از CDN استفاده کنیم یا نه؟! نجات دهنده یا دردسر ساز

یه سوالی که هیچ‌وقت جواب درستی نداشته اینه که از سرویس‌های CDN استفاده کنیم یا نه؟! تو این ویدیو بهتون یه جواب میدم برای یه عمر.

این روزها اسم CDN یا همون شبکه‌ی توزیع محتوا زیاد به گوش می‌رسه. از اون اصطلاح‌هایی که خیلیا به‌عنوان یه «باید» تو دنیای وب معرفی‌ش می‌کنن. ولی وقتی پای اجرای واقعی وسط میاد، ماجرا یه‌جورایی شبیه ازدواج می‌شه! یه روز به خودت می‌گی «بریم سراغش، خوبه»، فرداش به این فکر می‌کنی که «نکنه بیشتر از فایده، دردسر داشته باشه؟».

برای خود من، بعد از کلی سبک‌سنگین کردن، نتیجه این شد که گفتم فعلاً نه! نه اینکه CDN چیز بدی باشه، اتفاقاً کلی مزیت داره. اما تو موقعیت الان من، دردسرهاش بیشتر از مزایاش بود. این مقاله، یه روایت شخصیه از این تجربه. از فکر راه‌اندازی CDN تا دلایلی که باعث شد فعلاً بی‌خیالش بشم.

CDN تصمیمی بین عقل و دل!

یکی از اصلی‌ترین دلایلی که منو از راه‌اندازی CDN منصرف کرد، همین ماجرای SSL بود. وقتی سایت رو روی شبکه‌ی توزیع محتوا (مثل Cloudflare) می‌بری، دیگه نمی‌تونی مثل قبل SSL رو مستقیماً از سمت سرور خودت بسازی یا مدیریت کنی.

شاید ظاهر سایت کاملاً درست باشه و بدون مشکل باز بشه، ولی پشت‌پرده‌ی ماجرا داستان‌های زیادی هست که کمتر کسی بهش توجه می‌کنه. کنترل‌پنل هاستت ممکنه دچار اختلال بشه، میل‌سرورت قاطی کنه یا حتی سرویس‌هایی که هیچ‌وقت فکرش رو نمی‌کنی، دچار ناسازگاری بشن.

دیباگ کردن سخت میشه

یکی از بزرگ‌ترین دردسرهایی که CDN برای من داشت، روند عیب‌یابی یا همون دیباگ کردن بود. هر مشکلی که پیش می‌اومد، اول باید می‌رفتم Cloudflare یا اون سرویس CDN دیگه‌ای که استفاده می‌کردم رو کامل غیرفعال می‌کردم تا بتونم بفهمم ایراد دقیقاً از کجاست.

یعنی به‌جای اینکه مستقیم برم سراغ مشکل، باید یه لایه‌ی اضافه رو کنار می‌زدم و بعد برم به سراغ اصل موضوع. این کار نه‌تنها وقت‌گیر بود، بلکه اعصاب‌خردکن هم بود، مخصوصاً برای کسی مثل من که یه سایت رو به تنهایی مدیریت می‌کنه و نمی‌خواد هر روز درگیر باگ و تنظیمات باشه.

پشت صحنه چیه؟

واقعیت اینه که وقتی CDN فعال می‌شه، بعضی سرویس‌ها و تنظیمات پشت صحنه سایت ممکنه به هم بریزن. مثلاً ایمیلات ممکنه ارسال نشن یا به درستی دریافت نشن. بعضی دسترسی‌های مدیریتی قطع و وصل می‌شن. از اون بدتر، اگه یه باگ عجیب‌غریب بیاد وسط، نمی‌تونی درست ردگیری‌اش کنی چون همیشه باید در نظر بگیری که آیا مشکل از خود سایته یا از تنظیمات CDN یا از ناسازگاری بین این دوتاست. عملاً یه لایه‌ی جدید به ساختار سایتت اضافه می‌کنی که اگه دقیق نشناسی‌اش، ممکنه بیشتر اذیتت کنه تا کمک.

CDN و سئو

خیلی‌ها می‌گن CDN باعث می‌شه سرعت سایت بره بالا و این روی سئو تاثیر مثبت داره. از نظر تئوری درسته. ولی وقتی کانفیگش اشتباه انجام بشه، مثلاً کش‌ها خوب تنظیم نشده باشن یا صفحات به‌درستی رفرش نشن، ممکنه نسخه‌های قدیمی از صفحاتت به کاربر یا حتی موتور جستجو نمایش داده بشن. این اتفاق نه‌تنها به سئو کمکی نمی‌کنه، بلکه می‌تونه باعث افت رتبه و مشکلاتی در ایندکس شدن محتوای سایتت هم بشه. یه چیزی که قراره به نفع‌ت باشه، ممکنه برعکس عمل کنه.

