نصب لینوکس روی مجازی ساز VirtualBox

نصب لینوکس اوبونتو روی مجازی ساز VirtualBox

در این جلسه به اتفاق نصب لینوکس را روی مجازی ساز VirtualBox انجام می‌دهیم. درون ویندوز یک لینوکس تستی ایجاد می‌کنیم. شاید هم در آینده از این سیستم عامل استفاده‌های جدی‌تری داشته باشیم. 🙂

در جلسه اول به سراغ “تعریف لینوکس و نرم‌افزارهای آزاد” رفتیم. حالا در این جلسه می‌خواهیم به صورت عملی لینوکس را نصب کنیم.

در جلسه قبل Ubuntu را به شما معرفی کردیم. همچنین دریافتید که یکی از بهترین سری توزیع‌های سیستم عامل لینوکس به حساب می‌آید که کاملا رایگان و اپن سورس است. (یعنی هرکسی می‌تواند تغییرات دلخواهش را در آن ایجاد کند و عضوی از جامعه سازندگان Ubuntu باشد.) در واقع اگر فعالیت شما در ساخت و پردازش سری Ubuntu خوب باشد، امکان دارد که مدیر بخشی از این سری توزیع لینوکس شوید.

نصب سیستم عامل Ubuntu

وارد وب‌سایت Ubuntu شوید و آن را دانلود کنید. البته باید دقت داشته باشید که در سایت نسخه مناسب سیستم خودتان را دانلود کنید. معمولا دو نسخه از Ubuntu وجود دارد، سرور و دسکتاپ، که ما در این جلسه نسخه دسکتاپ را دانلود و نصب می‌کنیم.

اما موضوعی که باید به آن توجه داشته باشید، این است که، کجا می‌خواهید Ubuntu را نصب کنید. در واقع این نسخه از سیستم عامل لینوکس قابلیت نصب بر روی بردهای رزبری، موبایل (البته اگر نسخه‌های مخصوص موبایل را دانلود کنید و اینکه تلفن همراه شما قابلیت نصب سیستم عامل‌های سفارشی را داشته باشد.)، لپ‌تاپ‌های مختلف، کامپیوترها و… را دارد. در واقع شما خیلی راحت می‌توانید به وسیله نرم‌افزارهایی که یک فایل ایزو (iso) را روی فلش یا سی‌دی یا حتی دی‌وی‌دی (DVD) به صورت بوتیبل (Bootable) بارگذاری و کپی می‌کنند و همچنین بتوان با بوت سیستم آن‌ها را بالا آورد، سیستم عامل لینوکس را مانند ویندوز نصب کنید.

کافی است که آن نرم‌افزار را باز کرده و فایل ایزو Ubuntu دانلود شده را انتخاب کنید و فلش مموری یا سی‌دی که می‌خواهید کپی شود را مشخص کرده و سپس Ubuntu را برای نصب بر روی سیستم عاملتان آماده کنید. اما موضع مهم این است که بدانیم از چه نرم‌افزاری می‌خواهیم استفاده کنیم. نرم افزار Rufus برای ویندوز طراحی شده و خیلی راحت می‌توانید آن را از سایت rufus.ie دانلود کرده و نصب کنید. در قسمت Device، وسیله مورد نظرتان را که می‌خواهید بر روی آن فایل ایزو قابل بوت اجرا شود را انتخاب کنید. با کلیک روی گزینه Select می‌توانید فایل iso که از Ubuntu.com دانلود کردید را تعیین کنید و در نهایت بر روی Start کلیک نمایید.

شاید چند دقیقه از شما زمان بخواهد و شروع خواهد کرد، یک فلش مموری قابل بوت را برای شما اجرا می‌کند. زیرا ما نمی‌خواهیم سیستم عاملمان را تغییر دهیم، یعنی نمی‌خواهیم در کنار مک OS یا ویندوزی که داریم، یک سیستم عامل مجزا داشته باشیم. پس از سرویس‌ها و نرم‌افزارهای شبیه سازی استفاده می‌کنیم.

استفاده از نرم‌افزارهای شبیه‌ساز

شبیه سازهای زیادی برای ویندوز، مک و… وجود دارد، مثل Parallels Desktop ،VMware ،VirtualBox، که ما معمولا از VirtualBox استفاده می‌کنیم. زیرا بر خلاف بسیاری از نرم‌افزارهای دیگر کاملا رایگان است. شما می‌توانید به راحتی آن را از سایت VirtualBox.org دانلود کرده.

