آموزشها
قالب‌ها
افزونه‌ها
سایت برتر
هاست وردپرس
تولزیناراه اندازی سایت بزرگ و پر بازدید با وردپرس . اصلا میشه؟!
- مقالات آموزشی
- بروزرسانی شده در
یه سؤال خیلی رایج برای اکثر افرادی که به حوزه طراحی سایت علاقه دارن وجود داره، با وردپرس میشه یه سایت بزرگ و پربازدید راه انداخت یا نه؟ مثلا سایتی که روزی میلیون‌ها بازدید داره، ترافیک سنگین می‌گیره و قراره حسابی شلوغ بشه. باید بریم سراغ برنامه‌نویسی اختصاصی یا همین وردپرس کفایت می‌کنه؟
وردپرس یکی از محبوب‌ترین سیستم‌های مدیریت محتواست. چرا؟ چون هم استفاده ازش خیلی ساده‌ست، هم کلی افزونه و قالب آماده داره که میشه باهاشون تقریباً هر چیزی ساخت. علاوه بر این، امکانات خوبی برای سئو، سرعت، امنیت و سفارشی‌سازی هم در اختیارت می‌ذاره.
اما سؤال اصلی اینجاست: آیا وردپرس فقط به درد وبلاگ‌های کوچیک و سایت‌های ساده می‌خوره یا می‌تونه از پس سایت‌های بزرگ و حرفه‌ای هم بربیاد؟
تو این مقاله می‌خوایم همین موضوع رو بررسی کنیم. قراره با هم ببینیم وردپرس واقعاً توانایی مدیریت یه سایت بزرگ و پربازدید رو داره یا نه. از بحث امنیت و سرعت گرفته تا بهینه‌سازی کد، مدیریت دیتابیس‌های بزرگ و پشتیبانی از ترافیک بالا، همه رو زیر ذره‌بین می‌بریم.
آنچه در این مقاله می‌خوانید
آیا سایت وردپرسی می‌تواند پربازدید بماند؟
سلام! امیدوارم حالتون عالی باشه. من رضا راد هستم از میهن وردپرس و در این مقاله می‌خوام به یکی از سؤال‌های مهم و همیشگی که خیلی‌ها از ما می‌پرسن جواب بدم: اگر یک سایت رو با وردپرس راه‌اندازی کنیم، آیا می‌تونه در آینده تبدیل به یک سایت بزرگ و پربازدید بشه و همچنان بدون مشکل با وردپرس ادامه بده؟
فرض کنید سایتی دارید که دیتابیس حجیمی داره و ترافیک روزانه‌اش هم بالاست. حالا قرار هست این سایت روز به روز رشد کنه و بازدیدکننده‌های بیشتری جذب کنه. اینجاست که این سؤال پیش میاد: آیا وردپرس توانایی مدیریت چنین شرایطی رو داره یا باید در ادامه راه، به فکر طراحی و برنامه‌نویسی اختصاصی باشیم؟
این دغدغه‌ایه که برای خیلی از مدیران سایت‌ها وجود داره. ما هم توی این مقاله می‌خوایم به همین موضوع بپردازیم و بررسی کنیم که وردپرس برای سایت‌های بزرگ و پربازدید چه شرایطی داره و آیا می‌تونه انتخاب مطمئنی برای آینده باشه یا نه.
تجربه‌ای از الکامپ و سؤال مهمی درباره وردپرس
یادمه سال ۹۷ بود، نمایشگاه الکامپ. مثل همیشه مشغول بازدید از غرفه‌ها بودم که دو نفر از دوستان عزیز میهن وردپرسی بهم نزدیک شدن. با هیجان گفتن: «ما می‌خوایم یه فروشگاه اینترنتی راه‌اندازی کنیم. تعداد محصولاتمون خیلی زیاده، به نظرت با وردپرس میشه این کار رو انجام داد یا نه؟»
اون موقع هنوز میهن وردپرس تازه‌کار بود و راستش این سؤال برام خیلی عجیب و حتی چالش‌برانگیز بود. با خودم فکر می‌کردم: یعنی واقعاً وردپرس نمی‌تونه از پس چنین پروژه بزرگی بربیاد؟ این سؤال ذهنم رو درگیر کرد و باعث شد مدت‌ها روی این موضوع تحقیق کنم و تجربه‌های مختلفی رو به دست بیارم.
در طول این سال‌ها، پروژه‌های زیادی رو اجرا کردم. بعضی‌ها رو با وردپرس راه‌اندازی کردیم، بعضی‌ها رو هم به صورت اختصاصی برنامه‌نویسی کردیم. هرکدوم از این پروژه‌ها تجربه‌ها و درس‌های مهمی برام داشت. با سایت‌های کوچیک و بزرگ کار کردیم، بعضی با چند محصول، بعضی با هزاران محصول. بعضی سایت‌ها ترافیک متوسط داشتن، بعضی هم روزانه چند ده هزار تا حتی چند صد هزار ورودی از گوگل می‌گرفتن.
حالا بعد از این چند سال می‌تونم با اطمینان بیشتری بگم که، بله، سایت‌های حجیم و پربازدیدی با وردپرس ساخته شدن و تونستن بدون مشکل کار خودشون رو ادامه بدن. البته این به شرطی هست که اصول درست راه‌اندازی، بهینه‌سازی و نگهداری رعایت بشه.