گول ظاهرشو نخورید

از یه طرف، خب سرعت سایت بهتر می‌شه، ترافیک روی سرور اصلی کم‌تر می‌شه، یه لایه‌ی امنیتی برای مقابله با DDOS اضافه می‌شه و مصرف منابع مخصوصاً برای سایت‌های پر از تصویر و فایل‌های سنگین بهینه‌تر می‌شه. همه‌چیز از بیرون خیلی شیک و حرفه‌ای به نظر می‌رسه. اما وقتی وارد جزئیات می‌شی، می‌فهمی که همین شیک بودن هم هزینه داره، اونم نه فقط هزینه‌ی مالی؛ بلکه زمان، دقت و گاهی اعصاب.

من شخصاً بعد از کلی تحقیق و تست و سبک‌سنگین کردن، تصمیم گرفتم فعلاً سراغ CDN نرم. نه چون این تکنولوژی بده یا بی‌فایده‌ست، بلکه چون توی شرایط فعلی من بیشتر از اینکه کمکم کنه، اذیتم می‌کنه. نمی‌خوام بابت باگ‌های نصف‌شب خوابمو از دست بدم یا هر روز یه سرویس رو دیباگ کنم. از طرفی هم الان نیاز ضروری بهش ندارم.

CDN خارجی یا داخلی، انتخاب بین بد و بدتره

یکی از چالش‌های جدی که خیلی‌ها بعد از استفاده از CDN مخصوصاً سرویس‌های خارجی مثل Cloudflare باهاش مواجه می‌شن، مسئله‌ی بلاک بودن آی‌پی‌هاست. یعنی شما با کلی امید و انگیزه سایت‌ رو می‌بری روی CDN تا سرعت بهتر شه، امنیت بالا بره و همه‌چیز شیک‌تر و حرفه‌ای‌تر باشه. اما در عمل، بخش زیادی از کاربران ایرانی یا نمی‌تونن به سایت وصل شن، یا سرعت بارگذاری‌شون انقدر کنده که عملاً تجربه‌ی خوبی ندارن.

این یعنی یه تضاد عجیب. هدف این بوده که کیفیت سایت بهتر بشه، ولی نتیجه چیزی می‌شه خلافش. وقتی مخاطب اصلیت توی ایرانه، اینکه بخشی از کاربران نتونن سایت رو درست ببینن یا به‌سختی لود بشه، نه‌تنها بی‌فایده‌ست، بلکه ممکنه باعث ریزش کاربر هم بشه.

البته داستان فقط به سرویس‌های خارجی محدود نمی‌شه. گاهی که تصمیم می‌گیری بری سراغ CDNهای ایرانی تا از همون بلاک بودن آی‌پی خلاص شی، با یه مدل دیگه از مشکل مواجه می‌شی. آی‌پی‌هایی که CDNهای داخلی بهت می‌دن، ممکنه از بیرون کشور درست دیده نشن یا حتی کلاً دسترسی نداشته باشن.

ما این ماجرا رو بارها تجربه کردیم، مخصوصاً برای سایت‌هایی که کاربر خارجی هم داشتن یا نیاز بود با ابزارهای مانیتورینگ بین‌المللی مثل Pingdom یا GTmetrix تستشون کنیم. مثلاً یه دفعه می‌بینی ابزار تست اصلاً نمی‌تونه سایت رو باز کنه، یا آمار اشتباه نشون می‌ده چون نصف پکت‌ها تایم‌اوت شدن. نتیجه؟ نمی‌تونی درست آنالیز کنی، نمی‌فهمی سرعت واقعی چقدره و همه‌چیز وسط محدودیت‌های جغرافیایی گم‌و‌گور می‌شه.

راهی که برای ما بهتر جواب داده

برای همین من تصمیم گرفتم فعلاً بی‌خیال CDN بشم. الان اکثر دامنه‌هایی که داریم، چه فارسی و چه انگلیسی، مستقیماً روی DNSهای خودمون ست شدن و به سرور خودمون وصل هستن. بدون واسطه، بدون لایه‌ی اضافه. اگه بخوای ببینی این چطوریه، می‌تونی بری سایت‌هایی مثل toolsina.com رو باز کنی و وارد بخش DNS Lookup بشی.

