اینترنت چگونه کار می کند؟ مروری ساده بر دنیای وبسایت‌ها

سلام! توی این ویدیو می‌خوایم عمیق‌تر بپردازیم به این موضوع که یه وبسایت چطور کار میکنه. به‌عنوان مثال وقتی سایت گوگل رو باز می‌کنید و لوگوی گوگلو می‌بینید، این لوگو چطور اومده توی اون صفحه و به شما نشون داده میشه.

اینترنت چطور کار می کنه؟

همه‌ی شما تا الآن متوجه شدید که هاست، دامنه، DNS چیه و چطوری می‌تونید با اونا کار کنید. اما خیلی از شما هنوز نمی‌دونید که یه وب‌سایت چطوری داره کار می‌کنه و توی پشت صحنه چه اتفاقانی داره میفته. در ادامه با ابزارهایی به‌صورت عملی این موضوع رو براتون توضیح میدم.

هارد‌دیسک چیه؟

توی تصویر بالا یه هارد دیسک رو می‌بینید. هارد‌دیسک چیزیه که اطلاعات روی اون ذخیره و با چرخیدن اون دیسک دایره‌ای وسط، خونده میشن. طبیعتا روی هارد‌دیسک باید یه سری اطلاعات باشه که بشه اونا رو روی سیستم نمایش داد. نسل جدید هارد دیسکی که توی تصویر بالا می‌بینید، هارد‌دیسک‌های SSD هستن که با جزئیات توی تصویر می‌بینید.

به طورکلی اگه بخوایم یه سری داده رو توی محیط کامپیوتری منتقل کنیم، نیاز به یه فضا برای ذخیره کردن اون داده داشته باشیم، به برق نیاز داریم که بتونیم اون فضای ذخیره سازی رو روشن نگه داریم و اطلاعاتو از روی اون بخونیم. برای خوندن این اطلاعات قطعا نیاز به برقراری ارتباط هست، که این برقراری ارتباط میتونه از طریق کابل USB، بلوتوث موبایل، وای‌فای یا هر روشی دیگه‌ای باشه.

سرور چیه؟

برای اینکه یه سایت بتونه لوگوی یا هر اطلاعاتی مربوط به خودشو بذاره توی دنیای اینترنت و دیگران بتونن اونا رو ببینن به یه فضای ذخیره‌سازی نیاز داره. این فضای ذخیره سازی توی دنیای اینترنت اسمش سروره، که این سرورها یه جور کامپیوتر قدرتمند و بزرگ هستن بزرگ‌تر از کامپیوترهای خودمون و ۲۴ ساعته روشن هستن و به بقیه دستگاه‌ها سرویس می‌ده.

پس وقتی توی یه سایت میری، در واقع یه سرور داره اون سایت رو برات لود می‌کنه. درواقع هر چیزی که داری به‌صورت آنلاین ازش استفاده می‌کنی، یه جایی یه سرور داره ازش پشتیبانی می‌کنه، از اینستا بگیر تا بازی‌های آنلاین و حتی خود گوگل!

سرورها یه سری ویژگی خاص دارن که باعث می‌شه بتونن بدون وقفه کار کنن و خدمات بدن. چند تا از مهم‌تریناش میتونن اینایی باشن که الان براتون توضیح میدم. اول اینکه همیشه روشن و آماده‌به‌کار هستن، سرورها مثل لپ‌تاپ یا کامپیوتر شخصی نیستن که خاموش بشن، همیشه باید روشن باشن و جواب بدن. حتی دوتا پاور دارن که اگه یکی از اونا سوخت دومی سریع شروع به کار کنه.

دومین ویژگی سرورها قدرت پردازش بالا ی اوناس چون کلی درخواست ازشون می‌شه، باید پردازنده‌های قوی داشته باشن (12 هسته CPU) تا سریع بتونن اطلاعات رو پردازش کنن. خیلی از سرورها روی بوردشون 2 تا CPU دارن که در کنار هم کار میکنن.