پس اگه امروز شما هم قصد دارید یه سایت بزرگ راه‌اندازی کنید؛ سایتی که شاید روزانه میلیون‌ها بازدیدکننده داشته باشه و دیتابیس پر از اطلاعات و محصولات رو مدیریت کنه، این سؤال منطقیه: آیا وردپرس انتخاب مناسبی هست یا نه؟ می‌خوام تو ادامه این مقاله تجربه این سال‌ها رو باهاتون به اشتراک بذارم و با مثال‌های واقعی بررسی کنیم که وردپرس در عمل چطور جواب داده.
بررسی نیازها؛ اولین قدم در انتخاب وردپرس یا سیستم اختصاصی
برای اینکه جواب این سؤال رو پیدا کنیم که آیا وردپرس برای راه‌اندازی یک سایت بزرگ مناسبه یا نه، اول باید دقیق مشخص کنیم از وب‌سایتمون چه امکانات و ویژگی‌هایی انتظار داریم. واقعیت اینه که انتخاب بین وردپرس و برنامه‌نویسی اختصاصی، قبل از هر چیزی به نیازها و اهداف ما بستگی داره.
فرض کنید قصد داریم یک سایت خبری راه‌اندازی کنیم. نیازهای چنین سایتی خیلی روشنه؛ ما باید بتونیم اخبار و مقالات رو در دسته‌بندی‌های مختلف منتشر کنیم، امکان درج نظر برای کاربرا وجود داشته باشه و بتونیم بخش‌هایی از سایت رو به تبلیغات اختصاص بدیم. اگر خوب دقت کنیم، تقریباً همه این امکانات به صورت پیش‌فرض یا نهایتاً با چند افزونه ساده در وردپرس وجود دارن.
خب وقتی وردپرس همین الان می‌تونه این نیازها رو برآورده کنه، چرا باید بیایم از پایه یک سیستم اختصاصی طراحی کنیم که هم هزینه‌بره و هم زمان زیادی ببره؟ در واقع چیزی که برای بیشتر سایت‌های خبری لازم داریم، همون چیزیه که وردپرس توی هسته خودش یا با چند پلاگین در اختیارمون می‌ذاره. پس منطقی‌تر اینه که به جای بازآفرینی چرخ، از بستری استفاده کنیم که امتحان خودش رو پس داده.
سئو و امنیت در وردپرس؛ شایعاتی که باید فراموش کنیم
قبل از اینکه بریم سراغ ادامه بحث، بذارید یک نکته مهم رو همین اول روشن کنیم. خیلی‌ها هنوز می‌گن «وردپرس سئو نداره» یا «وردپرس امنیت نداره». اما واقعاً این حرف‌ها درست نیست.
کافیه همین الان عبارت «وردپرس چیست» رو توی گوگل سرچ کنید. اولین نتیجه‌ای که می‌بینید، سایت میهن وردپرسه؛ سایتی که خودش با وردپرس ساخته شده. اگه وردپرس سئو نداشت، چطور می‌تونست توی همچین کلمه کلیدی مهمی رتبه اول گوگل رو بگیره؟ پس این حرف که وردپرس از نظر سئو ضعیفه، هیچ پایه و اساسی نداره.
اول از همه باید بگیم که وردپرس از نظر سئو یکی از بهترین سیستم‌های مدیریت محتواست. همین الان صدها وب‌سایت بزرگ دنیا با همین سیستم دارن کار می‌کنن و توی گوگل رتبه‌های فوق‌العاده‌ای گرفتن. دلیلش هم واضحه: وردپرس به صورت پیش‌فرض خیلی از استانداردهای سئو رو رعایت کرده و با افزونه‌هایی مثل Yoast SEO یا All in One SEO می‌تونید سئو سایتتون رو تا حد حرفه‌ای بهینه کنید.
حتی ابزارهایی مثل نقشه سایت، برچسب‌های متا، آنالیز کلمات کلیدی و هماهنگی با سرویس‌هایی مثل Google Search Console و Analytics، همه به‌راحتی روی وردپرس پیاده‌سازی می‌شن. اگه می‌خوای بیشتر با مبحث سئو آشنا بشی دوره رایگان آموزش سئو رو با کلیک روی دکمه‌ی پایین مشاهده کن.
از نظر امنیت هم همین داستان وجود داره. وردپرس ذاتاً ناامن نیست. مشکل جایی پیش میاد که مدیر سایت از قالب‌ها یا افزونه‌های غیرمعتبر استفاده کنه یا سایت رو به‌روز نگه نداره. با رعایت اصولی مثل نصب افزونه‌های امنیتی (مثل Wordfence)، استفاده از SSL، انتخاب هاست معتبر و به‌روزرسانی منظم، میشه امنیت هر سایت وردپرسی رو تضمین کرد.
خیلی‌ها می‌گن «وردپرس امن نیست». خب اگه اینطوره، چرا میهن وردپرس بعد از هشت سال فعالیت هنوز هک نشده؟ حتی ما این ادعا رو داریم که اگر کسی می‌تونه ثابت کنه وردپرس امن نیست، بیاد و میهن وردپرس رو هک کنه. تا امروز کسی نتونسته. آموزش رایگان امنیت وردپرس هم داخل سایت موجوده که میتونی با کلیک روی دکمه‌ی پایین مشاهدش کنی.
