اپن سورس چیست؟ منظور از سیستم Open Source یا متن باز

اپن سورس چیست؟

در این ویدیو درباره این‌که اپن سورس چیست و چرا باید از سیستم‌های Open Source استفاده کنیم صحبت خواهیم کرد.

تاکنون ممکن است بارها شنیده باشید که وردپرس یک سیستم متن‌باز یا Open Source است. در این آموزش قصد داریم در مورد این موضوع، اینکه به چه سیستمی اپن سورس گفته می‌شود و سیستم ما باید چه قابلیتی داشته باشد تا به آن اپن سورس گفته شود توضیح دهیم.

برای فهمیدن مفهوم اپن سورس در این آموزش از سایت ویکی پدیا استفاده کردیم ولی باید در نظر داشته باشید که تمامی اطلاعات موجود در آن قابل‌اعتماد نمی‌باشد.

مفهوم اپن سورس چیست

درواقع طبق گفته سایت ویکی پدیا مفهوم اپن سورس یا متن‌باز به سیستمی گفته می‌شود که به ما قابلیت دسترسی به سورس کد، داکیومنت‌های طراحی یا محتوای ما را می‌دهدند. پس یک محصول است که به ما اجازه می‌دهد کدها، داکیومنت‌های طراحی و محتوا را تغییر دهیم.

اگر بخواهیم انجام این کار در دنیای واقعی را مثال بزنیم می‌توانید فرض کنید که شما خودرویی را خریداری کرده‌اید که این خودرو دفترچه راهنمایی دارد که شما می‌توانید توسط این دفترچه یکسری کارهایی که می‌توانید با این خودرو یاد بگیرید را مشاهده کنید که اطلاع زیاد و عجیبی را در اختیار شما قرار نمی‌دهد.

اما اگر کمی در اینترنت جستجو کنید دفترچه‌های مختلف تعمیرات را برای این خودرو پیدا می‌کنید که حتی نقشه سیم‌کشی این خودرو را به شما نشان می‌دهدند و شما حق این را دارید که تغییرات دلخواه خود را در این سیم‌کشی‌ها ایجاد کنید. البته با این کار گارانتی آن خودرو باطل می‌شود و نمی‌توانید از آن استفاده کنید.

تقریباً چنین حالتی را در سیستم‌های کامپیوتری نیز داریم. زمانی که شما از اپل سیستم‌عاملی مانند مک بوک خریداری می‌کنید که سیستم‌عامل مک او اس روی آن نصب است، این سیستم‌ها اپن سورس نیستند و شما نمی‌توانید هیچ تغییری در کدها، ظاهر و طراحی آنها ایجاد کنید. درواقع کدهای این سیستم‌ها در اختیار ما قرار ندارد و صرفاً می‌شود با استفاده از Roleهایی که مدیر سیستم یا برنامه‌نویس سیستم ios مشخص کرده است یک سری نرم‌افزار نصب‌کرده و تغییراتی ایجاد کنیم.

درواقع شما برخی اختیارات محدود در اختیار دارید و نمی‌توانید هر چیزی را تغییر دهید و سورس سیستم در اختیار شما قرار ندارد. اگر سورس سیستم در اختیار بقیه افراد قرار بگیرد هر شرکتی می‌تواند درون آن تغییرات دلخواه خود را ایجاد کند و یک نسخه از آن را بیرون بدهد. مشابه این اتفاق را می‌تواند در لینوکس ببینید.

وردپرس متن باز است

زمانی که وارد وب‌سایت WordPress.org شوید مشاهده می‌کنید که عبارت wordpress is Open Source Software you Can Use to Create a Beautiful Website, Blog, or App در صفحه اول وب‌سایت نوشته‌شده است که نشان‌دهنده متن‌باز بودن وردپرس است. البته برخی افراد به آن باز متن میگویند که آن هم درست است.

وردپرس یک نرم‌افزار متن‌باز است که ما می‌توانیم برای ساخت سایت از آن استفاده کنیم. پس به این نتیجه می‌رسیم که طبق تعریف سایت ویکی پدیا ما می‌توانیم به کدهای وردپرس دسترسی داشته باشیم. در اینجا مزیت استفاده از سیستم‌های اپن سورس را برای شما توضیح می‌دهیم.

مزیت استفاده از سیستم‌های متن باز

اگر وارد سایت Github شوید و wordpress را جستجو کنید یک صفحه مانند زیر برای شما باز می‌شود که توسط WordPress.org ساخته‌شده است.

حال اگر در این صفحه مثلاً روی یک فایل کلیک کنید می‌توانید به کدهای این فایل دسترسی داشته باشید. شما در صفحه‌ای که برای شما باز می‌شود می‌توانید تغییرات دلخواه و حتی جزئی را اعمال کنید. گیت متدی است که شما توسط آن می‌توانید کدها را دریافت کنید و تغییرات را درون آنها ایجاد کنید و روی گیت هاب یا هر سیستم گیت دیگر بفرستید.