سومین ویژگی میتونه حافظه زیاد (RAM و ذخیره‌سازی) باشه (معمولا ۳۲ یا ۶۴ گیگ)، وقتی کلی کاربر به سرور وصل می‌شن، نیاز به رم بالا دارن که همه چیز بدون لگ و کندی انجام بشه. حافظه ذخیره‌سازی هم باید سریع و پرظرفیت باشه، معمولاً از هاردهایی استفاده میکنن که از هاردهای SSD معمولی پر سرعت تر هستن مثل پرو.

امنیت بالای سرورها با توجه به اینکه اونا اطلاعات حساسی رو نگه می‌دارن، خیلی موضوع مهمیه. برای همین فایروال، رمزگذاری، و کلی سیستم امنیتی دارن که هک نشن. سرورها نیاز دارن که همیشه به اینترنت پر سرعت متصل باشن(مثلا 1گیگابیت یا بیشتر)، یه سرور بدون اینترنت پرسرعت هیچ فایده‌ای نداره، معمولاً به خطوط اختصاصی وصلن که سرعتشون از اینترنت‌های معمولی خیلی بیشتره.

سرورها قابلیت ارتقا و انعطاف‌پذیری دارن، یعنی اگه یه سایت یا اپلیکیشن رشد کنه، باید بتونه منابع بیشتری هم بگیره، برای همین سرورها معمولاً امکان ارتقا دارن. اگه سرورها نتونن از چندین کاربر به صورت همزمان پشتیبانی کنن، سایت خیلی زود از پا میفته و دیگه بالا نمیاد. پس برخلاف کامپیوترای معمولی، یه سرور باید بتونه به تعداد زیادی کاربر هم‌زمان سرویس بده، بدون این که کم بیاره.

دیتاسنتر چیه؟

سرورها توی دیتاسنتر نگه داری میشن رو نگه می‌دارن، دیتاسنتر مرکزیه که میتونه تمام نیازهای یه سرور رو برطرف کنه. حتی سیستم خنک کننده ای که سرورها رو خنک نگه داره. سرورها توی یه سری مکان مثل کمد که بهش میگن رَک قرار می‌گیرن.

دیتاسنترها همیشه یه تیم پشتیبانی دارن که وضعیت سرورها رو چک می‌کنن تا مشکلی پیش نیاد. پس سرورها نیاز به مدیریت و نظارت دائمی دارن و اگه اینکار انجام نشه ممکنه اطلاعات کاربرا و خود سایت به راحتی از بین بره. سرورها مثل مغزهای پشت‌صحنه اینترنتن که همه کارا رو سریع، امن و بی‌وقفه انجام می‌دن! 😎

CDN چیه؟

CDN یا شبکه توزیع محتوا (Content Delivery Network) یه سیستمه که کاری می‌کنه سایت‌ها و سرویس‌های آنلاین خیلی سریع‌تر و بدون مشکل بارگذاری بشن.

چطوری کار می‌کنه؟

فرض کن یه سایتی روی یه سرور توی آلمان باشه، ولی کاربراش از ایران، آمریکا و هند میان. اگه هر بار که یکی سایت رو باز می‌کنه، اطلاعات مستقیم از همون سرور اصلی آلمان بیاد، سرعت لود پایین میاد، مخصوصاً برای کاربرای دورتر.

اینجاست که CDN وارد می‌شه! این شبکه یه سری سرور توی نقاط مختلف دنیا داره که یه کپی از فایل‌های سایت (مثل عکس‌ها، ویدیوها، کدهای CSS و JavaScript) رو نگه می‌دارن. بعد هر کاربری که سایت رو باز کنه، به نزدیک‌ترین سرور متصل می‌شه و اطلاعات رو از همونجا دریافت می‌کنه، نه از سرور اصلی.

مژده‌ دارم براتون و اون اینه که یه شرکت CDN آمریکایی تو ایران سرور گذاشته. اگه می‌خوای بیشتر در این باره بدونی روی دکمه‌ی پایین کلیک کن.