واقعیت اینه که امنیت هیچ وقت صد درصد به سیستم مدیریت محتوا ربط نداره. هر سایتی، با هر زبانی و روی هر پلتفرمی می‌تونه امن باشه یا ناامن. همه‌چیز بستگی داره به اینکه مدیر اون سایت چه‌قدر به‌درستی امنیت رو تأمین و مدیریت کنه. اگر روزی سایتی مثل میهن وردپرس هم دچار مشکل امنیتی بشه، مقصر وردپرس نیست، بلکه مقصر مدیر سایته که اصول امنیتی رو رعایت نکرده.
پس این باور غلط که وردپرس سئو نداره یا امنیت نداره، بیشتر برای این ساخته شده که بعضی شرکت‌ها بتونن سیستم‌های اختصاصی خودشون رو به شما بفروشن و پول خوبی به جیب بزنن. واقعیت اینه که همه ما می‌دونیم وردپرس هم سئو داره، هم امنیت داره و در کل یک سیستم کاملاً قدرتمنده.
وردپرس برای سایت‌های حجیم و دیتابیس‌های بزرگ
حالا ممکنه بپرسید وردپرس برای سایت‌های حجیم و دیتابیس‌های بزرگ هم جواب می‌ده یا نه؟ جواب اینه که بله، به شرطی که درست مدیریت بشه. وردپرس روی دیتابیس MySQL کار می‌کنه که برای سایت‌های متوسط کاملاً مناسبه. برای پروژه‌های خیلی بزرگ هم با بهینه‌سازی دیتابیس و استفاده از افزونه‌هایی مثل WP-Optimize یا حتی راهکارهای پیشرفته‌تر، میشه سرعت و عملکرد رو در سطح بالا نگه داشت.
البته قبول دارم که راه‌اندازی یک سایت پربازدید با وردپرس بدون چالش نیست. شما باید سرور قدرتمندی انتخاب کنید، از کشینگ و افزونه‌های سرعت مثل WP Rocket استفاده کنید، پایگاه داده رو مرتب بهینه کنید و حتی برای مدیریت تصاویر و فایل‌های حجیم از ابزارهایی مثل WP Smush کمک بگیرید. اما این‌ها همه راه‌حل دارن و عملاً جلوی رشد سایت رو نمی‌گیرن.
برای اینکه خیال‌تون راحت‌تر بشه، بذارید چند نمونه واقعی رو ببینیم: TechCrunch با میلیون‌ها بازدید ماهانه روی وردپرسه. مجله معروف The New Yorker هم همین‌طور. حتی سایت رسمی کاخ سفید، وبلاگ فیسبوک و بلاگ گوگل سرچ سنترال هم روی وردپرس ساخته شدن. این‌ها سایت‌هایی هستن که روزانه میلیون‌ها بازدید دارن، اما همچنان وردپرس انتخابشون بوده.
پس واقعیت اینه که وردپرس اگه درست استفاده بشه، برای سایت‌های بزرگ و پربازدید هم کاملاً جواب می‌ده. شرطش اینه که روی امنیت، سرعت و بهینه‌سازی جدی کار کنید و همیشه از ابزارها و منابع معتبر استفاده کنید.
تا وقتی وردپرس جواب می‌ده انرژی برای سیستم جدید نذار
البته باید یک نکته مهم رو هم در نظر بگیریم. همون‌طور که قبلاً گفتم، انتخاب سیستم مدیریت محتوا بستگی به امکاناتی داره که از سایت انتظار داریم. برای مثال در مورد سایت‌های خبری، وردپرس واقعاً یکی از بهترین گزینه‌هاست.
سؤال اینجاست: چرا باید از صفر یک سیستم اختصاصی بسازیم وقتی چیزی که نیاز داریم همین الان وجود داره و کاملاً امتحان خودش رو پس داده؟ وقتی وردپرس می‌تونه تمام امکانات لازم برای یک سایت خبری رو در اختیار ما بذاره، ساختن یک سیستم اختصاصی فقط وقت و هزینه اضافه می‌طلبه.
اگه به نمونه‌های واقعی نگاه کنیم، می‌بینیم خیلی از وب‌سایت‌های بزرگ دنیا همین حالا با وردپرس راه‌اندازی شدن. برای مثال وب‌سایت خبری CNN بخش‌هایی از محتوای خودش رو با وردپرس مدیریت می‌کنه. وبلاگ فیسبوک با وردپرس ساخته شده. بلاگ گوگل سرچ سنترال (همون گوگل وب‌مستر سابق) روی وردپرسه. حتی بلاگ توییتر و وب‌سایت رسمی کاخ سفید هم با وردپرس راه‌اندازی شدن.
وقتی چنین برندهای بزرگی با میلیون‌ها بازدیدکننده در روز به وردپرس اعتماد کردن، چرا ما نباید برای یک سایت خبری یا بلاگی از همین سیستم استفاده کنیم؟ وردپرس دقیقاً همون ابزارهایی رو داره که برای مدیریت محتوا، نمایش اخبار، دسته‌بندی، ثبت نظر کاربران و حتی تبلیغات نیاز داریم. بنابراین انتخاب وردپرس برای این نوع وب‌سایت‌ها هم منطقی‌تره و هم مطمئن‌تر.
