی را طراحی کرده و از طریق پلتفرم‌های تبلیغاتی مانند یکتانت، فرایند تبلیغات بنری را انجام می‌دهید. بنرهای شما در سایت‌های پربازدید خبری و مجله‌ای مانند سایت زومیت منتشر می‌شود و نه تنها به سئو شما کمک می‌کند می‌تواند به برندسازی شما نیز کمک کند. معمولا هزینه این نمونه تبلیغات به صورت کیلیکی یا پرداخت به ازای هر کلیک محاسبه می‌شود.

تبلیغات همسان در بازاریابی اینترنتی

همانطور که از اسم این تبلیغات پیداست، تبلیغات همسان در دیجیتال مارکتینگ به این معناست که بنر تبلیغاتی شما طوری به کاربر نمایش داده شود که کاربر خیلی متوجه تفاوت این بنر با دیگر بخش‌های محیط سایت نشود. تبلیغات گوگل یک نوع تبلیغات همسان است، زیرا لینک وب‌سایت شما دقیقا مثل بقیه لینک‌ها نمایش داده می‌‍شود. به این نوع تبلیغات، تبلیغات همسان گفته می‌شود که بنظر من بیشتر بدرد برندسازی می‌خورد.

پوش نوتیفیکیشن

شاید برای شما نیز پیش آمده باشد که نوتیفیکیشن‌هایی از جانب اپلیکیشن‌های مختلف موبایلی یا کامپیوتری مثل گوگل کروم دریافت کرده باشید، یا شاید وارد یک سایت می‌شود و بالا سمت چپ پیغامی با دو گزینه مسدودسازی و پذیرش دریافت کنید که از شما پرسیده، آیا می‌خواهید مطالب جدید را به شما خبر دهم، شما هم اگر گزینه Allow یا پذیرش را بزنید از چند ساعت بعد، برای شما پوش نوتیکفیکیشن‌هایی ارسال می‌شود، این نوع بازاریابی را زیاد استفاده نکنید زیرا ممکن است کاربر احساس کند به حریمش تجاوز شده.

ریتارگتینگ یا هدف‌گیری مجدد در دیجیتال مارکتینگ

ریتارگتینگ یا هدف گیری مجدد در دیجیتال مارکتینگ
ریتارگتینگ یا هدف گیری مجدد در دیجیتال مارکتینگ

این شاید برای شما جدید باشد! به این فکر کنید یک مشتری یک بار تا درگاه پرداخت برود ولی خرید نکن، مثلا شما فروشگاه کفش دارید، یک نفر وارد وب‌سایت شما شده، از یک کفش خوشش آمده و آن را به سبد خرید اضاف کرده، وارد پروسه خرید شده ولی منصرف می‌شود! حالا اگر شما قدرت این را داشته باشید این مشتری در یک سایت دیگر قلاب کنید و وسوسه‌اش کنید از شما خرید کند، چه احساسی دارید؟

خوش‌بختانه بازاریابی دیجیتال و دیجیتال مارکتینگ این قدرت را دارد که به وسیله کوکی‌های مروگر کاربر تبلیغات شخصی سازی شده‌ای را به کاربر نمایش دهد. یعنی ممکن است شما الان از دیجیکالا درحال خرید باشید و وسط کار به هر دلیلی منصرف شوید، و به سایت زومیت بروید تا تحقیاتی را انجام دهید، اما در جایگاه اختصاصی تبلیغات زومیت، بنر همان کالایی که از خریدش منصرف شده‌اید را دوباره می‌بینید. پلتفرم‌ ایرانی که می‌تواند به شما در این امر کمک کند، پلفترم یکتانت و مدیا اد است و از مدل‌های خارجی نیز می‌توان به outbrain / taboola و… مراجعه کرد.

خیلی جذاب شد، پس بیا تا جلوتر بیشتر توضیح بدم.

Retargeting یا هدف‌گیری دوباره مشتریان، نوعی از بازاریابی است. شما یک سایت Conversion Based دارید که افراد را به سمت وب‌سایت خود می‌کشانید و بر روی SEO سرمایه‌گزاری کرده‌اید و الان زمانی است که باید کاری انجام دهید که افراد دوباره به سایت شما برگردند.

 Retargeting یا هدف‌گیری دوباره مشتریان، یک نوع بازاریابی است.
Retargeting یا هدف‌گیری دوباره مشتریان، یک نوع بازاریابی است.

از لحاظ آماری 97 درصد افرادی که برای اولین بار سایت شما را می‌بینند، محصولی را از سایت شما خریداری نمی‌کنند یا فرمی که در سایت قرار داده‌اید را پر نمی‌کنند و با تجارت شما تعاملی نخواهند داشت. به طور میانگین افراد حداقل هفت بار باید لوگو، برند یا یکی از موارد مرتبط با تجارت شما را ببینند تا بتوانند به شما اعتماد کرده و محصولات شما را خریداری کنند. پس با سرمایه‌گزاری بر روی Retargeting می‌توانید از بازگشت افراد به سایت خود مطمئن شوید و ارزش سایت خود را افزایش می‌دهید.

بازاریابی درونگرا و برونگرا

در یک جمله به هر روشی که شما برای جذب مشتری اقدام کنید بازاریابی برونگرا و به هر روشی که کاری کنید مشتری خودش علاقه‌مند به خرید از شما شود و سراغ شما بیاید بازاریابی درونگرا یا بازاریابی ربایشی نیز گفته می‌شود. هرگونه تبلیغات بنری، تبلیغات گوگلی و… بازاریابی برونگرا است و هرگونه تولید و بازاریابی محتوا که به صورت رایگان از طریق موتورهای جست‌وجو و اکسپلور اینستاگرام که مشتری را به سمت شما می‌کشاند، بازاریابی درونگرا گرفته می‌شود. تولید محتوای سئو شده یکی از روش‌های بازاریابی درونگرا است.