هنگامی که VirtualBox را نصب می‌کنید، می‌توانید تنظیمات دلخواهتان را در آن اعمال کرده و در واقع یک سیستم عامل جدید در دل سیستم عامل قبلی به اجرا در آورید. حتی درون ویندوزی که در حال حاضر از آن استفاده می‌کنید می‌توانید چند ویندوز یا لینوکس دیگر نصب کنید. طبیعاتا کیفیت آن‌ها در حد سیستم عامل اصلی شما نیست ولی مزیتشان این است که دیگر نیازی ندارید که سیستم عامل‌های مجزایی نصب کنید و خیلی راحت می‌توانید چند سیستم عامل محتلف در کنار سیستم عامل اصلی خودتان داشته باشید.

نصب Ubuntu روی مجازی ساز

حالا در نرم‌افزارتان یک سرور جدید ایجاد کنید و به عنوان مثال اسم آن را Ubuntu بگذارید. مکان فایل ایزو را انتخاب کنید. تایپ آن را مشخص گردانید و همچنین قید کنید که ورژن لینوکس شما Ubuntu است. در آخر بر روی گزینه Continue کلیک کنید. در ادامه باید میزان مموری که مورد نیازتان است را مشخص گردانید. پیشنهاد ما این است که کل رم را درگیر نکنید، زیرا باعث می‌شود نرم‌افزار VirtualBox در سیستم عامل فعلیتان به خوبی کار نکند. به عنوان مثال ما 4GB از رم کلی سیستم که 16GB است را در اختیارش قرار می‌دهیم.

در این مرحله باید یک دیسک به صورت مجازی در سیستم ایجاد کنید. هنگام ساخت آن دیسک لازم نیست تنظیمات خاصی انجام دهید و فقط کافی است میزان فضایی از هارد دیسکتان که می‌خواهید به این سیستم عامل اختصاص دهید مشخص کنید. مثلا ما 30GB را وارد می‌کنیم. هرچند این مقدار فضایی که مشخص کردیم بسیار زیاد است، حدودا تا 20GB، هم برای Ubuntu کافی است.

حالا در مرحله آخر بر روی گزینه Start کلیک کنید. به علت اینکه سرور مجازی که ایجاد کردیم هنوز هیچ سیستم عاملی رویش نصب نشده، قطعا با خطا مواجه خواهیم شد. برای رفع این خطا کافی است که به قسمت تنظیمات برویم و در قسمت Storage تعریف کنیم که ما یک دی‌وی‌دی (DVD) رم مجازی ایجاد کرده‌ایم. در واقع مانند سیستم اصلیمان یک دی‌وی‌دی (DVD) رم داریم که می‌توانیم به وسیله آن سی‌دی یا دی‌وی‌دی‌های خود را بخوانیم.

از قسمت Optical Drive می‌توانیم یک Optical Disc به آن اضافه کنیم. تنها کافی است که فایل ایزو خود را انتخاب کنید و سپس یک دی‌وی‌دی رم مجازی در سیستمتان ایجاد می‌شود. دقیقا مانند این است که دی‌وی‌دی رم را در کامپیوترهای قدیم باز کردیم و در آن یک دی‌وی‌دی قرار دادیم که رویش Ubuntu قرار است اجرا شود. حالا کافی است که بر روی Start کلیک کنید.

فعال کردن دسترسی برای VirtualBox

امکان دارد اخطاری به شما نمایش دهد که می‌گوید باید به قسمت System Preferences بروید و دسترسی را برای VirtualBox فعال کنید. در واقع VirtualBox برای مانیتور کردن اینپوت‌ها (Input) کاربرد دارد. یعنی بتواند ورودی‌های کیبورد سیستم شما دریافت ‌کند و از آن‌ها در سروری که ایجاد کردیم یا همان Virtual استفاده کند تا بتوانیم حالت یک کلید مجازی در Virtual سرورمان ایجاد کنیم.

Virtual سرور در واقع همان کامپیوتری است که در دل سیستم عاملتان ایجاد می‌کنید و همچنین سیستم عامل‌های دیگر را بر رویش به اجرا درمی‌آورید. احتمالا از شما اجازه دسترسی به میکروفون سیستم و کنترل کامپیوترتان را می‌خواهد که باید هردوی این‌ها را تایید کنید.