دامنه mihanwp.com رو وارد کنی و روی lookup کلیک کنی.

اونجا می‌بینی که همه‌چیز مستقیم روی سرور خودمونه، نه روی Cloudflare یا هر سرویس CDN دیگه.

حتی برای سایت انگلیسی‌مون یعنی hooshina.com هم همین مدل رو اجرا کردیم. دلیلش هم مشخصه. ثبات بیشتر، کنترل کامل‌تر، و خلاص شدن از دردسرهایی که CDN ممکنه بسازه.

گاهی کاربران ازمون می‌پرسن که چرا شما از Cloudflare استفاده نمی‌کنید ولی فلان شرکت استفاده می‌کنه؟ واقعیت اینه که نه اونا اشتباه می‌کنن و نه ما. این قضیه، دقیقاً مثل همون مثالیه که قبلاً زدم، یعنی ازدواج! یه چیزی نیست که بشه گفت حتماً خوبه یا حتماً بده. بستگی داره به نیازت، منابعی که در اختیار داری، سطح دانش فنی‌ات و اولویت‌هات.

اگه یه تیم فنی حرفه‌ای پشتت باشه، یا نیاز خاصی به CDN داشته باشی، شاید برات عالی کار کنه. ولی اگه اولویتت پایداری، سادگی، یا دسترسی کامل و سریع برای کاربر ایرانی باشه، شاید بهتر باشه یه بار دیگه فکر کنی.

ماجرای هاست و شفافیت در معرفی سرویس‌ها

در مورد شرکت‌های هاست، بذار یه نکته رو شفاف بگم. توی ویدیوها و محتواهایی که تولید می‌کنیم، هیچ‌وقت با شرکت خاصی قرارداد مستقیم یا رابطه مالی ثابت نداریم که از روی منفعت بخوایم بگیم فلان هاست خوبه یا نه. البته یه صفحه توی سایت داریم به اسم «بهترین هاست وردپرس» که اونجا چند تا شرکت رو معرفی کردیم و خب، اون بخش حالت همکاری افیلیت داره. یعنی اگه کاربری از طریق اون لینک‌ها خرید کنه، یه مبلغی هم به ما می‌رسه. ولی این قضیه هیچ‌وقت باعث نشده که توی محتواهای آموزشی یا ویدیوها نظر واقعی‌مونو نگیم.

واقعاً همیشه سعی کردیم صادق باشیم. یه روز ممکنه بگیم ایران‌سرور خوبه چون تجربه‌مون مثبت بوده، یه روز دیگه ممکنه بیایم از لیموهاست تعریف کنیم، یا حتی خیلی راحت بگیم که فلان شرکت واقعاً افتضاحه. چون نظر ما فقط بر اساس تجربه‌ی واقعی خودمونه و البته بازخوردی که از کاربران گرفتیم. اصلاً اصل کار برای ما اینه که آدم‌ها بتونن تصمیم درست بگیرن، نه اینکه صرفاً به خاطر تبلیغ یه سرویس، خودشونو بندازن تو دردسر.

انتخاب آگاهانه، نه کورکورانه

همه‌ی این صحبت‌ها ما رو دوباره برمی‌گردونه به موضوع CDN. ما تصمیم گرفتیم از Cloudflare استفاده نکنیم، نه به این دلیل که بلد نیستیم یا نمی‌دونیم چی به چیه. برعکس، اتفاقاً کاملاً باهاش آشنا هستیم. حتی توی سری آموزش‌هایی که در حال تولیده، یه بخش مفصل گذاشتیم برای آموزش نصب و استفاده از Cloudflare. چون بالاخره ممکنه توی یه پروژه خاص یا شرایط متفاوت، واقعاً به کار بیاد و مفید باشه.

ولی حرف اصلی اینه. فقط چون «همه دارن استفاده می‌کنن» دلیل نمی‌شه که تو هم بری سمتش. باید بدونی دقیقاً داری چی رو به چی ترجیح می‌دی. شاید تو شرایط من باشی که اولویتت پایداری، کنترل کامل و آسایش فکری باشه. اون وقت، این‌که یه لایه‌ی اضافه بیاد وسط ممکنه بیشتر اذیتت کنه تا کمک.