در این روش شما باید با تولید محتوای سئو شده مخاطب را وارد وب‌سایت خود کنید و سپس مخاطب را در محتوا ترقیب کنید که وارد بخش‌های دیگر سایت شما شود و پس از جلب اعتمادش خودش به صفحه خرید محصول برود و از شما خرید کند. به این روش بازاریابی درونگرا گفته می‌شود.

دیجیتال مارکتینگ آفلاین

همانطور که بالاتر گفته شد بازاریابی دیجیتال یا دیجیتال مارکتینگ به دو بخش آنلاین و آفلاین تقسیم می‌شود، بعد توضیح دیجیتال مارکتینگ آنلاین نوبت به بازاریابی دیجیتال آفلاین می‌رسد. دراین روش بازاریابی با استفاده از ابزارها دیجیتالی انجام می‌شود ولی ابزارهایی که نیاز به اینترنت ندارند.

ابزارهای بازاریابی دیجیتال یا دیجیتال مارکتینگ آفلاین

دیجیتال مارکتینگ به روش آفلاین دقیقا همان ابزارهایی را شامل می‌شود که در آن‌ها جریان برق وجود دارد و با قطعات دیجیتالی محتواهای صوت، تصویر، ویدئو و متن را به ما نشان می‌دهند. جلوتر به توضیحاتی از این روش می‌پردازم.

  • بازاریابی رادیویی یا رادیو مارکتینگ
  • بازاریابی تلوزیونی یا تی‌وی مارکتینگ
  • بازاریابی تلفنی یا تلفن مارکتینگ
  • اس‌ام‌اس مارکتینگ

بازاریابی پیشرفته محیطی

شما روزانه شاهد هزاران بیلبوردهای روشن در شهرها هستید و این بیلوردها با کیت‌های دیجیتالی روشن می‌شوند و گاها دیده می‌شود بعضی از این بیلبوردها درحال چرخش هستند. این نوع بازاریابی که ارتقا یافته بیلبوردهای قدیمی است، بازاریابی محیطی پیشرفته یا ارتقا یافته می‌گویم.

در این این روش شما می‌توانید از بیلبوردهای دیجیتالی استفاده یا سمپلینگ الکترونیکی.

بازاریابی سمپلینگ، همان بازاریابی با تستر است که به سبک دیجیتال درآمده است. مثلا شما امروز وارد یک موبایل فروشی که می‌شوید نمونه‌ای از گوشی‌های خود را برای تست گذاشته است، به این نوع بازاریابی، بازاریابی سمپلینگ گفته می‌شود.

بازاریابی رادیویی یا رادیو مارکتینگ

رادیو از قدیم و الایام همیشه جزو یکی از ابزارهای قوی دیجیتال مارکتینگ بود. در بازاریابی رادیویی ممکن است برندی به صورت مستقیم یا غیر مستقیم تبلیغ شود، گاهی مجری به صورت غیر مستقیم در میان حرف‌هایش از یک محصول نام می‌برد، گاهی نیز پیام بازرگانی پخش می‌شود. به هرحال بازاریابی در رادیو نیز یکی از زیر شاخه‎‌های بازاریابی دیجیتال است.

حدود 35 درصد از ایرانی‌ها هنوز از رادیو استفاده می‌کنند و باید بدانید رادیو هم در ایران و هم در خارج هنوز زنده است. شما در این روش می‌توانید اسپانسر برنامه‌های رادیویی شوید یا تبلیغات مستقیم انجام دهید.

بازاریابی تلوزیونی یا تی‌وی مارکتینگ

بازاریابی تلوزیونی هم‌چنان کارآمد است و شما برای برندسازی می‌توانید از بازاریابی دیجیتال نوع تی‌وی مارکتینگ استفاده کنید، این روش هر روز درحال منسوخ شدن است ولی همیشه یک سری مخاطب خاص خواهد داشت.

بازاریابی تلفنی یا تلفن مارکتینگ

از نظر من بازاریابی تلفنی صرفا موقعی کارآمد است که کاربر خودش شماره‌اش را به ما داده باشد، در غیر این صورت تماس‌ها سرد بوده و در اکثر موقعیت‌ها تلفن را قطع می‌میکنند. بازاریابی تلفنی بدون اجازه می‌تواند تاثیر بدی روی برند شما داشته باشد و بیشتر یک برند سمج بنظر برسید.

چرا باید از دیجیتال مارکتینگ استفاده کنیم

چرا باید از بازاریابی دیجیتال یا دیجیتال مارکتینگ استفاده کنیم
چرا باید از بازاریابی دیجیتال یا دیجیتال مارکتینگ استفاده کنیم

این سوال ممکن است ذهن شما را نیز درگیر کرده باشد، دیجیتال مارکتینگ چه اهمیتی دارد؟ مگ نمی‌شود از طریق بازاریابی سنتی نیز مخاطب جذب کنیم و به فروش برسیم؟ بله می‌شود و مهم‌ترین کاری که شما به عنوان یک صاحب شغل و مدیر باید انجام بدید این است که از تمام کانال های بازاریابی نیز استفاده کنید. اما از وقتی دیجیتال مارکتینگ و ابزاری‌های دیجیتال مارکتینگ به وجود آمدند، تمام فعالیت‌های دیگر بازاریابی حول محور استراژی‌های دیجیتال مارکتینگ می‌چرخد و این بازاریابی دیجیتال است که باید جدی‌تر از هر نوع بازاریابی یا مارکتینگ دیگری پیش رود.

امروزه تمام استراتژی های بازاریابی به ابزارهای دیجیتال و دیجیتال مارکتینگ یا بازاریابی اینترنتی بستگی دارد و این بازاریابی دیجیتال است که در نهایت باعث افزایش درآمد و سود آوریی می‌شود. بازاریابی اینترنتی و بازاریابی دیجیتال به محبوبیت و برند شما کمک می‌کند و شما می‌توانید برای برند خود به سادگی داستان بسازید و شخصیت سازی کنید.