چه زمانی وردپرس کافی نیست؟
تا اینجا بیشتر درباره‌ی امکانات وردپرس برای سایت‌های خبری و بلاگی صحبت کردیم. اما همیشه هم ماجرا این‌قدر ساده نیست. گاهی موضوع فقط امکانات پایه مثل دسته‌بندی، انتشار مقاله یا مدیریت کاربران نیست. بعضی وقت‌ها شما پروژه‌ای دارید که ویژگی‌ها و فیچرهایی می‌خواد که وردپرس حتی بخش کوچیکی از اون‌ها رو هم به‌صورت پیش‌فرض در اختیار نمی‌ذاره.
مثال از راه اندازی هوشینا
بذارید یک مثال واقعی بزنم. ما سیستمی داریم به اسم هوشینا. کار این سیستم تولید محتوا با هوش مصنوعیه. یعنی کاربر وارد سایت میشه، درخواست تولید محتوا می‌ده و سیستم به صورت خودکار محتوایی تولید می‌کنه که هم سئو شده باشه و هم کیفیت لازم رو داشته باشه. حالا برای پیاده‌سازی چنین سیستمی چه چیزهایی لازم داریم؟ اتصال به سرویس‌های هوش مصنوعی، مدیریت API، سیستم کیف پول یا اعتبار برای کاربرها، ورود و عضویت پیشرفته (مثلاً ورود با گوگل)، پنل کاربری کامل، پنل مدیریت پیشرفته برای مدیریت تراکنش‌ها و کاربران، درگاه پرداخت ایرانی و خارجی و کلی امکانات دیگه.
وردپرس از این همه نیاز، فقط بخش ساده‌ی ورود و عضویت کاربر رو به‌صورت پیش‌فرض داره. برای بقیه باید یا افزونه بسازیم یا افزونه‌های آماده نصب کنیم و دائم سیستم رو وصله‌پینه کنیم. خب در این شرایط منطقی‌تر اینه که کل سیستم رو از صفر طراحی کنیم، چون اگر همه‌چیز قراره سفارشی ساخته بشه، چرا باید روی بستر وردپرس که محدودیت‌ها و سربارهای خودش رو داره این کار رو انجام بدیم؟
مثال از راه اندازی چتینا
یا مثال دیگه: سیستمی داریم به اسم چتینا که هدفش ارائه سرویس چت آنلاینه. توی این پروژه حجم بالایی از پیام‌ها و دیتا ذخیره میشه و باید دیتابیس به شکلی طراحی بشه که سرعت پردازش چت‌ها بالا بمونه. حالا دیتابیس MySQL که وردپرس روی اون کار می‌کنه، برای چنین پروژه‌ای اصلاً مناسب نیست. اینجا باید از معماری‌های دیگه مثل دیتابیس‌های NoSQL استفاده کنیم و حتی سراغ زبان‌های برنامه‌نویسی دیگه بریم، چون PHP هم برای این حجم تبادل لحظه‌ای داده مناسب نیست.
پس خیلی طبیعی و منطقیه که بگیم: وردپرس برای همه‌چیز ساخته نشده. اگر پروژه شما نیازمند فیچرهای کاملاً اختصاصیه که وردپرس حتی بخش کوچیکی از اون‌ها رو پشتیبانی نمی‌کنه، اصرار به استفاده از وردپرس فقط کار رو سخت‌تر می‌کنه، آینده‌ی پروژه رو محدود می‌کنه و سرعت رشدش رو می‌گیره. توی این شرایط بهترین انتخاب اینه که از همون اول سیستم اختصاصی خودتون رو طراحی کنید و معماری رو دقیقاً متناسب با نیازهای پروژه بچینید.
لازمه همه‌چی رو اختصاصی بسازیم؟
ببین… واقعیت اینه که اگه بخوای یه سایت خیلی خاص با امکانات عجیب‌غریب بزنی، خب معلومه وردپرس به دردت نمی‌خوره و باید اختصاصی بنویسی. اما راستشو بخوای، ۹۰ درصد سایتا همچین چیز پیچیده‌ای نمی‌خوان.
فرض کن می‌خوای یه فروشگاه اینترنتی بزنی. خب وردپرس با ووکامرس همه‌چی رو برات آماده کرده: مدیریت محصول، ثبت‌نام کاربرا، خرید و پرداخت آنلاین، حتی فروش فایل دیجیتال. یعنی همه چی هست، دم دستت. پس چه کاریه بیای بشینی از صفر سیستم اختصاصی بنویسی، هم کلی زمان می‌بره هم کلی هزینه؟
الانم که هاست و دامین قیمتش مشخصه، با یه قالب خوب و دو سه تا پلاگین میتونی خیلی راحت سایتتو بالا بیاری. در واقع تو با هزینه‌ی خیلی کم و تو زمان خیلی کوتاه میتونی سایتتو داشته باشی. اما اگه بخوای اختصاصی کار کنی، هم باید ماه‌ها منتظر بمونی، هم چندین برابر خرج کنی، تازه معلوم نیست آخرش همون چیزی بشه که تو ذهنت بوده یا نه.