چون قبلاً مفصل درباره‌ی اینکه DNS چیه و چطور کار می‌کنه صحبت کرده بودیم، اینجا دیگه خیلی وارد جزئیاتش نمی‌شم. اگه دوست دارید دقیق‌تر بدونید قضیه از چه قراره، روی دکمه‌ی پایین کلیک کنید.

از اون مهم‌تر، یه ویدیو هم قبلاً ضبط کرده بودم که به‌نظرم خیلی خلاقانه دراومد. اسم ویدیو یه چیزی بود تو مایه‌های «میزبانی گوگل روی یه سرور معمولی» و توش درباره‌ی DNS، نحوه‌ی عملکردش و اینکه چطور می‌شه حتی سرویس‌هایی در حد گوگل رو با یه سرور معمولی شبیه‌سازی کرد حرف زدم. اگه وقت کردید، حتماً یه نگاه بندازید. هم ساده توضیح دادم، هم یه‌جورایی زمینه‌سازی خوبی می‌کنه برای ادامه‌ی همین بحثی که داریم.

حالا واقعاً CDN چیه و لازمه یا نه؟

بیایم برگردیم سر اصل قضیه. اصلاً CDN یا همون Content Delivery Network چیه و آیا استفاده ازش برای هر سایتی الزامیه یا نه؟ موضوع این بخش دقیقاً همینه که بدونیم باید سمت CDN بریم یا نه؟ اگه قراره بریم، چجوری بریم که وسط راه گیر نکنیم و دردسر برامون درست نشه؟

قبلاً هم گفته بودم، CDN از اون چیزاست که واقعاً شبیه ازدواجه! یکی می‌ره سمتش و می‌گه عالیه، زندگیش بهتر شده، یکی دیگه اصلاً نمی‌ره ولی باز هم خوش و خرم ادامه می‌ده. یعنی هیچ نسخه‌ی واحدی وجود نداره که برای همه جواب بده. مثلاً توی بیشتر پروژه‌های وردپرسی که ما داشتیم، ترجیح دادیم نریم سمت CDN. نه به خاطر اینکه بلد نبودیم یا نتونستیم، نه! صرفاً چون تجربه نشون داده که نبودنش تو بعضی شرایط، دردسر کمتری نسبت به وقتیه که استفاده‌ش می‌کنی و بعدش گیر می‌افتی تو تنظیمات و ناسازگاری‌ها.

بستگی داره. بستگی به اینکه سایتت چه نوع سایتیه، مخاطب‌هات کجان، سرورت چقدر توان پردازش داره، ترافیکت چقدره، و حتی گاهی فقط بستگی به این داره که بازدیدکننده‌هات از کدوم کشور میان. همه‌ی اینا تعیین می‌کنن که CDN برای تو مفیده یا نه.

برای همین تصمیم گرفتم بحث CDN رو تو چندتا ویدیوی جداگانه بررسی کنیم. تو یکی از Cloudflare می‌گیم، تو یکی می‌ریم سراغ CDNهای داخلی، یه ویدیو هم فقط مقایسه‌شونه. چون واقعاً قبل از اینکه بری سمتش، باید بدونی داری وارد چه بازی‌ای می‌شی.

الانم تو همین متنی که دارید می‌خونید، بحث اصلیمون سر اینه که اصلاً استفاده از CDN برای شما به‌صرفه هست یا نه؟ یعنی قبل از اینکه بخوای آموزش نصب Cloudflare ببینی، یا بری سراغ تنظیماتش، اول باید با خودت روراست باشی. بدونی که آیا واقعاً بهش نیاز داری یا فقط چون شنیدی خوبه، داری سمتش می‌ری.

سرعت خوبه ولی خطر هنوز هست!

اگه سایت mihanwp.com رو باز کنید، حتی اگه الان خارج از ایران باشید، احتمالاً براتون عجیبه که چقدر سرعتش خوبه. من خودم یادم رفته بود صفحه رو کش کنم، ولی باز هم راحت بین صفحات چرخیدم. این در حالیه که سرور ما توی ایرانه و هیچ CDN خارجی یا کش سراسری استفاده نمی‌کنیم. اما خب، این همیشه این‌طوری نمی‌مونه.

واقعیت اینه که اینترنت داخل ایران گاهی دچار اختلالات جدی می‌شه. ممکنه یه روز کل اینترنت قطع بشه، یا بعضی آی‌پی‌ها محدود بشن، یا حتی دسترسی از خارج کشور به سرورهای داخلی مختل بشه. بارها پیش اومده که تو چنین شرایطی، گوگل نمی‌تونه سایت رو بررسی کنه. برای یه سایت، این موضوع یه فاجعه‌ست. چون اگه چند روز طول بکشه، ممکنه صفحاتت از نتایج جستجو حذف بشن یا رتبه‌شون افت کنه.