بازاریابی دیجیتال یا دیجیتال مارکتینگ به وسلیه ابزارهای همگانی که دارد می‌تواند فاصله بین برند و مشتری را کم کند و در نتیجه باعث صمیمیت دوجانبه می‌شود. نکته بسیار مهمی که باید بگویم این است که، دیجیتال مارکتینگ مخصوصا بخش آنلاین و بازاریابی اینترنتی هزینه بازاریابی شما را به شکل چشم گیری کاهش می‌دهد و نرخ بازگشت سرمایه یا همان ROI را بهبود می‌بخشد.

از نظر شغلی این شغل یعنی دیجیتال مارکتینگ امروز یک فرصت است و گرایش‌های شغلی زیاد با درآمدهای مناسب و زیاد ایجاد کرده. شما می‌توانید در هر یک از زیر شاخه‌های این علم متخصص شوید و از آن کسب درآمد کنید. مثلا: شما می‌توانید متخصص بازاریابی محتوا شوید، متخصص شبکه‌های اجتماعی شوید، وب‌مستر شوید و یا حتی اگر می‌خواهید دیجیتال مارکتر شوید.

دیجیتال مارکترها افرادی هستند که مهارت کافی برای مدیریت منابع انسانی را دارند و می‌توانند با اکثر ابزارهای کاربردی دیجیتال مارکتینگ کار کنند. شخصی که دیجیتال مارکتر می‌شود باید مهارت و تخصص طراحی استراتژی بازاریابی را داشته باشد.

بازاریابی اینترنتی به شما کمک می‎‌کند تا در موتورهای جست‌وجو دیده شوید و از طریق بازاریابی درونگرا به درآمد برسید. این‌ها دلایل و نکات بسیار مهم و غیرقابل چشم‌ پوشی برای درک اهمیت دیجیتال مارکتینگ یا بازاریابی دیجیتال بود. به یاد داشته باشید که امروز بازاریابی اینترنتی یا همان دیجیتال مارکتینگ آنلاین و اینترنتی به دلیل گسترش دسترسی مردم به اینترنت اهمیت بیشتری پیدا کرده است.

دیجیتال مارکتینگ و میزان رشد بازارهای دیجیتال

تحول در دنیای دیجیتال و اینترنت آنقدر با سرعت بالایی اتفاق می‌افتد که دیگر یک نفر به تنهایی از پس یک شغل به بزرگی بازاریابی دیجیتال یا دیجیتال مارکتینگ بر نمی‌آید و تقریبا از اواخر قرن 19 میلادی یعنی دهه 90 به بعد زندگی دیجیتال با معیشت مردم یکی شده و بازاریابی دیجیتال نیز یکی از نیازهای اساسی و ضروری در عصر تکنولوژی به حساب می‌آید. اگر می‌خواهید با این صنعت آشنا شوید مطالب زیر را از دست ندهید.

فرصت‌های شغلی دیجیتال مارکتینگ بسیار زیاد است

با توجه به گسترش روز افزون بازارهای دیجیتال، نیاز مدیران شرکت‌ها، صنایع و تولیدی‌ها به دیجیتال مارکتینگ یا بازاریابی دیجیتال روبه افزایش است، شما می‌توانید به عنوان مدیر بخش دیجیتال مارکتینگ، بازاریاب محتوا، بازاریاب شبکه‌های اجتماعی، سئوکار و دیگر گرایش‌های این علم وارد بازار کار شوید. یکی دیگر از عجایب این شغل این است که شما می‌توانید از راه دور نیز این شغل را داشته باشید و درآمدهای خارق‌العاده‌ای کسب کنید. اگر علاقه دارید بازاریابی دیجیتال را یاد بگیرید به شما پیشنهاد می‌کنم از کتاب‌های این حوزه بهرمند شوید.

9 کتاب برتر دیجیتال مارکتینگ

شما می‌توانید یادگیری بازاریابی دیجیتال از کتاب‌های اصلی این حوزه شروع کنید. 

مدیریت بازاریابی فیلیپ کاتلر

کتاب مدیریت بازاریابی فیلیپ کاتلر نه فقط معتبرترین کتاب مرجع دانشگاه های جهان است بلکه بهترین مرجع اصول و تکنیک های کاربردی بازاریابی است که فعالین این حوزه می توانند از آن استفاده کنند. این کتاب به بیش از ۲۰ زبان زنده جهان ترجمه شده و در ۵ بخش و ۲۴ فصل به شیوه ای که کمتر می توان در کتب دیگر یافت ارایه شده است. استقبال از کتاب اصول بازاریابی نوشته فیلیپ کاتلر و گری آرمسترانگ، موید نیاز دانش پژوهان کشورمان به کتابی مرجع در حوزه بازاریابی بوده است. از این رو مترجم علی رغم پاره ای از محدودیت ها کتاب مدیریت بازاریابی که از معتبرترین و جامع ترین آثار در حوزه مدیریت بازاریابی است اقدام نمود. این کتاب نوشته اندیشمند معاصر رشته بازاریابی یعنی فیلیپ کاتلر است و در واقع مکمل کتاب اصول بازاریابی ایشان است.

مدیریت بازاریابی فیلیپ کاتلر کتاب دیجیتال مارکتینگ
مدیریت بازاریابی فیلیپ کاتلر

بازاریابی پرمحتوا

با خواندن کتاب بازاریابی پرمحتوا، به یک داستان‌پرداز حرفه‌ای تبدیل شوید!

در دنیای امروز، که بسیاری از مشاغل و فعالان حوزه‌های مختلف در تلاش هستند تا به‌صورت حرفه‌ای با یکدیگر رقابت کنند، مهم‌ترین و بهترین ابزار برای پیروز شدن در این رقابت، بازاریابی محتوا به سبک درست و دقیق آن است.

بازاریابی تا به امروز توسط افراد بسیاری تعریف شده و راهکار‌های متفاوتی نیز به صاحبان مشاغل و البته برندهای تجاری ارائه شده است. اما آیا تمام این تعاریف درست هستند؟ قطعا جواب این موضوع مثبت است، اما بحث اصلی جایی شکل می‌گیرد که دسترسی به تمام این اطلاعات غیرممکن است.