چه مزایایی داره؟

چون اطلاعات از نزدیک‌ترین سرور به سمت کاربر میاد، سایت سریع‌تر باز می‌شه. از طرفی CDN یه جورایی فشار روی سرور اصلی رو کم می‌کنه، چون خودش بخش زیادی از درخواست‌ها رو مدیریت می‌کنه. CDN می‌تونه جلوی حملات DDoS رو بگیره، چون درخواست‌ها رو توزیع می‌کنه و از سرور اصلی محافظت می‌کنه. اگه سرور اصلی قطع بشه، CDN هنوز می‌تونه نسخه کش‌شده سایت رو به کاربرا نشون بده.

تقریباً همه سایت‌های بزرگ از CDN استفاده می‌کنن، مخصوصاً سایت‌هایی که ویدیو، عکس یا فایل‌های سنگین دارن، مثل یوتیوب، نتفلیکس، اینستاگرام، آمازون و حتی خود گوگل. پس CDN یه جور شبکه کمکیه که باعث می‌شه سایت‌ها سریع‌تر، امن‌تر و پایدارتر کار کنن! 😎

چجوری لپ‌تاپ خودمون رو سرور کنیم؟

الان که مفهوم سرور رو کامل درک کردید، باید بدونید که از چه فضاهایی میتونید برای ذخیره‌ی اطلاعات سایت استفاده کنید و اونا رو توی دنیای اینترنت به نمایش بذارید. اولین انتخاب میتونه استفاده از لپ‌تاپ یا کامپیوتر خودتون به عنوان سرور باشه. اگه بخواید لپ‌تاپ خودتون رو سرور کنید، اولین کار اینه که یه برنامه‌ای روی سیستم نصب کنید که بتونه مثل یه سرور واقعی کار کنه.

XAMPP یا WAMP برای ویندوز، MAMP برای مک، LAMP برای لینوکس. اینا در اصل یه پکیج از Apache (وب سرور)، MySQL (دیتابیس) و PHP هستن که سایت‌های داینامیک رو اجرا می‌کنن. اما اولین مشکلی که براتون پیش میاد اینه که سرور باید همیشه روشن بمونه. اگه برق بره یا مودم خاموش بشه یا ویندوز آپدیت بشه و… سایتت می‌پره.

از ظرفی چون لپ‌تاپ خونگی دیوار آتیش (Firewall) قوی‌ای نداره، هکرها راحت‌تر می‌تونن نفوذ کنن. اینترنت خونگی معمولاً سرعت آپلود بالایی نداره. یعنی وقتی چند نفر همزمان بیان سایتت، سرعتش افتضاح میشه. پس اگه فقط می‌خوای یه سایت آزمایشی بالا بیاری، این روش خوبه. ولی برای سایت حرفه‌ای یا بیزینسی، روش‌های بهتری هم وجود داره که جلوتر دربارشون صحبت می‌کنیم.

خودم میتونم یه سرور اختصاصی و قدرتمند داشته باشم؟

دومین راه برای اینکه بتونید یه فضای ذخیره سازی برای هاست داشته باشید، داشتن یه سرور اختصاصی و کامل توی دیتاسنتره. اگه بخواید سرورتو حرفه‌ای‌تر کنید، یه گزینه اینه که سرور اختصاصی (Dedicated Server) بخرید. یعنی یه کامپیوتر قدرتمند که توی یه دیتاسنتر هست و فقط مال شماست.

چه بدی‌هایی داره؟

سرور اختصاصی مثل خریدن یه خونست! ارزون نیست. از چند میلیون تا ده‌ها میلیون تومان در ماه هزینه داره، مخصوصاً اگه سخت‌افزار قوی بخوای. اگه تخصص سرور نداری، باید یه نفر رو استخدام کنی یا بری یاد بگیری. کارایی مثل کانفیگ امنیتی، نصب نرم‌افزارهای مورد نیاز، بهینه‌سازی، مدیریت بکاپ و رفع مشکلات باید انجام بشن.

اگه سرور رو درست کانفیگ نکنی، ممکنه هک بشی یا مورد حملات DDoS قرار بگیری. توی هاست اشتراکی یا VPS، شرکت هاستینگ امنیت رو مدیریت می‌کنه، ولی اینجا خودت باید حواست باشه. اگه یه دفعه سایتت رشد کنه و بازدیدکننده‌ها زیاد بشن، برای ارتقا سرور باید کلی هزینه و زمان بذاری.