با این شما که برنامه‌نویس هستید می‌توانید تغییرات دلخواه خود را در وردپرس ایجاد کنید. مثلاً شما می‌توانید ایرادات آن را رفع کنید، مشکلات آن در زبان فارسی را برطرف کنید یا دکمه‌ای را درون آن تغییر دهید. پس‌ازاینکه شما تغییرات موردنظرتان را ایجاد کرده و به گیت ارسال کردید مدیران پروژه وردپرس آن را بررسی می‌کنند و اگر تغییرات شما مناسب بود آن را منتشر می‌کنند و شما جزء تیم توسعه‌دهنده وردپرس می‌شوید.

بررسی وردپرس در گیت هاب

در اینجا مشاهده می‌کنید که 60 نفر در وردپرس وجود دارند که روزانه روی وردپرس کار می‌کنند و تغییرات زیادی تاکنون روی آن ایجاد کرده‌اند. درواقع زمانی که نسخه جدید وردپرس منتشر می‌شود به این معنی نیست که آقای مت مولنوگ سازنده وردپرس این تغییرات را ایجاد کرده است و درواقع جمعی از Contributions در کنار هم باعث می‌شوند نسخه جدیدی از وردپرس منتشر شود تا وردپرس امن‌تر و بهتر شود.

مثلاً مشاهده کردید که آخرین Commits مربوط به چند ساعت گذشته بوده است و تاکنون همان‌طور که می‌بینید 41815 ایجادشده است. اگر روی آخرین Commits کلیک کنید مشاهده می‌کنید که چه کسی چه تغییری را ایجاد کرده است. مدیران وردپرس تغییرات این افراد را بررسی می‌کنند و آن را در نسخه جدید اعمال می‌کنند. مسلماً با این تغییرات وردپرس به سیستم بهتری تبدیل می‌شود.

تفاوت سیستم‌های متن‌باز و متن‌بسته چیست

همگی شما تصویر زیر را اگر چند سال است که با اینترنت کار می‌کنید دیده‌اید ولی زمانی که روی آن کلیک می‌کنید مشاهده می‌کنید که هیچ اتفاقی نمی‌افتد و دلیل آن این است که هایو مسنجر سیستم متن بازی نیست و شما نمی‌توانید تغییرات دلخواه خود را حتی برای رفع مشکلات روزمره خود درون آن ایجاد کنید. اگر هایو مسنجر متن‌باز بود شما می‌توانستید به مدیران یاهو یک Commits ارسال کنید و مشکل را خود حل کنید.

اما چون یاهو یک تیم برنامه‌نویسی داشت که شاید این مشکلات را اصلاً در ایران متوجه نمی‌شد و نمی‌توانست آنها را حل کند. پس مزیت وردپرس نسبت به دیگر سیستم‌ها این است که در سیستم‌های اختصاصی تنها یک نفر یا یک تیم چیزی را ادارد می‌کنند. در چنین سیستم‌هایی ممکن است که مشکلات دقیقاً مشخص نشود یا دیده نشاند یا اینکه آن تیم کلاً از هم بپاشد و برای حل این مشکلات مسئله‌ای پیش نیاید.

ولی در وردپرس این‌طور نیست و ما Contributions زیادی داریم و روزانه Commits زیادی ارسال می‌شود.

بررسی سیستم بیت کوین

یکی دیگر از سیستم‌هایی که مانند وردپرس متن‌باز است بیت کوین است و اگر آن را در گوگل جستجو کنید می‌توانید آن را در گیت ببینید. فردی به نام ساتوشی حدوداً چند سال پیش بیت کوین را نوشت و در اختیار مردم قرار داد. این فرد اجازه تغییرات روی این سیستم را به مردم داد تا بتوانند آن را بهبود دهند تا روزبه‌روز بیت کوین به سیستم بهتری تبدیل شود.

پس بیت کوین هم یک سیستم متن‌باز است که شما می‌توانید یک نسخه کپی از آن را دریافت کنید و آن را تغییر دهید و مثلاً نام آن را رضا کوین بگذارید. البته اگر بتوانید قسمت آن را پایین آورده و به 9000 دلار فعلی برسانید.

سیستم وردپرس هم دقیقاً همین‌طور است و شما می‌توانید از وردپرس کپی گرفته و نام آن را مثلاً راد پرس بگذارید و آن را تغییر دهید. در این صورت وردپرس هم نمی‌تواند از شما شکایت کند. چراکه شما یک فورک از سیستم وردپرس گرفته‌اید و این قانون سیستم‌های اپن سورس است.

شما می‌توانید از این سیستم‌ها یک کپی گرفته و به‌دلخواه خود آنها را تغییر دهید ولی به یک شرط که تغییراتی که ایجاد می‌کنید را در اختیار دیگران نیز قرار دهید. این‌ها دلایلی بودند که ما به خاطر آنها به وردپرس اپن سورس میگوییم.

شاد و پیروز باشید. 🙂

تیم تولید محتوا

ما در تیم تولید محتوای میهن وردپرس در تلاش هستیم تا بهترین مقالات آموزشی در زمینه وردپرس و کسب‌و‌کارهای اینترنتی را تهیه کنیم. صحت محتوای این صفحه توسط رضا راد بررسی خواهد شد.