معمولا به نرم‌افزارهایی مانند VirtualBox که Open Sorce هستند می‌توان اعتماد زیادی کرد. چرا که افراد زیادی هستند که کدهای این نرم‌افزارهای متن‌ باز را دیده‌اند. VirtualBox متن ‌باز است و خودش یک مخزن قرار داده که ما بتوانیم خیلی راحت کدهای آن را بررسی کنیم و مطئن شویم که این نرم‌افزار کد مخربی درونش نیست.

اجرای سیستم عامل Ubuntu

بعد از کلیک روی گزینه استارت، VirtualBox ،Ubuntu را روی سیستم شما به اجرا در می‌آورد. در منوی View کافی است که بر روی گزینه Scaled Mode کلیک کنید تا صفحه Ubuntu را در سایز بزرگ‌تر برای شما Scaled کند. در حال حاضر می‌توان گفت تقریبا Ubuntu را اجرا کرده‌ایم. فقط باید بررسی کنیم که در چه حالتی این سیستم عامل برای ما اجرا شده است. ص

ما می‌توانیم Ubuntu که در دل VirtualBox داریم را خاموش کنیم و از آن خارج شویم و در صورت دلخواه دوباره آن را روشن کنیم.

در مرحله اول از نصب، از ما می‌خواهد که زبان مورد نظرمان را انتخاب کنیم. بهتر است که زبانتان انگلیسی باشد. سپس روی گزینه Continue کلیک می‌کنیم تا به ادامه فرایند نصب بپردازیم. در مرحله بعد باید Keybord Layout را مشخص کنید. بهتر است ابتدا انگلیسی را انتخاب کنید. اما اگر بخواهید می‌توانید چندین زبان مختلف را برای آن تعیین کنید. دوباره بر روی Continue بزنید.

نصب Ubuntu به صورت Normal یا Minimal

از ما خواهد پرسید که می‌خواهید شیوه نصبتان Normal باشد یا Minimal. در واقع حالت نرمال مرورگر (Web Browser) و باقی ابزارهای لینوکس را برای ما نصب می‌کند. اما اگر گزینه مینیمال را انتخاب کنیم، صرفا یک سری ابزارهای خیلی ابتدایی و اولیه را نصب خواهد کرد.

ساختار لینوکس با تمام سیستم عامل‌های دنیا متفاوت‌تر و انقلابی‌تر است. می‌توان گفت شما وقتی سیستم عامل مک (mac OS) را نصب می‌کنید، در لیست نرم افزارهایش کار خاصی را معمولا نمی‌توانید انجام دهید. یعنی نرم‌افزارهای اضافی یا پیش فرض خود سیستم عامل مک را نمی‌توانید حذف کنید. ولی شما می‌توانید تمام نرم‌افزارها و بخش‌هایی که بر روی لینوکس هستند را کنترل و مدیریت کنید.

فعلا بهتر است که گزینه مینیمال را انتخاب کنید. زیرا هم نصب سریع‌تر انجام می‌شود و هم یک حالت ابتدایی از لینوکس در اختیار ما قرار می‌دهد و خیلی راحت‌تر می‌توانیم آن را اجرا کنیم.

جزئیات نصب سیستم عامل اوبونتو

در پایین همین صفحه از ما خواهد پرسید که آیا می‌خواهیم آپدیت‌ها را هنگام نصب برای شما دانلود و نصب کنیم؟ بهتر است که فعلا این کار انجام ندهید و آن را انتخاب نکنید. گزینه Third-Party Software نیز برای گرافیک و سخت‌افزارهایی مانند وای‌فای و… است که تیکش رافعال می‌کنیم. به طور کلی چون حق لایسنس استفاده از نرم‌افزارها و پلیرهای مختلف را Ubuntu ندارد، با فعال کردن تیک گزینه آخر، شما این لایسنس را برای خودتان می‌گیرید، نه برای Ubuntu و این‌ها را بر روی سیستم‌تان نصب می‌کنید.