بازاریابی پرمحتوا کتاب دیجیتال مارکتینگ
بازاریابی پرمحتوا

ایده عالی مستدام

این کتاب ترجمه یکی از پرفروش‌ترین کتاب‌های دنیای کسب‏‌وکار به نام Made TO Stick نوشته براردان هث می‌‏باشد. شما در هر موقعیتی که باشید حرف‏‌ها و ایده‌ها، محصولاتی دارید که می‌خواهید که به اثرگذارترین شیوه آن‌ها را طرح کنید. این کتاب شما را با 6 کلید طلایی برای عالی و مستدام ‏کردن ایده‌‏هایتان آشنا می‌کند.

ایده عالی مستدام
ایده عالی مستدام

قبایل

چه کسی این همه قبیله را رهبری می‌کند؟ اگرچه اینترنت کارهای شگفت‌انگیزی را انجام می‌دهد، اما هرگز نمی‌تواند رهبری این قبایل را به دست بگیرد. این موضوع هنوز وابسته به افراد است. افرادی همانند شما که درباره چیزی شور و اشتیاق دارند. هر کسی که خواهان ایجاد تغییر باشد، ابزارهای زیادی برای این کار در اختیار خواهد داشت. در این کتاب عالی، ست گادین این ‌طور استدلال می کند که امروزه همه فرصت دارند تا جنبشی خلق کنند، یعنی قبیله‌ای از افراد همفکر را گرد هم آورند و کارهای شگفت‌انگیزی انجام بدهند.”قبایل” را همه باید بخوانند رهبری کردن در دنیای امروز، وظیفه تک تک ماست…

نسل چهارم بازاریابی

در نسل چهارم بازاریابی، به مسائلی همچون تولید محتوا و بازاریابی محتوا، بازاریابی همه‌کاناله، و مدیریت ارتباط با مشتری اجتماعی پرداخته می‌شود. در این کتاب یاد خواهید گرفت جا‌به‌جایی‌های قدرت و تأثیر ارتباطات دیجیتال در حلقه های مشتریان را تشخیص دهید و آنها را به مزیت تبدیل کنید

کتاب نسل چهارم بازاریابی
نسل چهارم بازاریابی

طرح بازاریابی برای کسب‌وکارهای کوچک

بسیاری از کسب‌وکارهای کوچک و استارتاپ‌ها به دلیل کمبود منابع و بودجه‌های محدود، مخصوصاً در اوایل کار، فرایندهای بازاریابی را به تعویق می‌اندازند یا کمتر به آنها توجه می‌کنند و در بهترین حالت فعالیت‌های واحد بازاریابی را هم‌عرض تبلیغات مخصوصاً در فضای مجازی می‌دانند. اما آنچه در عمل دیده می‌شود و نویسندهٔ این کتاب هم بر اساس سال‌ها تجربه به آن اشاره می‌کند این است که داشتن برنامهٔ مشخص بازاریابی در کسب‌وکارهای کوچک در مقایسه با کسب‌وکارهای بزرگ و جاافتاده اهمیت بیشتری دارد و طبق برنامه و با شناخت فعالیت کردن در این زمینه مستقیماً در سودآوری، بقا و مقیاس‌پذیری شرکت‌ها مؤثر است. آریاناقلم پیش از این چندین کتاب‌ در حوزهٔ استارتاپ‌ها و برای کسب‌وکارهای کوچک منتشر کرده است که بیشتر آنها به بحث‌های مربوط به انتخاب مشتری، کانال ارتباط با مشتری، نحوهٔ رساندن پیام به مشتری و مانند اینها می‌پردازد.

در این میان جای خالی کتابی که از منظر بازاریابی به این موضوعات پرداخته باشد. همواره دیده می‌شد. برای پاسخ‌گویی به این نیاز کتاب طرح بازاریابیِ کسب‌وکارهای کوچک در دستور کار انتشارات آریاناقلم قرار گرفت. این کتاب علی‌رغم برخی شباهت‌ها به دیگر کتاب‌های آریاناقلم ازنظر سبک بیان و رویکردش به موضوع بازاریابی با دیگر کتاب‌ها متفاوت است. آلن دیپ زبانی بسیار ساده و صریح دارد و هر فردی با هر میزان آشنایی با دانش بازاریابی می‌تواند از کتاب استفاده کند. او سعی کرده است با ارائهٔ تابلوی یک‌صفحه‌ای و ۹ مرحله‌ای فرایند برنامه‌ریزی و طراحی بازاریابی و حرکت و اجرا در این مسیر را تسهیل کند.

طرح بازاریابی برای کسب‌وکارهای کوچک
طرح بازاریابی برای کسب‌وکارهای کوچک

قلاب

این کتاب به کسانی که در یک قدمی شروع کسب و کار هستند پیشنهاد می‌شود زیرا کمک می‌کند توانایی‌ها و ویژگی‌های محصولشان را بشناسند و با برنامه‌ریزی آن را به یک شی ضروری تبدیل کنند.

قلاب
قلاب

درباره بازاریابی استراتژیک

اگر تاکنون درباره ی بازاریابی هیچ مطالعه ای نداشته اید، این ده مقاله را از دست ندهید. از میان صدها مقاله هاروارد این ده مقاله به عنوان مهمترین آنها برگزیده شده اند تا به شما کمک کنند بازاریابی را در تجارت خود به بهترین شکل بکارگیرید و مشتری های خود را مورد توجه بیشتری قرار دهید.

درباره بازاریابی استراتژیک
درباره بازاریابی استراتژیک

ارائه ناب به سبک استیو جابز

ارائه ی ناب به سبک استیو جابز، کتابی است که بارها باید خواند و نکاتش را به کار گرفت تا به یک سخنران و ارائه کننده ی ناب تبدیل شد. تا قبل از مطالعه ی کتاب تصورم بر این بود که استیو جابز یک مدیر ناراضی مثبت و یک رهبر مقتدر عالم عامل عاشق بوده است که توانسته کاری کارستان در عرصه ی رقابت بکند، و اپل را جهانی بسازد.

