اثر هاله ای در مدیریت کسب و کار اینترنتی

اثر هاله ای در مدیریت کسب و کار اینترنتی

شاید برای شما پیش آمده باشد یا دیده باشید دوستی قصد راه‌اندازی کسب‌و‌کار اینترنتی دارد و موقع انتخاب رنگ سازمانی می‌گوید: بهتر است صفحه اصلی یک اسلایدر فروش ویژه مثل دیجی‌کالا داشته باشد! چرا؟ چون دیجی کالا موفق شده. پس با طراحی یک سایت مثل دیجی کالا، من هم می‌توانم موفق شوم. یا دیده باشید که یک متخصص کسب و کار اینترنتی درس‌هایی از زندگی به ما می‌دهد. به این موضوع اثر هاله‌ای می‌گوییم. اثر هاله ای در مدیریت کسب و کار اینترنتی، باعث سوگیری شناختی و اجرای تصمیمات نادرست خواهد شد.

بنظر شما اثر هاله‌ای چیست؟ شاید برای شما پیش آمده باشد یا دیده باشید دوستی قصد راه‌اندازی کسب‌و‌کار اینترنتی دارد و موقع انتخاب رنگ سازمانی می‌گوید: بهتر است صفحه اصلی یک اسلایدر فروش ویژه مثل دیجی‌کالا داشته باشد! چرا؟ چون دیجی‌کالا موفق شده.

دیجی‌کالا هست، تو خودت باش!

پس با طراحی یک سایت مثل دیجی‌کالا، من هم می‌توانم موفق شوم. یا مثلا : من بر روی سرعت سایت خود کار نمی‌کنم چون سرعت سایت دیجی‌کالا را در ابزار جی تی متریکس (GTmetrix) تست کردم و رتبه‌ی خوبی نداشت پس نیازی نیست که من این کار را انجام دهم یا مثلا چون رنگ دکمه افزودن به سبد خرید سایت آمازون زرد رنگ است بنابراین من هم رنگ دکمه افزودن به سبد خرید سایتم را زرد رنگ می‌کنم.

اثر هاله ای چیست

به این طرز فکر اثر هاله‌ای می‌گویند. یعنی به واسطه‌ی اینکه یک کسب‌وکار بزرگ شده و این کار را انجام داده است، هرچند آن کار اشتباه باشد من هم باید انجامش دهم. اثر هاله‌ای در مدیریت کسب‌و‌کار اینترنتی، باعث سوگیری شناختی و اجرای تصمیمات نادرست خواهد شد.

اصلاً بیایید یک مثال دیگر در مورد اثر هاله‌ای بزنیم خیلی‌ها می‌گویند ایلان ماسک (یک کارآفرین موفق است) ساعت هفت صبح بیدار می‌شود خیلی‌ها بر طبق این رفتار ایلان ماسک به جای این‌که ساعت ۵ صبح یا ۶ صبح از خواب بیدار شوند ساعت ۷ از خواب بیدار می‌شود زمانیکه دلیل این کار را از آنها می‌پرسی می‌گویند چون ایلان ماسک ساعت ۷ صبح بیدار شده است من هم باید ساعت ۷ صبح بیدار شوم این طرز فکر ممکن است اشتباه باشد چون ممکن است ۷ صبح بیدار شدن ایلان ماسک به خاطر شرایط زندگی او باشد.

پس ما نمی‌توانیم این را در زندگی خودمان پیاده‌ سازی کنیم که چون ایلان ماسک این ساعت بیدار می‌شود و فرد موفقی است بنابراین من هم باید در این ساعت بیدار شوم تا فرد موفقی شوم.

طرز فکر اثر هاله‌ای

بنابراین نباید این موضوع را به عنوان یک قانون برای موفقیت در نظر بگیریم مثلاً ممکن است فردی ساعت ۱۰ صبح از خواب بیدار شود و از طرفی شب تا دیر هنگام بیدار بماند و خیلی هم کارهای مفید انجام دهد مثلا ممکن است بنشیند پای سیستم و در سایتش تولید محتوا کند و سایتش را سئو کند و چند تا سایت برای مشتری‌هایش راه‌اندازی کند و کلی کار مفید انجام دهد بنابراین قرار نیست همه برای کسب موفقیت ساعت ۷ صبح از خواب بیدار شود!!