از همین ابتدای کار متوجه شدید که چقدر میزان آزادی عمل شما در سیستم عامل لینوکس زیاد است. در واقع تفاوت اصلی که با مک و ویندوز دارد همین است. به عنوان مثال در ویندوز و مک حتی نمی‌توانید رنگ بخش‌های مختلف سیستم را تغییر دهید. اما با استفاده از لینوکس می‌توانید به صورت کاملا سفارشی هر بخش را برای خودتان طراحی کنید.

جایگاه ویندوز و لینوکس در کامپیوترهای خانگی

از گذشته به یاد دارید که وقتی کامپیوتر یا لپ‌تاپی خریداری می‌کردیم، هیچگاه از ما نمی‌پرسیدند که می‌خواهید سیستم عاملتان ویندوز باشد یا لینوکس و به طور پیشفرض همه ویندوز را نصب می‌کردند. زیرا نصب ویندوز در خارج از کشور هزینه‌ای بود برای فردی که می‌خواهد آن را داشته باشد و همچنین درآمد هنگفتی برای شرکت ویندوز داشت. پس به همین خاطر این کمپانی حاضر بود که تبلیغات گسترده‌ای کند تا شناخته‌تر شود و همچنین از مغازه‌ها و کسب‌وکارهای مختلف خواست که ویندوز را بر روی سیستم افراد مختلف نصب کنند و در ازای این کار به آن‌ها پورسانت می‌داد. البته این مسائل مربوط به خارج از کشور است.

همه از گذشته ویندوز را نصب و با آن کار کردند، با اینکه لینوکس خیلی بهتر و گرافیکی‌تر است. ولی از قبل ما کامپیوتر را با ویندوز شناختیم. پس اتفاقی که افتاد این بود که ویندوز به طور پیشفرض به عنوان سیستم عاملی که فقط می‌توانیم از آن استفاده کنیم در ذهن ما جای گرفت. کمتر کسی به لینوکس یا Ubuntu و… پرداخت. زیرا معمولا برای شرکت‌هایی مثل Ubuntu چندان صرفه اقتصادی نداشت که بخواهد یک سیستم کاملا رایگان را معرفی و تبلیغ کند. پس اگر ما بتوانیم سیستم لینوکس و توزیع‌های مختلف آن را در ذهن مردم جای بیندازیم، در آینده نزدیک مانند ویندوز شناخته شده و مورد استفاده عموم مردم قرار خواهد گرفت.

فرایند نصب سیستم عامل Ubuntu

در مرحله بعد از ما می‌پرسد که می‌خواهید دیسک را کلا حذف کنید و Ubuntu را نصب کنید؟ که آن را تیک می‌زنیم و می‌گوییم که مشکلی ندارد که نصبش را بر روی دیسکمان انجام دهد. زیرا ما یک Virtual دیسک یا همان دیسک مجازی ایجاد کرده‌ایم. حتی اگر گزینه دیگر را انتخاب کنیم می‌توانید در کنار سیستم عامل‌های دیگرتان یک پارتیشن برای لینوکس ایجاد کنید.

اگر بر روی گزینه Advanced بزنید قابلیت‌های بیشتری را در اختیار ما قرار می‌دهد. مثلا اگر گزینه Use LVM را انتخاب کنیم و Encrypt The New Ubuntu را تیک بزنیم، می‌توانیم یک رمز در مرحله بعدی برای هارد دیسکمان انتخاب کنیم. روی اکثر سرورها ما این کار را انجام می‌دهیم تا اگر کسی بر روی دیتا سنتر آمد و هارد را از روی سرور برداشت و خواست روی سیستم خودش باز کند، نتواند به اطلاعات وب‌سایت ما دسترسی داشته باشد.

نهایتا Install Now را انتخاب می‌کنیم و در آخر از ما خواهد پرسید که می‌خواهیم این تغییرات را در دیسکتان اعمال کنیم، آیا آماده‌اید؟ که گزینه Continue را انتخاب می‌کنیم. البته باید توجه داشته باشید که این تغییرات روی دیسک اصلی سیستم شما انجام نمی‌شود. در واقع آن بخشی که در نرم‌افزار VirtualBox ایجاد کردیم را می‌خواهد تغییر دهد. پس به طور کلی مشکلی ندارد. سپس باید لوکیشنتان را انتخاب کنید و ادامه می‌دهید.

در مرحله آخر یک سری اطلاعات از ما می‌خواهد. مثلا می‌گوید که نامتان را انتخاب کنید، کامپیوترتان را مشخص کنید، یک نام کاربری (User Name) بنویسید و در نهایت یک پسورد هم می‌توانید انتخاب کنید. همچنین روی گزینه Require My Password To Login را تیک بزنید.

