تفاوت UI و UX در چیست؟ درباره طراحی رابط و تجربه کاربری

اگر در زمینه طراحی اپلیکیشن یا سایت فعالیت می‌کنید یا اگر سایت نوپا و تازه کاری دارید و تمایل دارید که میزان رضایت کاربران‌تان را افزایش دهید، احتمالا بارها درباره دو عبارت مخفف ui و ux مطالب زیادی شنیده‌اید. در حقیقت نیز یکی از رایج‌ترین و متداول‌ترین مباحثی که در دنیای امروز بازاریابی دیجیتال درباره آن صحبت می‌شود، مساله تفاوت ui و ux است.

بیشترین سوالاتی که در خصوص این دو عبارت پرسیده می‌شود، این است که آیا سایت‌ها، اپلیکیشن‌ها، برنامه‌های کاربردی و به طور کلی پلتفرم‌های مختلف، حتما برای طراحی ui و ux، به دو طراح متفاوت نیاز دارند؟ یا اینکه می‌توانند طراحی ui/ux را به عهده یک طراح بسپارند؟

سوال ابتدایی در خصوص این مبحث این است که؛ دقیقا چه شخصی باید طراحی ui و ux را انجام دهد؟ آیا بهتر این است که طراح‌ها، دو شخص متفاوت باشند؟ یا اگر جواب این سوال مثبت است و طراحی ui و ux را به اشخاص متفاوتی می‌سپارید، در این شرایط دو طراح باید به چه صورتی با یکدیگر همکاری کنند؟

نکته جالبی که باید به آن توجه داشته باشیم این است که اگرچه عبارت‌های ui و ux را بیشتر در رابطه با طراحی سایت شنیده‌اید اما این دو عبارت نه تنها در دنیای دیجیتال و طراحی سایت کاربرد دارند، بلکه در هر موقعیتی که رابطه‌ای میان کاربر و محصول ایجاد می‌شود، مفهوم ui و ux نیز مطرح خواهند شد. برای پاسخ بهتر به سوال‌هایی که مطرح کردیم، ابتدا لازم است توضیح دهیم که منظور از ui و ux چیست؟ در ادامه این مقاله به تعریف این دو عبارت می‌پردازیم و مطالب مرتبط با آن‌ها را توضیح خواهیم داد.

منظور از UX چیست

ux ترکیب دو حرف مخفف شده از عبارت User Experience است. به زبان ساده، ux به معنای تجربه کاربری خواهد بود. یعنی هر چیزی که به نوعی به کاربری سایت و اپلیکیشن شما مربوط باشد. حتی اگر شما خارج از فضای دیجیتال، یک محصول داشته باشید، تجربه مثبت کار با آن محصول، در واقع همان کیفیت تجربه کاربری محصول شما خواهد بود.

تصور می‌کنیم که شما یک سایت آموزشی دارید. انتظار شما از میزان تعامل مثبت کاربران با سایت، به این صورت است که آمارها نشان دهد کاربر به راحتی وارد سایت می‌شود؛ می‌تواند به سادگی نام نویسی کند؛ پکیج آموزشی خود را تهیه کند؛ میان وبلاگ سایت و صفحات آموزشی به سادگی جابه جا شود؛ محصولات جدید را مشاهده و خریداری کند؛ در راستای پکیج آموزشی که تهیه کرده است، به شیوه مناسبی از آن پکیج آموزشی استفاده کند و موارد متعدد دیگری که در مجموع، تجربه آن کاربر از حضور در سایت شما محسوب می‌شود.

شاید برایتان جالب باشد، ولی حتی اینکه کاربر بتواند به سهولت وارد حساب کاربری خود شود یا منوی مناسبی را برای دسترسی به امکانات سایت در اختیار داشته باشد نیز بخش بسیار مهم و قابل توجهی در طراحی ux است.