ارائه ناب به سبک استیو جابز
ارائه ناب به سبک استیو جابز

دیجیتال مارکتینگ مسیری آسان برای شروع یک کسب و کار با هزینه کم و خلاقانه

سئو یا استفاده از شبکه‌های اجتماعی مانند تلگرام، اینستاگرام، آپارات، یوتیوب و… و یا حتی یک بلاگ ساده می‌توانید کار خود را با تدوین یک استراتژی و شروع تولید و بازاریابی محتوا به صورت رایگان شروع کنید و بین 3 تا 6 ماه اولین درآمد خود را کسب کنید.

جذب سریع و آسان به وسیله ابزار های بازاریابی دیجیتال

یکی دیگر از مهم‌ترین دلایلی که برای استفاده از بازاریابی دیجیتال یا دیجیتال مارکتینگ می‌توان گفت این است که شما با علم بازاریابی دیجیتال و ابزارهای اینترنتی می‌توانید به سرعت سر قیف فروش خود را پر کنید. این کار را می‌توانید با استفاده از ابزارهای رایگان مثل اینستاگرام، سایت وردپرسی و… انجام دهید.

پیشرفت سریع در فروش با دیجیتال مارکتینگ

دیجیتال مارکتینگ یک شغل بسیار اعتیاد آور و جذاب است، چرا که شما می‌توانید با بازاریای دیجیتال و تدوین برنامه‌ای درست محتوایی مشتریان بالقوه خود را بالفعل کنید و درآمد شما سریعا آغاز می‌شود.

دیجیتال مارکتینگ نیاز به فرد متخصص دارد

به دلیل تقاضای بالای کار برای دیجیتال ماکترها امروزه افرادی مبتدی و خردپا نیز از این شغل کسب درآمد می‌کنند. شما نیز می‌توانید با اندک مهارتی وارد این کار شوید و با تجربه مهارت‌های خود را رشد دهید. اما اگر متخصص واقعی باشید می‌توانید این شکاف را پر کنید. سعی کنید مهارت‌های فردی خود را نیز افزایش دهید، زیرا شما وارد جنگی به پهناوری اینترنت می‌شوید، این میان همه درحال جنگیدن با یک دیگرند تا جایگاه‌بهتری را نسیب خود کنند و مشتریان بیشتاری بدست بیاورند.

بازاریابی دیجیتال نیاز به خلاقیت و آرامش ذهن و صبر و شکیبایی دارد، گاهی باید منتظر حرکت بعدی رقیب هم صنف خود باشید. گاهی باید خنجر بزنید و گاهی خنجر می‌خورید. اما همیشه سربازانی برنده‌اند که مهارت فردی بالایی دارند. در صنعت دیجیتال مارکتینگ حتی اگر مدیر هم باشید باید لباس نظامی به تن کرده و در میدان باشید.

چطور با تطبیق پذیری مهارت های دیگر را یاد بگیریم

در دیجیتال مارکتینگ شما هیچ محدودیتی برای یادگیری ندارید، شما می‌توانید از یکی از مهارت‌های آن شروع کنید و بعد از این که ملکه ذهنتان شد برای یادگیری مهارت‌های دیگر اقدام کنید، بازاریابی دیجیتال یک صنعت قوی و پرکار است که شما می‌توانید خود را مطابق با نیازهای روز بازار تطبیق دهید و هر روز آپدیت باشید. مثلا تا دیروز محتوای متنی و بلاگ‌ها ترفدار داشتند و نویسنده این محتوا که یک دیجیتال مارکتر است در این کار خبره شده اما امروز نیاز بازار به سمت ویدئو گرایش دارد پس من نیز باید خود را در حوزه ویدئو مارکتینگ به‌روز کنم تا جایگاه خود را در بازار از دست ندهم.

پیشرفت و تحول در دنیای دیجیتال مارکتینگ

دنیای دیجیتال هر روز آپدیت‌تر و به‌روزتر از روز قبل است، و شما برای دیجیتال مارکتر شدن و دیجیتال مارکرت بودن باید همیشه آپدیت باشید، برای این امر باید در گروه‌های دیجیتال مارکترها عضو شوید، باید هر روز مطالعه داشته باشید تا دراین حوزه ماندگار شوید. منابع اینترنتی مخصوصا منابع اینترنتی انگلیسی را فراموش نکنید، آن‌ها می‌توانند بهترین راهنمای حوزه بازاریابی دیجیتال باشند.

میگ میگ رقبا

میگ میگ را یادتان است؟ شما باید همانقدر سریع باشید، سریع در شناسایی و پشت سرگذاشتن رقبا، دیجیتال مارکتینگ به شما در شناسایی رقبا خیلی کمک می‌کند و از طریق‌ روش‌هایی که گفتم می‌توانید رقبای خود را مچاله کنید و جایگاه آن‌هارا تصاحب کنید.

دیجیتال مارکتر یا بازاریاب دیجیتال کیست و چه وظایفی دارد

بازاریابان دیجیتال یا دیجیتال مارکترها افرادی هستند که با علم دیجیتال مارکتینگ و مطابق با بودجه، زمان، مخاطبان هدف، هدف کلی و… برای افزایش آگاهی مخاطب از برند شما تا لحظه‌ای که مخاطب خرید کند پلن‌هایی طراحی می‌کند و به صورت تارگتی دست به اقدام می‌زند. این افراد معمولا از تخصص‌های زیادی برخوردار هستند. دیجیتال مارکترها با سنجش شاخص‌های عملکر یا KPI های مختلف در هر کمپین با مقایسه و در نظر گرفتن نتایج بهترین کانال‌ها را تشخصی می‌دهد و آن‌ها را تفکیک کرده تا در کمپین‌های جلوتر نتایج بهتری را رقم بزند.

در کسب‌وکارهای نوپا یا استارتاپ‌ها ممکن است دیجیتال ماکتر خود مدیریت بخش‌های مختلف را برعهده گیر ولی در سازمان‌های بزرگ نقش‌های دیجیتال مراکترها تفکیک می‌شود و همه زیر نظر مدیر دیجیتال مارکتینگ آن شرکت فعالیت می‌کنند.