مثال‌های زیادی درباره‌ی افراد موفق وجود دارد مثلا با خود می‌گوییم چون فلانی این کار را انجام داده است و به موفقیت دست پیداکرده است همه باید این کار را انجام دهد تا به موفقیت برسد یا چون فلانی، فلان ماشین را خریده است پس من هم اگر خواستم ماشین بخرم حتما باید مانند ماشین فلانی بخرم. ولی این کار اشتباه است همان‌طور که قبل‌تر گفتیم به این طرز فکر اثر هاله‌ای می گوییم.

چگونه در طرز فکر اثر هاله‌ای موفق باشیم؟

به‌عبارت دیگر اثری که ما از یک چیز می‌گیریم و فکر می‌کنیم چون در این قضیه یک فرد توانسته موفق شود حتماً باید از این قضیه الگوبرداری شود اثر هاله‌ای می‌گوییم. ما هیچ‌گاه در نظر نمی‌گیریم که دیجی کالا ماهانه دارد ده‌ها میلیارد تومان صرف هزینه تبلیغات می‌کند یا این‌که دیجی‌کالا کلی سرمایه توانسته جذب کند تا به این جایگاه برسد و تنها ظاهر سایت و موفقیت آن‌ها را می‌بینیم و از موفقیت آن‌ها یک اثر هاله‌ای میگیریم.

از تمام چیزهایی که آن وب‌سایت وجود دارد و تمام چیزهایی که آن بیزینس رعایت کرده است حالا چه اشتباه باشد و چه درست از آن کپی برداری می‌کنیم. در این مقاله قصد داریم درباره این موضوع با شما صحبت کنیم که حواستان باشد که لزوما هر کاری که افراد موفق، بیزینس‌های موفق، وب‌سایت‌های موفق انجام می‌دهند لزوماً کار درستی نیست. خیلی وقت ها شرکت‌های موفق یا افراد موفق و یا وب‌سایت‌های موفق کارهای اشتباهی انجام می‌دهند که بعد خودشان هم به اشتباه بودن آن کار اغراق می‌کنند ولی رقیب‌هایشان از آن کار کپی می‌کنند و تا ابدودهر می‌خواهند این کار کپی را انجام دهند هرچند که این کار اشتباه است اما آنها هنوز آن کار را ادامه می‌دهند.

اثر هاله‌ای چه تاثیراتی می‌تواند داشته باشد؟

حقیقتا اگر بخواهیم در نظر بگیریم اثر هاله‌ای می‌تواند تاثیرات مثبت و منفی هم داشته باشد. به‌عنوان‌مثال: شما در مورد یک کمپانی فکر بدی دارید مثلاً: شرکت اپل چون روی آیفون‌هایش شارژر را حذف می‌کند پس شرکت خوبی نیست حالا اگر خواستیم اپل واچ را هم بخریم باز هم تصمیم شما همین است که مناسب نیست بنابراین نمی‌توانید به خاطر این طرز فکر محصول دیگری از آن شرکت را خریداری کنید.

حالا دلیل اینکه اپل واچ نمی‌خرید چیست؟ دلیل آن این است که شرکت اپل یک کار اشتباهی انجام داده است حال اثر آن بر روی این محصول جدید غالب می‌شود. که در واقع به آن سوگیری شناختی می‌گوییم. یعنی در مورد آن محصول می‌خواهید تصمیم بگیرید اما به واسطه‌ی اینکه کار اشتباهی روی یک محصول دیگر انجام داده است این محصول را هم خریداری نمی‌کنید هرچند که این محصول، محصول خوبی باشد این صرفاً یک مثال بود.

یا این‌که مثلاً ما فکر می‌کنیم رضا راد چون در حوزه طراحی سایت و یا حوزه‌ی وردپرس و حوزه کسب و کار اینترنتی اطلاعات دارد و در این زمینه علمی دارد پس می‌تواند در مورد زندگی هم به ما مشاوره بدهد. بنابراین هرجا رضا راد را دیدیم از او می‌خواهیم که به ما بگوید که در زندگی خود چه کنیم در واقع هر کسی که به من این حرف را می‌زند می‌گویم من مشاوره زندگی نیستم یا مثلاً به من می‌گویند که آقای راد ما در حوزه تحصیل می‌خواهیم انتخاب رشته کنیم به نظر شما کدام رشته را انتخاب کنیم؟ خب لازم است در اینجا بگویم که من خودم دانشگاهم را هنوز تمام نکرده‌ام و علم آن را ندارم که به شما مشاوره تحصیلی دهم بنابراین بهتر است شما به سراغ یک مشاور تحصیلی باتجربه بروید و از او برای انتخاب رشته‌ی تحصیلی خود راهنمایی بخواهید.