سنجش کیفیت تجربه کاربری (UX) با چند معیار ساده

زمانی که کاربر وارد سایت شما می‌شود یا از اپلیکیشن شما استفاده می‌کند، کیفیت تجربه استفاده از سایت شما را با چند معیار ساده ارزیابی می‌کند. این معیارهای ساده به صورت ناخودآگاه در ذهن کاربر ایجاد می‌شوند و باعث خواهند شد که کاربر در آینده باز هم تمایل داشته باشد که به سایت شما مراجعه کند یا اینکه متاسفانه دیگر نتواند به خوبی با سایت ارتباط بگیرد؟

بنابراین، اگر تمایل دارید که در حوزه طراحی تجربه کاربری فعالیت کنید، در ابتدا باید سعی کنید که احساسات کاربران و نیازهای آن‌ها را جست و جو کنید. به شما پیشنهاد می‌کنیم که به چشم یک کاربر غیر متخصص به رابط کاربری سایت یا اپلیکیشن خود نگاه کنید. شما در بررسی‌ها و ارزیابی‌هایی که انجام می‌دهید، بایدبه این سوال پاسخ دهید که کاربر در تجربه کاربری به دنبال چه چیزی است؟

در ادامه به مهمترین معیارهای سنجش کیفیت تجربه کاربری اشاره می‌کنیم:

1. اولین معیار، ارزش و اعتباری است که برای کاربر قائل شده‌اید. کاربران دنیای دیجیتال، کاربران باهوشی هستند و به خوبی از این مساله آگاه می‌شوند که آیا شما به عنوان یک پایگاه یا یک کسب و کار دیجیتال برای کاربرانتان ارزش قائل هستید؟
2. کاربران بیشتر با سایت‌ها یا اپلیکیشن‌هایی تعامل برقرار می‌کنند که آن سایت، واقعا محتوای ارزشمندی را در اختیار آن‌ها قرار دهد. یعنی اینکه کاربر به این باور برسد که سایت مورد نظر، عملکرد مثبتی برای او خواهد داشت و استفاده از خدمات سایت، می‌تواند دستاوردهای خوبی را برای او به همراه داشته باشد.
3. آیا محصول، اپلیکیشن یا سایت شما، به گونه‌ای طراحی شده است که کاربر بتواند به سادگی با آن تعامل کند؟ اگر پاسخ مثبت است، شما یکی دیگر از مهمترین معیارها را نیز رعایت کرده‌اید. مطالعات نشان می‌دهند که هرچقدر قابلیت استفاده از یک سایت یا محصول آسان‌تر باشد، کیفیت تجربه کاربری نیز مثبت‌تر خواهد بود.
4. و در نهایت، آیا مجموع خدمات شما به عنوان سایت یا اپلیکشن برای کاربر خوشایند است؟ پاسخ به این سوال، از دیگر معیارهایی است که تجربه کاربری را ارزیابی می‌کند.

با توجه به مطالبی که بیان شد، می‌توانیم اینطور بگوییم که UX همان چیزی است که می‌تواند با در نظر گرفتن تمام معیارهایی که توضیح داده‌ایم، طراحی کاربردی‌تر و مناسب‌تری را برای سایت شما در نظر بگیرد. همچنین در راستای بهبود کیفیت تجربه کاربری نیز اقداماتی را انجام دهند.

منظور از UI چیست

تا اینجا درباره UX صحبت کردیم و توضیح دادیم که به طور کلی مجموعه رفتار، حالت یا احساسی که کاربر در زمان استفاده از محصول یا سایت بروز می‌دهد، UX خواهد بود. در واقع UX تجره عملی و عینی است اما سوالی که مطرح می‌شود این است که، UI چیست؟ آیا در حقیقت UI مبحث متفاوت‌تری از UX است؟

پاسخ با یک مثال ساده

برای تعریف UI بهتر است که ابتدا به یک مثال اشاره کنیم. تصور کنید که دو سایت فروش کتاب به شما معرفی می‌شود. هر دو سایت، کتاب‌های مشابهی دارند و قیمت‌های یکسانی را برای فروش کتاب‌های خود در نظر گرفته‌اند اما یکی از این دو سایت، تصاویر جذابی از بخش‌های زیبای یک کتاب را به نمایش می‌گذارد؛ رنگ بندی‌های زیبایی دارد؛ به شما این امکان را می‌دهد که بخش‌هایی از کتاب مورد نظرتان را با رنگ‌ها و طرح‌های زیبا هایلایت کنید؛ تصاویر و انیمیشن‌های جذابی دارد و به طور کلی نمای بسیار زیباتری را به نمایش می‌گذارد.