مثلا ممکن است در یک استارتاپ یک دیجیتال مارکتر، مدیر سئو، ایمیال مارکتینگ، بازاریابی شبکه اجتماعی و مدیر تبلیغات باشد که هر یک از این‌ها KPI هایش را خودش بررسی می‌کند. در بخش سئو میزان ترافیک ارگانیک را بررسی می‌کند و نتایج را بهبود می‌بخشد، در بخش ایمیال مارکتینگ KPI ها را مثل : نرخ بازکردن ایمیل، نرخ کلیک روی لینک‌های ایمیل را بررسی می‌کند و بهبود می‌بخشد.

آیا هزینه زیادی برای دیجیتال مارکتینگ نیاز است

آیا هزینه زیادی برای دیجیتال مارکتینگ نیاز است
آیا هزینه زیادی برای دیجیتال مارکتینگ نیاز است

تمامی هزینه‌های بازاریابی دیجیتال به استراتژی بازاریابی شما مربوط است. اگر قرار باشد از بازاریابی دیجیتال آفلاین استفاده کنید، باید بگم شما هزینه بسیار زیادی را متحمل می‌شوید و احتمالا باز خورد زیادی در کوتاه مدت نمی‌گیرید. اما استفاده از دیجیتال مارکتینگ آنلاین، هم در هزینه شما صرفه‌جویی می‌شود هم بازخورد خیلی خوبی در کوتاه مدت می‌گیرید. مثلا هزینه مادی که باید برای تولید محتوا در شبکه‌های اجتماعی پرداخت کنید تقریبا 0 است.

تبلیغات کلیکی نیز می‌تواند نتیجه بسیار خوب و مناسبی به همراه برندسازی برای شما به ارمغان بیاورد، برای تبلیغات کلیکی شما می‌توانید از کیلیکی 50 تومان و تا روزی چند ده هزارتومان هزینه کنید و خیلی سریع به درآمد برسید.

آیا تقاضای کار برای دیجیتال مارکترها همیشگی است

به میزان گستردگی استفاده افراد از اینترنت توجه کنید! طبق آخرین آمار ایران بیش از ۷۰ میلیون نفر به اینترنت دسترسی دارند و بیش از نیمی از این جمعیت اینترنت را با موبایل خود میگردند. امروز دیگر جای سوزن انداختن نیست. هرچه سرعت اینترنت بیشتر شود و واردات تلفن‌های همراه به‌روز بیشتر می‌شود استفاده از اینترنت رایج‌تر می‌شود و هر روز شاهد افزایش نیاز کارفرمایان به بازاریابان اینترنتی و دیجیتال مارکترهایی که در بخش آنلاین مخصوصا موتورهای جست‌وجو و شبکه‌های اجتماعی فعال‌اند بیشتر می‌شود.

برای این‌که در این شغل همیشه ماندگار شوید باید دانش خود را از علم دیجیتال مارکتینگ افزایش دهید و شکاف بین متخصص‌های این حوزه را کاهش دهید. بر اساس گفته Forrester Research در چند سال گذشته همراه با رشد اینترنت و برقرار شدن اینترنت‌های پرسرعت 4G و 5G در دنیا تقاضا برای متخصصین دیجیتال مارکتیگ حداقل 2 برابر شده و در ایران نیز با توجه به رایج شدن اینترنت و دسترسی مناطق محروم مانند روستاها به اینترنت میزان تقضا برای شغل دیجیتال مارکتینگ بالا رفته.

دیجیتال مارکتینگ خط مقدم اقتصادها شده و امروز برقراری شبکه‌های اجتماعی و بازاریابی از طریق اینترنت برای شرکت‌ها یک فرصتد نیست، بلکه یک ضرورت است. همین رشد روز افزون فضای دیجیتال باعث شده با جای خالی دیجیتال مارکترها روبه‌رو شویم و تقاضا برای این متخصصین این حوزه نه تنها کم نشده باشد، جذب و تربیت متخصصین دیجیتال مارکتینگ یا بازاریابی دیجیتال به امری حیاتی تبدیل شده.

کدام شاخه از دیجیتال مارکتینگ تقاضای بیشتری دارد

  • ستراتژیست محتوا
  • مدیر دیجیتال مارکتینگ
  • متخصص تحلیل آمار و داده دیجیتال
  • طراح محتوا برای ساخت برند
  • متخصص سئو برای بهینه سازی وب‌سایت برای موتورهای جست‌وجو
  • طراحی و توسعه وب‌سایت
  • متخصص تجارت الکترونیک
  • بازاریاب شبکه‌های اجتماعی

این‌ها از پر تقاضاترین تخصص‌های دیجیتال مارکتینگ است.

اما باید بدانید در هر کشوری مطابق با نیازها و امکانات آن کشور تخصص‌های موردنیاز نیز فرق می‌کند، مثلا در کشوری که موبایل محبوبیت بیشتری نسبت به دیگر ابزارهای دیجیتال دارد موبایل مارکترها متقاضی بیشتری دارند. امروز در کشورهای استرلیا، هلند، کانادا و… شاهد درخواست بالا برای استخدام دیجیتال مارکترها هستم و در ایران نیز درخواست برای بازاریابان دیجیتال نیز روبه رشد است.