خود ما تجربه‌شو داشتیم. مثلاً برای سیستم کانتنتیفا یا همون تولید محتوا با هوش مصنوعی، یا سیستم چتینا (چت آنلاین) مجبور شدیم اختصاصی بزنیم. چرا؟ چون واقعاً وردپرس این امکاناتو نداشت. ولی خب اون پروژه‌ها هر کدوم ماه‌ها ازمون وقت گرفتن، کلی هزینه بردن و حتی بعضی وقتا مجبور شدیم همه‌چیزو از اول شروع کنیم. حالا فکر کن بخوای برای یه سایت فروشگاهی ساده هم همین کارو بکنی، خب انصافاً نمی‌ارزه.
پس قاعده‌ش اینه: تا جایی که وردپرس جواب کارت رو می‌ده، برو با وردپرس جلو. هم سریع‌تره، هم ارزون‌تره، هم امتحان پس داده. فقط وقتی باید سراغ اختصاصی بری که دیگه هیچ راهی نباشه و امکاناتی که می‌خوای اصلاً تو وردپرس قابل پیاده‌سازی نباشه.
چرا دیجی‌کالا وردپرس استفاده نکرد؟
این سؤال خیلی وقتا پرسیده میشه: «اگه وردپرس انقد خوبه، چرا دیجی‌کالا ازش استفاده نکرد؟» بذار خیلی راحت جواب بدم. دیجی‌کالا وقتی شروع کرد، وردپرس اون موقع اصلاً امکاناتی که امروز داره رو نداشت. اون موقع وردپرس بیشتر یه سیستم وبلاگ‌نویسی ساده بود، نه یه غول همه‌فن‌حریف مثل الان. پس طبیعیه که رفتن سمت یه سیستم اختصاصی.
ولی خب، امروز شرایط فرق کرده. وردپرس کلی پیشرفت کرده، افزونه‌ها و امکانات زیادی بهش اضافه شده، امنیتش خیلی بالاتر رفته و عملاً می‌تونه بخش بزرگی از نیازای یه فروشگاه آنلاین رو پوشش بده. شاید حتی بشه گفت اگه دیجی‌کالا همین امروز می‌خواست شروع کنه، خیلی احتمال داشت کارشو با وردپرس راه بندازه.
از اون مهم‌تر، ما و شما دیجی‌کالا نیستیم! یعنی چی؟ یعنی ما تازه می‌خوایم یه استارت‌آپ راه بندازیم. هنوز اول راهیم، سرمایه‌ی میلیاردی پشت سرمون نیست که بخوایم چند میلیارد خرج توسعه‌ی اختصاصی کنیم. خب منطقی نیست بخوایم از همون روز اول یه غول نرم‌افزاری مثل دیجی‌کالا بسازیم. پس بهترین کار اینه که با وردپرس شروع کنیم، سریع سایت رو بالا بیاریم، تست کنیم، مشتری جذب کنیم و کم‌کم توسعه بدیم.
واقعاً هم تجربه ثابت کرده مشکلی پیش نمیاد. من خودم سایت‌هایی رو می‌شناسم که سال‌هاست دارن با وردپرس کار می‌کنن، فروش بالا دارن، ترافیک خیلی زیادی می‌گیرن و بدون هیچ مشکلی هم ادامه دادن. پس نگرانی بی‌موردی هست که بگیم «نه، وردپرس جواب نمی‌ده».
دیتابیس وردپرس سنگین نمیشه؟
خیلی‌ها می‌پرسن: «خب اگه دیتابیس وردپرس بزرگ بشه، سرعت سایت نمیاد پایین؟» جوابش اینه که چرا، دیتابیس بزرگ میشه، ولی این اصلاً به معنی کند شدن سایت نیست.
بذار یه مثال واقعی بزنم. همین میهن وردپرس الان دیتابیسش چیزی حدود دو تا سه گیگابایته. خب شاید اولش فکر کنی وااای، سه گیگ دیتابیس یعنی سایت باید لَگ بزنه و کند باشه. ولی واقعیت اینه که اصلاً اینطوری نیست. چرا؟ چون دیتابیس درست مدیریت شده.
ببین، وقتی یه کاربر وارد سایت میشه یا یه صفحه رو باز می‌کنه، قرار نیست کل این دیتابیس سه گیگی براش خونده بشه. نه! فقط از همون جدولی که لازمه اطلاعات می‌گیره. یعنی مثلاً برای نمایش یه مقاله، فقط به جدول پست‌ها ریکوئست می‌زنه و اون بخش کوچیک لود میشه. پس حتی اگه دیتابیس ۱۰ یا ۱۰۰ گیگ هم باشه، اگه درست تنظیم و بهینه‌سازی شده باشه، سرعت سایت پایین نمیاد.
این وسط قدرت سرور هم خیلی مهمه. یعنی سرور باید اون‌قدر قوی باشه که بتونه درخواست‌ها رو سریع جواب بده. اگه سرور درست انتخاب بشه و بهینه‌سازی‌ها انجام بشه، هیچ فرقی نمی‌کنه دیتابیس ۲ گیگ باشه یا ۲۰۰ گیگ.
خود من الان دارم از خارج ایران وارد میهن وردپرس می‌شم و بازم سایت سریع باز میشه. حالا فکر کن اگه داخل ایران بودم، به خاطر نزدیک بودن به سرور، سرعت حتی دو برابر هم می‌شد. پس واقعاً جای نگرانی نداره. دیتابیس بزرگ داشتن هیچ ربطی به کندی سایت نداره، همه‌چیز برمی‌گرده به اینکه چقدر درست مدیریت و بهینه بشه.