در مقابل سایت دیگر، بسیار ساده است و نمای زیبا و هیجان انگیزی ندارد. در این مثال، سایتی که زیبایی بصری بیشتری را ارائه داده، در واقع طراحی UI را به خوبی انجام داده است. در این مثال اگرچه تجربه کاربری سایت اول مشابه با تجربه کاربری سایت دوم است اما سایت اول نسبت به سایت دوم، ارتباط بیشتری با کاربران خود برقرار خواهد کرد. یعنی اینکه رابط کاربری قوی‌تری خواهد داشت. UI دقیقا به همین معنا است. User Interface یا همان رابط کاربری در واقع نما، ظاهر و هویت بصری سایت یا اپلکیشن شما است که باعث احساس مثبت کاربر از حضور در سایت می‌شود.

تفاوت UI و UX در چیست

تا اینجای مقاله تجربه کاربری و رابط کاربری را تعریف کردیم. در ادامه لازم است توضیح دهیم که اگرچه UI و UX در مواردی شباهت‌هایی با یکدیگر دارند یا زیرمجموعه یکدیگر محسوب می‌شوند اما به طور کلی دو مبحث کاملا مجزا هستند که لازم است طراحی هر بخش را متخصص مربوط به همان بخش در اختیار بگیرد. استفاده از دو تیم طراحی برای طراحی تجربه کاربری و رابط کاربری در شرکت‌های بزرگ مرسوم است اما در شرکت‌ها یا سایت‌های کوچک، به طور معمول تیم جداگانه‌ای برای هر بخش در نظر گرفته نمی‌شود.

در ایران و در بسیاری از سایت‌های کوچک، اینطور متداول است که برنامه نویسان و طراحان برای افزایش کیفیت طراحی خود از مدیران سایت یا پرسنلی که با کاربران و مشتریان ارتباط مستقیم دارند، اطلاعات مناسب را دریافت می‌کنند. برای مثال مدیران سایت در مواجه با کاربران و با مشاهده نیازهای آن‌ها، این اطلاعات را به طراح اطلاع می‌دهد و از او می‌خواهد که اشکالات را برطرف کند یا ایده‌ای برای افزایش کیفیت تجربه کاربری یا رابط کاربری در نظر بگیرد.

بنابراین، اگر برای طراحی UI و UX می‌توانید دو تیم طراحی در نظر بگیرید، حتما این اقدام را انجام دهید. زیرا حضور طراح متخصص نتیجه بهتری به همراه خواهد داشت. در مقابل اگر امکان در اختیار گرفتن دو تیم طراحی را ندارید، پیشنهاد می‌کنیم که حتما تمام جزئیات رفتار و احساس کاربرانتان را در نظر بگیرید و این اطلاعات را مدام در اختیار طراح بگذارید.

کمی تبلیغ کنیم 🙂 استفاده از قالب اهورا برای بهبود UX و UI سایت شما.

از آنجایی که این موضوعات، چه تجربیات و چه احساسات کاربر برای طراحان قالب اهورا بسیار اهمیت داشته تک تک المان‌ها و نحوه قرار گیری این المان‌ها فکر شده و اصلا سعی نشده برای به رخ کشیدن خلاقیت، کارهای عجیب و غریبی انجام دهیم تا روتین اصلی کاربران سایت‌ها به‌هم بریزد. همه چیز در جای خودش است اما چون ما دوست داشتیم شما به عنوان سازنده سایت وردپرسی خود بتوانید هر تغییری را درسایت خود اعمال کنید دستتان را برای دیزاین و جابه‌جایی هریک از المان‌های اصلی نیز باز گذاشتیم، اما پیشنهاد می‌کنیم روتین کاربر را به بهترین شکل ممکن پیاده کنید. برای بررسی بهتر این قالب کافی است به صفحه محصول قالب اهورا مراجعه کنید.

تیم تولید محتوا

ما در تیم تولید محتوای میهن وردپرس در تلاش هستیم تا بهترین مقالات آموزشی در زمینه وردپرس و کسب‌و‌کارهای اینترنتی را تهیه کنیم. صحت محتوای این صفحه توسط رضا راد بررسی خواهد شد.