البته همیشه هم این‌طوری نیست. پیش اومده که اینترنت کاربرای خونه یا سازمانی قطع بوده، ولی دیتاسنتر همچنان به اینترنت بین‌الملل وصل بوده و گوگل بدون مشکل سایت رو بررسی کرده. ولی اون روزایی که حتی دیتاسنتر هم از دنیا جدا می‌شه، دیگه هیچ کاری نمی‌تونی بکنی. اون‌جاست که باید دنبال راه‌حل بری. یکی از این راه‌حل‌ها، استفاده از CDN هست، مخصوصاً CDN داخلی.

ما تو چنین شرایطی معمولاً سراغ CDNهای داخل کشور می‌ریم. دلیلش اینه که یه نسخه کش‌شده از سایت رو روی سرورهای مختلف در سراسر ایران پخش می‌کنن. حالا اگه یه لحظه ارتباط با سرور اصلی قطع بشه، همچنان هم کاربر می‌تونه سایت رو ببینه، هم گوگل می‌تونه به صفحات دسترسی پیدا کنه. یعنی اون دسترسی از بین نمی‌ره، فقط مسیرش عوض می‌شه.

از اون طرف هم داستان‌هایی هست که شاید ظاهرش ساده به نظر بیاد ولی پشتش دردسره. ممکنه سرورت داخل ایران باشه ولی یه‌سری سرویس‌های خارجی نتونن بهش دسترسی پیدا کنن. حالا یا آی‌پی سرور بلاک شده یا مشکلات ارتباطی بین‌المللی هست.

اینکه بخوای دقیق متوجه بشی مشکل از کجاست، یه پیشنهاد ساده دارم، تو گوگل سرچ کن «بررسی وضعیت هاست در گوگل سرچ کنسول». یه ویدیویی هم در همین مورد ضبط کردم که دقیقاً توش توضیح دادم چطور بفهمی گوگل به سایتت دسترسی داره یا نه.

تو همون ویدیو در مورد اینم صحبت کردم که هاست ایران بهتره یا خارج. خلاصه‌اش اینه که این تصمیم‌ها ساده به نظر میان، ولی پشتشون کلی جزییات فنی هست. پس اگه دنبال یه انتخاب مطمئن برای هاست، CDN یا حتی محل سرور هستید، حتماً اون ویدیوها رو ببینید. چون واقعاً یه سری چیزها هست که گفتنش تو متن آسون نیست ولی تو ویدیو دقیق‌تر بازشون کردم.

از CDN استفاده کنیم یا نه؟ (تجربه میهن وردپرس)

ببین، اول از همه بیا وضعیت هاستت رو توی گوگل سرچ کنسول چک کن. یعنی ببین اصلاً گوگل می‌تونه سایتت رو بررسی کنه یا نه. اگر همه‌چی خوبه، ارتباط سر جاشه و گوگل مشکلی نداره، شاید اصلاً نیازی به CDN نداشته باشی. ولی اگه دیدی ارتباط مشکل داره، اون موقع باید جدی به CDN فکر کنی.

یه وقتایی هم سایتت ممکنه تحت حمله باشه، مخصوصاً حملات DDoS که از کلی IP مختلف میان سمت سرورت. اینجاست که CDN می‌تونه واقعاً نجات‌دهنده باشه، چه ایرانی باشه چه خارجی مثل Cloudflare.

مثلاً ما تا چند وقت پیش روی سایت‌های هوشینا، چتینا و … از Cloudflare استفاده می‌کردیم، ولی به خاطر همین اختلالات و محدودیت‌هایی که براتون می‌گم، تصمیم گرفتیم غیرفعالش کنیم. ببین، واقعاً یه جواب قطعی وجود نداره. این موضوع. بستگی داره به شرایطت، به هدفت، به موقعیت سرورت، به یوزرات.

اگه مخاطبت خارج از ایرانه و ارتباط ایران با خارج دچار اختلال شده، باید از CDN داخلی استفاده کنی. ولی اگه سرورت خارج از ایرانه و کاربراتم همون‌جان، CDN خارجی مثل کلادفلر خیلی می‌تونه کمک کنه.