اصطلاحالت رایج در دیجیتال مارکتینگ

  1. بازاریابی دیجیتال (Digital Marketing)
  2. بازاریابی داخلی (Inbound Marketing)
  3. بازاریابی بیرونی (Outbound Marketing)
  4. همکاری در فروش (Affiliate Marketing)
  5. بازاریابی محتوایی (Content Marketing)
  6. بازاریابی ایمیلی (Email Marketing)
  7. بازاریابی پیامکی (SMS Marketing)
  8. بازاریابی شبکه‌های اجتماعی (Social Media Marketing)
  9. نرخ تبدیل (Conversion Rate)
  10. بهینه سازی نرخ تبدیل (Conversion Rate Optimization)
  11. پرداخت به ازای کلیک (Pay Per Click – PPC)
  12. تبلیغات گوگل (Google ADWORDS)
  13. بازاریابی مجدد (Remarketing)
  14. تست ای / بی (A/B Testing)
  15. نرخ پرش (Bounce Rate)
  16. نرخ کلیک (Click Through Rate – CTR)
  17. ترافیک طبیعی (Organic Traffic)
  18. ترافیک پولی (Paid Traffic)
  19. صفحه فرود (Landing Page)
  20. واکنشگرا (Responsive)
  21. رابط کاربری (User Interface – UI)
  22. تجربه کاربری (User Experience – UX)
  23. فراخوان به عمل (Call To Action – CTA)
  24. سئو (Search Engine Optimization – SEO)
  25. لینک سازی (Link building)
  26. بازگشت سرمایه (Return On Investment – ROI)
  27. نمایش (Impression)
  28. بازاریابی در موتور جستجو (Search Engine Marketing – SEM)
  29. اعتبار دامنه (Domain Authority)
  30. شاخص کلیدی عملکرد (KPI)
  31. بهینه سازی شبکه های اجتماعی (Social Media Optimization – SMO)

اگر به حوزه بازاریابی دیجیتال علاقه دارید با سرچ هر یک از اصطلاحات بالا به دنیایی از اطلاعات در حوزه دیجیتال مارکتینگ و بازاریابی دیجیتال دست پیدا می‌کنید.

تبدیل بازدیدکننده به مشتری

توسعه و طراحی یک وب‌سایت Conversion Based است، یعنی سایتی که بتواند بازدیدکنند‌ه‌های بیش‌تری را به مشتری تبدیل کند. طبیعتا شما رنگ‌ها و لوگوها متنوعی را در نظر دارید که ترجیح می‌دهید از آن‌ها در سایتتان استفاده کنید. اما اگر بخواهیم صادقانه به این موضوع نگا کنیم، طراحی و نظر شما اهمیتی ندارد و شما باید وب‌سایتی طراحی کنید که روی رضایت کاربران تمرکز کند. در واقع تمرکز بر روی مشتریان و راه‌اندازی سایتی که کار کردن با آن برای بازدیدکنندگان آسان و جذاب است، می‌تواند به برند و بالا رفتن تجربه سایت شما کمک زیادی کند و باعث پیشرفت سایت شما شود.

تبدیل بازدیدکننده به مشتری یا Conversion Based
تبدیل بازدیدکننده به مشتری یا Conversion Based

سایت باید به گونه‌ای باشد که کاربران در کوتاه‌ترین زمان ممکن دسترسی کامل به محتوایی که لازم دارند را داشته باشند. به این نوع سایت Conversion Based می‌گویند که باعث بالا بردن نرخ تبدیل در سایت شما می‌شود. البته به این معنی نیست که شما نمی‌توانید علایق و نظرات خود را در طراحی سایت به کار ببرید، زیرا این کار برند و تجارت شما است، ولی باید به این موضوع نیز توجه کنید که نظرات شما با دیگران متفاوت است و ممکن است آن‌ها با شما هم سلیقه نباشند، پس از نظر کارشناسان و مشتریان خود، بهره بگیرید تا بتوانید افراد بیش‌تری را جذب تجارت خود کنید.

تبلیغات کلیکی

حتما بر روی Piper Click یا تبلیغات کلیکی سرمایه‌گزاری کنید. این کار به دلیل هزینه و سرمایه زیادی که نیاز دارد، بسیاری از افراد از آن فرار می‌کنند، ولی باید به این نکته توجه کرد که در مرحله نهایی بازاریابی، شما تمام هزینه‌ها را جبران می‌کنید. پس با سرمایه گزاری بلند مدت بر روی سئو می‌توانید رتبه بالاتر و نتایج بهتری را در گوگل بدست بیاورید و این برای سایت شما بسیار ارزشمند است. هرچقدر که شما از جایگاه بالاتری در گوگل برخوردار باشید، به این معنی است که رقیب‌های شما از جایگاه کمتری برخوردار هستند، که این موضوع باعث ایجاد اعتماد میان مشتریان شما می‌شود و حتما می‌دانید که اعتماد در بیزینس یک نکته کلیدی است.

پس شما می‌توانید بر روی تبلیغات کلیکی یا Piper Click تمرکز کنید که قادر است از تبلیغات گوگل یا هر پلتفرم تبلیغاتی دیگری استفاده کرد. اگر از لحاظ آماری بخواهیم به این موضوع بپردازیم، هر چقدر تبلیغات شما بیش‌تر در گوگل یا سایت‌های دیگر نمایش داده شود، افراد بیش‌تری با برند و سایت شما آشنا و در ارتباط خواهند بود و این یکی از بهترین راه‌ها برای در دسترس بودن مخاطبان است. پیشنهاد ما این است که روی تبلیغات هدفمند حتما سرمایه‌گزاری کنید.

روی محتوای ویدئویی تمرکز کنید

روی محتوا و ویدئوهای خود سرمایه‌گزاری کنید. ویدئو‌ها فروشنده و همراه‌های 24 ساعته شما هستند، قبل از ایجاد یک ویدئو هر چقدر که لازم است زمان بگذارید و روی متن ویدئو کار کنید. به طور مثال می‌توانید چندین مرتبه متن ویدئو را از اول تا آخر بررسی کرده و نکات جدید‌تری را به‌ آن اضافه کنید و در آخر زمانی که از کیفیت ویدئو خود مطمئن شدید، می‌توانید ویدئو خود را بسازید و سپس در شبکه‌های اجتماعی مانند وب‌سایت یا سایت‌های اشتراکی ویدئو و… به اشتراک بگذارید.