سرور قوی‌تر، راه‌حل سایت‌های بزرگ
خب حالا یه نکته مهم اینجاست. وقتی دیتابیس سایتت بزرگ میشه و بازدیدکننده‌ها بیشتر می‌شن، طبیعتاً باید سرورتم قوی‌تر باشه. این چیز عجیبی نیست. همون‌طور که یه مغازه کوچیک وقتی بزرگ میشه، نیاز به انبار بزرگ‌تر پیدا می‌کنه، سایت هم وقتی رشد می‌کنه باید روی سرور قوی‌تر میزبانی بشه.
ولی اینو بدون، قرار نیست بری یه سرور فضایی بگیری با هزینه‌های نجومی! همین میهن وردپرس الان روی یه سروره که مشخصاتش مثلاً ۲۵۶ گیگ رم و حدود ۳ ترابایت هارد NVMe هست. خب این سرور واقعاً قوی محسوب میشه، ولی اون‌قدری هم نیست که بگیم وای عجب غولی! در حدیه که بتونه راحت ترافیک و دیتابیس سایت رو هندل کنه.
هزینه‌ش هم منطقیه. ما برای این سرور ماهی حدود پنج، شش میلیون تومن خرج می‌کنیم تو دیتاسنتر. حالا در مقابل درآمدی که سایت داره، این عدد واقعاً هیچه. یعنی وقتی یه سایت داره کلی بازدید و فروش می‌گیره، طبیعتاً خرج یه سرور بهتر اصلاً چیز خاصی نیست.
پس خیالت راحت باشه. اگه سایتت بزرگ بشه و دیتابیس سنگین شه، نهایت کاری که می‌کنی اینه که سرور رو ارتقا بدی. اینم هزینه‌اش نسبت به درآمدی که یه سایت پربازدید می‌تونه داشته باشه، اصلاً به چشم نمیاد.
ارتقای سرور؛ بخش طبیعی رشد سایت
ببین، این چیزیه که باید همیشه در نظر داشته باشی. وقتی سایتت بزرگ میشه، چه روی وردپرس باشه چه روی یه سیستم اختصاصی، دیتابیس هم سنگین‌تر میشه. خب این طبیعیه. ولی معنیش این نیست که سرعت سایت بیاد پایین یا سایت از کار بیفته. تنها کاری که باید بکنی اینه که سرور رو ارتقا بدی.
یعنی همون‌طور که یه کسب‌وکار کوچیک وقتی بزرگ‌تر میشه نیاز به دفتر بزرگ‌تر داره، سایت هم وقتی رشد می‌کنه نیاز به یه سرور قوی‌تر پیدا می‌کنه. همین!
پس دیگه نگران نباش. دیتابیس بزرگ داشتن مساوی با کندی سایت نیست. مهم اینه که زیرساخت رو درست انتخاب کنی و در زمان مناسب ارتقاش بدی. همین الان خیلی از سایتای پربازدید وردپرسی دقیقاً همین مسیر رو رفتن و بدون هیچ مشکلی دارن کار می‌کنن.
در وردپرس محدودیت دیتابیس وجود داره؟
خیلیا می‌پرسن که آقا، وردپرس تا یه جایی جواب می‌ده؟ مثلاً وقتی دیتابیس بزرگ بشه دیگه نمی‌کشه؟ جواب روشنه: نه، هیچ محدودیتی وجود نداره.
ببین، وردپرس هم مثل بقیه سیستم‌ها روی PHP و MySQL (یا همون MariaDB) کار می‌کنه. اینجوری نیست که بگه خب شما ۱۰۰ هزار تا محصول اضافه کردی دیگه جا ندارم! نه، این کاملاً بستگی به سرور و هاستی داره که روش سایتت رو بالا آوردی.
هرچی سایتت بزرگ‌تر میشه، دیتابیس هم سنگین‌تر میشه. این طبیعیه. ولی از اون طرف درآمدت هم بیشتر میشه. یعنی وقتی رسیدی به جایی که دیتابیس مثلاً چندین گیگ شد، خب اون موقع درآمدت هم انقدر بالا رفته که خیلی راحت میتونی یه سرور بهتر بگیری، یه هاست قوی‌تر بخری و بدون هیچ مشکلی کارتو ادامه بدی.
پس این نگرانی که دیتابیس پر میشه یا وردپرس جواب نمی‌ده رو کلاً بذار کنار. وردپرس محدودیتی برات نمی‌ذاره. مهم اینه که تو همزمان با رشد سایتت، زیرساختت رو هم ارتقا بدی. همین!
مهم‌ترین نکته: امکانات مورد نیاز شماست
ببین، توی انتخاب اینکه وردپرس مناسبه یا نه، یه چیز از همه مهم‌تره: امکاناتی که تو می‌خوای. یعنی باید اول بشینی ببینی قراره سایتت چی باشه، چه فیچرهایی لازم داری، چه امکاناتی می‌خوای اضافه کنی. بعد بر اساس اون تصمیم بگیری.
مثال بزنم: ما خودمون برای «میهن وردپرس» از همون اول وردپرس رو انتخاب کردیم. چرا؟ چون ۹۰ درصد چیزایی که نیاز داشتیم رو همین وردپرس به ما می‌داد. فقط مونده بود یکی دو تا افزونه و یه قالب اختصاصی که خودمون طراحی کردیم و پیاده‌سازی شد. نتیجه‌ش چی شد؟ یه سایت کاملاً پایدار که هنوزم داره درست کار می‌کنه.