الان مثلاً خدا رو شکر، ارتباط ایران با خارج خوبه. گوگل راحت می‌تونه سایت‌ها رو کرول کنه، سایت‌ها باز می‌شن، مشکلی نیست. ولی اگه دوباره اختلالی ایجاد شد، اون‌موقع سریع باید بری سمت CDN تا سایتت از دسترس خارج نشه.

CDN چه مزایایی داره؟

• سرعت سایتت رو بالا می‌بره
• امنیت رو افزایش می‌ده (مقابله با حملات DDoS)
• مشکلات ارتباطی بین ایران و خارج رو تا حد زیادی حل می‌کنه

ولی خب، مشکلاتی هم ممکنه ایجاد کنه:

• بعضی وقتا نصب و راه‌اندازی SSL سخت می‌شه
• ممکنه ایمیل‌ها یا بخشی از سایت دچار اختلال شن
• پیکربندی‌های فنی پیچیده‌تر می‌شن
• گاهی ارتباطت با اینترنت جهانی بدتر می‌شه به جای بهتر

واقعاً این قضیه “یه شمشیر دو لبه‌ست” و باید ببینی کفه‌ی کدوم ترازو سنگین‌تره.

یه اصل تو مهندسی داریم که می‌گه: “سیستمی که درست داره کار می‌کنه رو دستکاری نکن!” واقعاً هم همینه. مثلاً ناوهای جنگی آمریکا هنوز از فلاپی دیسک استفاده می‌کنن! چون فعلاً داره درست کار می‌کنه، پس چرا تغییرش بدن؟ تو هم اگه سایتت الان سریع باز می‌شه، امنیت داره، ارتباطش خوبه، از گوگل ورودی داری و مشکلی نیست، خب تمرکزت رو بذار روی چیزای مهم‌تر. ولی اگه هرکدوم از اون مشکلات بالا رو داشتی، حتماً به فکر استفاده از CDN باش.

ما تو میهن وردپرس سعی کردیم همه‌چی رو بیاریم تو ایران. سرورهای پروژه‌هامون، گیت، سیستم مدیریت تیم، همه داخل ایرانه. چون یوزرامون ایرانین و می‌خوایم حتی در صورت قطع اینترنت هم بتونن به سایت دسترسی داشته باشن. جالبه بدونید که الآن بیش از ۶۰ تا ۷۰ درصد ورودی‌های سایت ما «دایرکته». یعنی کاربر خودش مستقیم آدرس سایت رو تو مرورگر وارد می‌کنه.

یه ۱۰ درصد دیگه هم از گوگله، ولی اونم بیشتر سرچ برندیه. مثلاً طرف می‌زنه “میهن وردپرس” و از اون طریق وارد سایت می‌شه. یعنی واقعاً دیگه سئو برای ما اولویت اول نیست. ما تمرکزمون روی تولید محتوای مفیده، نه صرفاً محتوا برای گوگل. به همین خاطره که شاید تو مقالاتمون دنبال چگالی کلمه کلیدی و بهینه‌سازی افراطی نباشید. هدف ما اینه که محتوا واقعاً به درد کاربر بخوره.

این تجربه‌ی منه. شاید شرایط تو فرق کنه و استفاده از CDN برات بی‌نقص و پرفایده باشه. اما اگه بخوام یه پیشنهاد بدم، اون اینه که قبل از راه‌اندازی CDN، یه بار دقیق همه‌ی چیزایی که ممکنه خراب شن یا دچار اختلال بشن رو بررسی کن. فقط به سرعت فکر نکن؛ پایداری و آرامش اعصاب هم به همون اندازه مهمه. CDN می‌تونه خیلی مفید باشه، ولی فقط وقتی که بدونی دقیقاً داری با چی طرفی.

در نهایت، تصمیم با شماست. از کجا می‌خوای بازدید بگیری؟ از گوگل؟ اینستاگرام؟ تلگرام؟ فیسبوک؟ یوتیوب؟ مخاطبات کجان؟ تو ایرانن یا خارج؟ همه‌ی اینا توی تصمیم‌گیری برای استفاده از CDN تأثیر داره. به زودی تو ویدیوهای بعدی، آموزش راه‌اندازی CDN مثل کلادفلر، ابر آروان و غیره رو قدم‌به‌قدم می‌ذارم براتون. شاد و سربلند باشید.🙂

رضا راد

میلیون‌ها کیلومتر اسکرول کردم تا به هدفم نزدیک بشم و این داستان همچنان ادامه داره...