شما یک فروشنده 24 ساعته دارید که به راحتی با محتوای آن مشتریان را ترغیب به خرید می‌کنید. علاوه‌بر این، ویدئو‌ها یک روش مناسب هستند تا افراد با برند شما تعامل داشته باشند. مخصوصا اگر خودتان جلو دوربین باشید و صحبت کنید، زیرا مخاطبان، شما را می‌بینند و می‌شناسند و هدفتان مطلع می‌شوند که چگونه می‌خواهید به آن‌ها کمک کنید.

ویدئوها در یوتیوب و گوگل رنگ بهتری می‌گیرند. پس اگر محتوای خود را برپایه ویدئو می‌سازید و هدف شما برقراری اطلاعات مفید برای مشتریان است، بدانید که برای برند خود اعتماد کسب می‌کنید و سئو وب‌سایت خود را بهبود می‌دهید. در نتیجه سرویسی را برای کاربران فراهم می‌کنید که سبب افزایش اعتماد کاربران می‌شود.

شبکه‌های اجتماعی

اهمیت شبکه‌های اجتماعی در بازاریابی
اهمیت شبکه‌های اجتماعی در بازاریابی

روی شبکه‌های اجتماعی خود تمرکز کنید. شبکه‌های اجتماعی پلتفرم‌هایی هستند که می‌توانید استفاده کنید و حضور شما را پررنگ‌تر و فعال‌تر نشان می‌دهد. متاسفانه فیسبوک مدتی است که دیگر در ایران زیاد مورد استفاده نیست، اما در دنیا یک شبکه اجتماعی معتبر است که روزانه بیش از یک میلیارد نفر از آن استفاده می‌کنند. اینستاگرام تاثیرگزارترین شبکه اجتماعی برای ما ایرانی‌ها است اما در کنار آن می‌توانید از توییتر، یوتیوب و… استفاده کنید.

60 درصد از کاربران می‌گویند: شبکه‌های اجتماعی بر چگونگی خرید‌ آن‌ها تاثیرگزار است و حتما لازم نیست که شما فروشگاه اینترنتی یا بیزینس آنلاین داشته باشید که از شبکه‌های اجتماعی استفاده کنید. چون این فرصتی است که می‌توانید با مردم از طریق پلتفرمی که با آن ‌آشنایی دارند و به آن اطمینان نیز دارند، ارتباط برقرار کنید و به آن‌ها دسترسی داشته باشید و این فرصت خوبی است تا محدوده بازاریابی خود را بدون صرف هزینه‌های زیاد گسترش دهید.

در این مورد لازم است که بر روی محتوای خود تمرکز کنید و با تولید ویدئو، تعامل با مردم، فراهم کردن اطلاعات برای آن‌ها و… مردم را به سمت خود جذب کنید تا بیش‌تر با شما ارتباط برقرار کنند. در واقع شبکه‌های اجتماعی این امکان را می‌دهند تا افرادی که به دنبال شما نمی‌گردنند نیز متوجه صفحه‌تان شوند و بتوانید رفتار مشتریان، اهداف، سطح مالی و اجتماعی آن‌ها و دیگر اطلاعات مربوط به کاربران خود را به‌دست آورید و از آن اطلاعات استفاده کنید و مطمئن شوید زمانی که به شما نیاز دارند، جلو چشم آن‌ها هستید.

استفاده از ابزارهای CRM

شما می‌توانید با استفاده از ابزار CRM از رقیب‌های خود پیش بگیرید. ابزارهای CRM یا ارتباط با مشتریان که چند سال است پرکاربرد شده‌اند، به شما کمک می‌کنند تا با دور شدن از دنیای Analog، پروسه فروش خود را به صورت خودکار انجام دهید. این موضوع باعث می‌شود تا تجارت و برندتان را گسترش دهید. البته قبل از انجام هرکاری باید با این ابزار آشنا شوید و بتوانید آن را به تیم خود آموزش دهید.

نتیجه‌گیری

امیدوارم با استفاده از این استراتژی‌ها بازاریابی موفق‌تری داشته باشید. البته به غیر از این شش روش اصول بازاریابی دیجیتال دیگری نیز وجود دارد اما این شش مورد از مهم‌ترین و کاربردی‌ترین اصول بازاریابی دیجیتال هستند.

در آخر باید یک هشدار جدی بدهم:

اگر بعد از تمام شدن دوران کرونا بدون یادگیری یک مهارت جدید، بدون شروع یک کسب‌وکار جدید آنلاین و بدون دانش و اطلاعات جدید به روال زندگی برگشتی؛ مشکل تو کمبود وقت نیست، شما دچار عدم داشتن انضباط شخصی هستید. به نظر من آموزش دیدن را از الآن شروع کنید.

وارن بافت

پیروز و موفق باشید.

نظر شما در این مورد چیه؟

  1. U30244 ۸ شهریور ۱۴۰۰

    البته منظورم غلط های نگارشی بود… 🙏🏽🌹

  2. U30244 ۸ شهریور ۱۴۰۰

    سلام.
    مقاله به شدت کامل و عالی و خوبی بودش.
    من حتماً کتاب ارائه ناب به سبک استیو جابز رو تهیه می‌کنم و میخونم. و ممنون که تو این مقاله معرفی‌ش کردید.
    چون اسطوره من استیو جابز هست و این حقیقت هم راجع بهش میدونستم که بیش از اینکه مخترع باشه، یک بازاریاب عالی بود و یک حرف خیلی جالبی هم داره که میگه: “ارزش چیزی که می‌فروشید در نحوه ارائه کردن آن است”.
    فقط یک مشکل که این مقاله داره، اینه که تقریباً غلط های املایی زیادی داره و لطفاً روی این موضوع کار بکنید.
    خیلی ممنون از شما

    • U27623 ۶ دی ۱۴۰۰

      ممنون که بازخورد دادین و خوشحالم که این مقاله تونستم بهترین کتاب‌ها را برای بهتر شدن بیزینس و کسب‌وکار شما معرفی کنم

  3. U33799 ۷ شهریور ۱۴۰۰

    خیلی ممنونم بابت این مقاله .
    بعد از خواندن این مقاله رفتم کتاب قلاب و طرح بازاریابی برای کسب‌وکارهای کوچک رو خریداری کردم.