یا مثلاً برای «برجینو» که وب‌سایت املاک ما توی دبیه، باز هم سراغ وردپرس رفتیم. چون امکانات اصلیش مثل مدیریت آگهی، عضویت کاربرا، سرچ پیشرفته و… با وردپرس قابل پیاده‌سازی بود. دوباره فقط یه سری شخصی‌سازی انجام دادیم و کارمون راه افتاد.
حتی سرویس «locatina.com» که یه بیزنس دایرکتوری توی دبیه و امکانات زیادی هم داره، با وردپرس راه‌اندازی شده. خیلیا فکر می‌کنن برای همچین پروژه‌ای حتماً باید یه سیستم اختصاصی نوشت، در حالی که وردپرس به راحتی جواب داد.
اما خب از اون طرف، پروژه‌هایی هم داریم مثل «کانتنت ایفا» یا سرویس چت آنلاینی که ساختیم. اینا دیگه داستانش فرق می‌کنه. چرا؟ چون بیس اصلی اون سیستم‌ها چیزی بود که وردپرس ذاتاً نداره. مثلاً یه سیستم چت آنلاینی که نیاز به پردازش لحظه‌ای، امکانات فوق‌العاده خاص و سرعت خیلی بالا داره، طبیعتاً وردپرس برای این کار ساخته نشده. برای همین مجبور شدیم سیستم اختصاصی از صفر بنویسیم.
پس تفاوت اصلی دقیقاً اینجاست:
- اگه امکاناتی که می‌خوای توی وردپرس وجود داشته باشه (یا با یه قالب و چند تا پلاگین قابل پیاده‌سازی باشه)، قطعاً بهترین و سریع‌ترین انتخابه.
- ولی اگه یه سیستم کاملاً متفاوت می‌خوای، چیزی که اساساً توی وردپرس نیست یا اصلاً فلسفه‌ی وردپرس باهاش نمی‌خونه، اون موقع باید بری سراغ برنامه‌نویسی اختصاصی.
یعنی همه چیز برمی‌گرده به این که تو چی می‌خوای. خیلیا اشتباه می‌کنن و از همون اول می‌گن نه من می‌خوام اختصاصی بزنم. در حالی که شاید همون وردپرس با یه قالب و دو تا پلاگین، ۹۰ درصد نیازشونو برطرف کنه و چند ماه جلو بیفتن.
دیتابیس وردپرس مشکل داره؟
خیلی‌ها می‌پرسن: «آقا دیتابیس وردپرس مشکل داره؟» جواب کوتاه اینه: نه! ما خودمون توی «میهن وردپرس» بیشتر از ۸ ساله داریم از همین دیتابیس استفاده می‌کنیم و تا امروز به هیچ مشکلی نخوردیم.
درسته، از نظر تکنیکال اگه یه برنامه‌نویس بشینه خط‌به‌خط دیتابیس وردپرس رو بررسی کنه، شاید بگه فلان جدول می‌تونست بهتر طراحی بشه یا فلان قسمت یه ایراد کوچیک داره. خب باشه، قبول! ولی مهم اینه که آیا این موضوع توی عمل مشکل ایجاد کرده؟ نه! دیتابیس وردپرس با همین ساختار الان، هزاران سایت بزرگ و پرترافیک رو بدون دردسر مدیریت می‌کنه.
یه عده سال‌ها پیش اومدن لیست کردن که دیتابیس وردپرس فلان تعداد مشکل داره. باشه عزیز من! اگه واقعاً راست می‌گی و برنامه‌نویسی، چرا نمیای اون مشکلات رو درست کنی؟ وردپرس یه پروژه‌ی اپن‌سورس هست. یعنی کدش جلوی همه بازه، رایگانه و هر برنامه‌نویسی می‌تونه تغییرات خودشو اعمال کنه. خیلی راحت میتونی بری توی گیت‌هاب، تغییرتو بزنی، ریکوئست بدی، و اگه منطقی باشه توی آپدیت‌های بعدی وردپرس اعمال میشه.
پس اینجوری نیست که بگیم «ای وای، دیتابیس وردپرس مشکل داره و هیچ وقت درست نمیشه.» نه داداش! این سیستم زنده‌ست. هر روز داره آپدیت میشه، هزاران برنامه‌نویس توی دنیا روش کار می‌کنن. و تجربه‌ی ما هم نشون داده که دیتابیسش هیچ وقت باعث افت سرعت یا مشکل جدی نشده.
اگه تا اینجای مقاله متوجه شدی که موضوعی که درنظر داری برای سایتت قابل راه اندازی با وردپرس هست، میتونی آموزش وزدپرس رو که به صورت رایگان توی سایت قرار دادم مشاهده کنی. برای مشاهده‌ی اون روی دکمه‌ی پایین کلیک کنید.