اگه یکی از قطعات سرور (مثلاً هارد یا پاور) خراب بشه، باید منتظر بمونی تا دیتاسنتر اون رو تعویض کنه، که ممکنه چندین ساعت سایتت بالا نیاد.

سرور اختصاصی برای چه سایتایی مناسبه؟

سایتایی که اپلیکیشن خیلی بزرگ و بازدید میلیونی دارن، یا نیاز به قدرت پردازشی خیلی بالا دارن (مثلاً برای پردازش داده‌های سنگین). یا امنیت و کنترل کامل براشون از همه چیز مهم‌تره و یه تیم فنی حرفه‌ای برای مدیریت سرور دارن میتونن یه سرور اختصاصی برای خودشون تهیه کنن.

اگه تازه‌کاری یا سایتت معمولیه، ادامه‌ی این مقاله رو بخون تا برات کامل توضیح بدم.

هاست چیه؟

خیلی ساده بگم، هاست یه فضایی توی یه سروره که سایتت روش ذخیره میشه و همیشه به اینترنت وصله. یعنی یه شرکت هاستینگ، سرورهای قدرتمند داره و یه تیکه از اون سرور رو به تو اجاره میده تا سایتت روش قرار بگیره.

شرکت‌های هاستینگ چی هستن و چه کاری انجام میدن؟

شرکت‌های هاستینگ (Hosting Providers) یه سرور رو میخرن و اون رو به بخش‌های مختلفی تقسیم میکنن که به اونا هاست گفته میشه. این بخش‌ها رو بسته به نیاز مشتری بهشون اجاره میدن تا سایت‌ها و اپلیکیشن‌ها بتونن ۲۴ ساعته آنلاین باشن. شما وقتی اون بخشی که اجاره کردید رو بخواید مدیریت کنید و اطلاعات سایتتون رو روی اون بالا بیارید، شرکت هاستینگ یه کنترل پنل در اختیارتون قرار میده برای مدیریت هاستتون.

اما کارشون فقط اجاره فضا نیست، کلی خدمات دیگه هم ارائه میدن که باعث میشه دردسرای مدیریت سرور و هاست از دوش مشتریا برداشته بشه.

فرق هاست و سرور چیه؟

سرور یه کامپیوتر کامله که میتونی کلش رو برای خودت بگیری (سرور اختصاصی) اما هاست در واقع همون فضای اجاره‌ایه که روی یه سرور قرار داره. اگه تازه‌کاری، سایت کوچیک داری، یا دنبال کمترین دردسر می‌گردی، هاست بهترین انتخابه. اما اگه یه سایت یا اپ خیلی بزرگ داری، سرور اختصاصی یا کلاد بهترین گزینه‌ست.

دامنه و DNS چی هستن؟

وقتی فضای ذخیره سازی برای سایت خودتون تهیه کردید، باید این فضا رو به یه آی‌پی یا دامنه متصل کنید که کاربر با جستجوی اون بتونه شما رو توی اینترنت پیدا کنه. بعد از خرید هاست یه nameserver یا DNS توی اطلاعات هاستتون قرار میگیره که باید اون‌ها رو توی فیلدهای خالی DNS توی اطلاعات دامنه وارد کنید تا این ارتباط برقرار بشه. از زمان وارد کردن DNS‌ها به بعد مشتری با داشتن اون نام دامنه میتونه سایت شما رو ببینه.

توی این آموزش شما به راحتی با نحوه‌ی کار سایت‌ها آشنا شدید. اگر هرگونه سوال یا نظری داشتید حتما برام توی کامنت‌ها بنویسید. شاد و پیروز باشید.🙂

تیم تولید محتوا

ما در تیم تولید محتوای میهن وردپرس در تلاش هستیم تا بهترین مقالات آموزشی در زمینه وردپرس و کسب‌و‌کارهای اینترنتی را تهیه کنیم. صحت محتوای این صفحه توسط رضا راد بررسی خواهد شد.