مدل زندگی هر شخص فقط برای خودش امکان پذیر است

دقیقا همین موضوع را در مورد مدرسین داریم مخصوصا مدرسین اینستاگرامی مثلاً در حوزه‌ی دیجیتال مارکتینگ، بازاریابی و یا هر حوز‌ه‌ای که فکرش را بکنید عده‌ای فعال هستند و بعد می‌آیند و در مورد سبک زندگی به ما آموزش می‌دهند در مورد اینکه حالت را بهتر کن و یا در مورد اینکه بهتر زندگی کن که اصلاً این موضوعات مربوط به رشته و حوزه کاری آن‌ها نمی‌شود بنابراین انجام دادن این کار اشتباه است.

شما باید در حیطه تخصصی خودتان صحبت کنید حال اگر می‌خواهید حوزه کاری خود را کمی بزرگتر کنید ایرادی ندارد. مثلاً من خودم در حوزه‌ی وردپرس صحبت می‌کنم و گاهی در مورد اینستاگرام هم مطلب می‌گویم البته این موضوع کمی به حوزه تخصصی من مربوط است.

ولی اگر بخواهم در مورد سبک زندگی با شما صحبت کنم اصلاً کار درستی نیست چرا که این موضوع مربوط به حوزه دیگری است که من علم آن را ندارم و تنها می‌توانم تجربیات خود را در قالب چند استوری چند ثانیه‌ای به شما بگویم و شما تصمیم خودت را بگیری و برداشت خودت را از این تجربه کنی نه اینکه همانند مشاوران سبک زندگی بیایم و به شما بگویم که شما می‌توانید و شما حتماً موفق می‌شوید!! این کار کاملا اشتباه است بنابراین بهتر است اثر هاله‌ای نداشته باشیم و وقتی میبینیم که یک نفر در یک حوزه کاری موفق شده است. نیاییم هر حرکت یا حرفی که از ایشان می‌شنویم را سرلوحه‌ی زندگی خود قرار دهیم.

جمع‌بندی

در یک جمع بندی کلی اثر هاله‌ای آن اثری است که از یک فرد، یک سازمان، یک وب‌سایت و یا یک شرکت می‌گیریم و در جوانب دیگر آن اثر را دخالت می‌دهیم. مثلاً وقتی داریم تصمیمی می‌گیریم در مورد آن فرد آن سازمان آن وب‌سایت ‌یا آن شرکت و یا حتی خودمان و یا وب‌سایت خودمان و یا حتی سازمان خودمان این باعث می شود که یک سوء شناخت نسبت به اطلاعاتی که داریم و تصمیمات اشتباهی که می‌گیریم داشته باشیم. بنابراین در انتخاب شرکت‌ها و الگو گرفتن از افراد و از وب‌سایت‌های دیگر باید خیلی حواستان جمع باشد.

چرا دیجی‌کالا مثلاً سرعت سایتش را در جی تی متریکس بالا نمی‌برد؟ زیرا اصلا این موضوع برایش مهم نیست. ازآنجاکه دیجی‌کالا بسیار هزینه تبلیغات انجام می‌دهد اصلاً ورودی گوگل برایش اهمیتی ندارد حالا چند درصد از این که مثلاً سئو سایتش خوب شود مربوط می‌شود به سرعت سایتش بنابراین آن چند درصد را اصلاً در نظر نمی‌گیرد.

دیجی‌کالا تیم بزرگی دارد و هر روز بر روی وب‌سایت خود تغییراتی را ایجاد می‌کند. پس نمی‌تواند یک الگو برای شما باشد. چون شما ممکن است وبسایتی داشته باشید که شاید سالی یک بار هم طراحی و چیدمانش را تغییر ندهید. بنابراین باید جی تی متریکس و سرعت سایت خود را تغییر دهید، باید بر روی سئوی سایت خود کار کنید، باید تولید محتوا کنید تا سایتتان پیشرفت کند و به موفقیت برسد.

بنابراین اگر می‌خواهید کسب‌و‌کارتان و همچنین زندگیتان خوب پیش برود حتما توجه داشته باشید که هیچ وقت اثر هاله‌ای را در زندگی خود نداشته باشید و از یک ویژگی وب‌سایت خوب الگو نگیرید و به ویژگی‌های دیگر وب‌سایت خود بچسبانی و بگویید چون آن وب‌سایت موفق بوده است و این کار را انجام داده پس من هم باید این کار را انجام دهم تا به موفقیت برسم.

امیدوارم این مقاله برای شما مفید واقع شده باشد.

رضا راد

میلیون‌ها کیلومتر اسکرول کردم تا به هدفم نزدیک بشم و این داستان همچنان ادامه داره...