قدرت جامعه‌ی اپن‌سورس پشت وردپرس
وردپرس یه پروژه‌ی اپن‌سورس (open source) هست. یعنی کدش جلوی همه بازه؛ هر کسی تو دنیا می‌تونه ببینه، تغییر بده و حتی بهترش کنه. اگه یه سر به صفحه‌ی گیت‌هاب وردپرس بزنی، می‌بینی تا همین الان بیشتر از ۱۲,۴۰۰ تا فورک ازش گرفته شده. یعنی هزاران برنامه‌نویس و تیم مختلف یا دارن نسخه‌ی خودشون رو تست می‌کنن یا مستقیم روی توسعه‌ی وردپرس کار می‌کنن.
از سال ۲۰۱۲ تا ۲۰۲۴، تقریباً هر روز روی وردپرس تغییر انجام شده. به طور میانگین روزی بین ۵۰ تا ۲۰۰ خط کد توی این پروژه اصلاح، بهبود یا اضافه شده. این نشون می‌ده یه ارتش بزرگ از کانتریبیوترها (contributorها) شبانه‌روز دارن تلاش می‌کنن تا وردپرس سریع‌تر، پایدارتر و امن‌تر بشه.
حالا نکته‌ی اصلی اینجاست:
اگه شما به عنوان یه برنامه‌نویس فکر می‌کنی وردپرس یه مشکل امنیتی یا دیتابیسی یا هر باگ دیگه‌ای داره، راه درست این نیست که فقط بشینی بگی «نه آقا وردپرس مشکل داره» یا بخوای یه سیستم اختصاصی گرون رو به بقیه بفروشی. بهترین کار اینه که بری توی همین گیت‌هاب، مشکل رو حل کنی و تغییرتو پوش کنی تا توی نسخه‌های بعدی وردپرس بهبود داده بشه.
این همون قدرت اپن‌سورس هست. وردپرس دست یه شرکت یا یه تیم کوچیک نیست که اگه باگی داشت سال‌ها کسی درستش نکنه. پشتش یه جامعه‌ی عظیم جهانیه که هر روز داره قوی‌ترش می‌کنه. و همین باعث شده امروز نزدیک به ۴۳ درصد کل وب دنیا روی وردپرس باشه.
وردپرس یا سیستم اختصاصی؟ کِی کدوم رو انتخاب کنیم؟
بذار یه مثال ساده بزنم. وقتی می‌خوای هر روز از خونه بری سر کار و برگردی، هر ماشینی کارت رو راه می‌ندازه. پراید باشه، پژو باشه یا حتی بنز و بی‌ام‌و. همه‌شون یه کار رو انجام می‌دن: می‌رسوننت به مقصد. خب دیگه منطقی نیست بشینی از صفر یه ماشین طراحی کنی و بسازی، پر از ایراد و کلی زمان‌بر.
وردپرس هم همین‌طوره. برای خیلی از سایت‌ها مثل خبری، فروشگاهی، شرکتی، آموزشی یا خدماتی، همه‌چی آماده‌ست. کافیه ازش استفاده کنی و نهایتاً یکی دو تا پلاگین یا قالب بزنی روش. با این کار خیلی سریع‌تر به هدفت می‌رسی، بدون اینکه چند ماه وقت و کلی هزینه بذاری برای ساختن یه سیستم اختصاصی.
اما بعضی وقتا ماجرا فرق می‌کنه. فرض کن کوچه‌ی خونت فقط ۷۰ سانت عرض داره. خب طبیعیه که هیچ ماشینی ازش رد نمیشه. اونجاست که باید بری سراغ یه وسیله خاص مثل موتور یا حتی خودت یه چیز جدید بسازی. این همون شرایطیه که پروژه‌ی تو نیازهای خیلی خاص و خارج از استاندارد داره. توی این حالت، دیگه وردپرس جواب نمی‌ده و باید بری سمت سیستم اختصاصی.
پس جمع‌بندی اینه: تا جایی که وردپرس نیازهای تو رو پوشش می‌ده، بهترین انتخابه، سریع، ارزون و مطمئن. اما اگه شرایطت خاص بود و حتی ۱۰ درصد امکاناتی که می‌خوای توی وردپرس پیدا نشد، اون موقع منطقیه که وقت و هزینه بذاری برای ساخت یه سیستم اختصاصی.
صحبت آخر
بینید، واقعاً ساختن یه چیزی مثل وردپرس کار ساده‌ای نیست. سیستمی که از سال ۲۰۱۲ تا همین امروز، هزاران برنامه‌نویس توی دنیا هر روز روش کار کردن، مشکلاتش رو برطرف کردن، بهترش کردن و الان به شکل رایگان در اختیار همه‌ست. این چیزی نیست که بشه با یه تیم ۱۰ نفره یا حتی صد نفره توی یکی دو ماه ساخت.
حالا انتخاب با شماست. می‌تونید از این سیستمی که سال‌ها براش زحمت کشیده شده استفاده کنید و سریع‌تر مسیرتون رو برید، یا اینکه تصمیم بگیرید از صفر یه سیستم اختصاصی برای خودتون بسازید.
ولی یادتون باشه اصل ماجرا اینه که شما به اون چیزی که راه انداختید متعهد باشید. چه وردپرس باشه چه سیستم اختصاصی، مهم اینه که سایت یا بیزنس شما بتونه خدمات خوب بده، کاربرا راضی باشن و در نهایت شما به درآمد برسید. چون آخرش فقط همین مهمه. شاد و موفق باشید. 🙂
برای ارسال نظر لطفا ابتدا ثبت‌نام کنید یا وارد شوید.