اتمام نصب اوبونتو

نصب شدن کامل Ubuntu مقداری زمان می‌برد. در انتهای نصب VirtualBox به ما پیغام می‌دهد و باید روی گزینه Start Now کلیک کنید که سیستم مجازی ما مجددا راه‌اندازی شود و شروع به کار کند. سپس روی دکمه Enter میزنیم تا Ubuntu شروع به فعالیت کند. اگر می‌بینید که سرعت Ubuntu کم است، به علت VirtualBox است. در واقع سرعت لینوکس حتی از مک و ویندوز هم گاهی بهتر عمل می‌کند اگر به عنوان سیستم عامل اصلیتان آن را نصب کنید.

برای هرکاری که بخواهید در لینوکس انجام دهید نرم‌افزار پیدا می‌شود اما شرکت‌های مشهوری مانند Adobe که برنامه‌هایی همچون فتوشاپ و پریمیر را ساخته‌اند و کلا کمپانی‌هایی که تجاری کار می‌کنند و لایسنس استفاده از نرم‌افزاهای خود را می‌فروشند، نسخه‌ای برای لینوکس منتشر نمی‌کنند. چرا که بر این باورند، کسی که حاضر نشده برای سیستم عاملش هزینه بپردازد، پس بابت نرم‌افزار هم حاضر نیست که مبلغی را پرداخت کند. این می‌تواند یکی از دلایل این مسئله باشد.

به طور کلی مثلا شما نمی‌توانید در لینوکس از فتوشاپ استفاده کنید ولی نرم افزاری داریم به نام Gimp که تقریبا هم سطح فتوشاپ است. کار جالبی که می‌توان انجام داد این است که نرم افزاری به نام Wine که کارش اجرای نرم‌افزارهای ویندوز بر روی لینوکس است را نصب کنید و شما خیلی راحت می‌توانید از تمام نرم‌افزارهای ویندوز استفاده کنید. 😃

سخن پایانی

ما برای یک مدیر وب‌سایت و کسی که می‌خواهد به صورت فعال در حوزه اینترنت کار کند، پیشنهاد می‌کنیم که در مرحله اول از سیستم عامل مک استفاده کند. زیرا کار کردن با آن خیلی راحت است و مشکل خاصی نخواهید داشت. زیرا یک سیستم عامل بسته است. سپس لینوکس را پیشنهاد می‌کنیم و در مرحله آخر اگر هیچ راه‌حلی نداشته باشیم، یعنی حتی اگر موبایل هم نداشته باشیم؛ ویندوز را انتخاب خواهیم کرد.

البته باید بگوییم که این نظر شخصی ما است و ویندوز شاید بتواند برای بسیاری از افرادی که با دات‌نت کار می‌کنند یا برای بسیاری از برنامه نویسان حرفه‌ای در ایران بهترین سیستم‌عامل موجود در بازار باشد. تنها نقطه قوت ویندوز این است که هر نرم‌افزاری را که شما بخواهید، نسخه ویندوزی آن موجود است. برخلاف لینوکس و تا حدودی macOS. لینوکس نیز نرم‌افزارهای متفاوتی دارد که اکثرا رایگان هستند. یعنی برای نصب بسیاری از آن‌ها نیازی نیست که از نسخه کرکشان استفاده کنید و به صورت آزاد می‌توانید آن‌ها را به اجرا در آورید.

تا به اینجای کار نصب کامل Ubuntu را یاد گرفتیم. چون کار با VirtualBox مخصوصا در سیستم عامل مک بسیار دشوار است. زیرا کارت گرافیک و Guest OS باید بر روی آن نصب شود و همچنین یک سری درایورها را همچون درایورهای ویندوز برای ما نصب می‌کند. در کل کار با آن بسیار سخت است. اما قصد داریم که در جلسات بعد به شما آموزش دهیم که چگونه لینوکس را مستقیما بر روی سیستم عامل خود با استفاده از یک USB قابل بوت و بدون استفاده از سیستم‌های مجازی ساز نصب کنیم.

رضا راد

میلیون‌ها کیلومتر اسکرول کردم تا به هدفم نزدیک بشم و این داستان همچنان ادامه داره...