سایت ساز یا وردپرس؟ یک مقایسه بدون حاشیه

اگه مدیر سایتی این ویدیو رو حتما ببین، چون باعث میشه تصمیم درستی توی فرآیند مدیریت سایتت بگیری. اگه طراح سایتی حتما حتما ببینش چون دودسته آدم داریم (که جلوتر براتون میگم کی هستن) که این دودسته سعی دارن مشتری شما رو قانع کنن که بره از اون خرید کنه. اگه شما این اطلاعاتو نداشته باشید نمی‌تونید مشتریتونو قانع کنید و مشتری میره از اون خریدشو انجام میده.

از سایت‌سازها استفاده کنیم یا وردپرس؟

تا حالا شده بخوای یه سایت برای کارت راه بندازی و وسط انتخاب بین این همه گزینه گیر کنی؟ یکی میگه فلان سایت‌ساز آماده رو بردار، یکی دیگه وردپرس رو پیشنهاد میده! خب حق هم داری سردرگم بشی. هرکسی یه چیزی میگه، اما واقعا کدوم بهتره؟ سایت‌سازهای آماده که میگن کار رو راحت می‌کنن یا وردپرسی که دستت رو برای هر کاری باز میذاره؟

وردپرس، قربانی دو جبهه‌ی مخالف

واقعیتش اینه که وردپرس یه مدت طولانیه که بین دو تا گروه گیر افتاده، انگار هر کی یه جورایی داره تلاش می‌کنه بزنه تو سرش! گروه اول، برنامه‌نویس‌ها هستن. خب، از دید اونا طبیعیه. وقتی یه سیستم آماده مثل وردپرس وجود داره که با چند تا کلیک میشه یه سایت خفن بالا آورد، دیگه کمتر کسی میره سراغ نوشتن سایت از صفر.

این یعنی چی؟ یعنی خیلی از پروژه‌های پول‌ساز برنامه‌نویسی دیگه از دست میره. برای همین بعضی از برنامه‌نویس‌ها مدام میگن وردپرس خوب نیست، امنیت نداره، برای سایتای جدی جواب نمیده و از این حرفا. ولی آیا واقعاً این حرفا درستن؟ درباره‌ی این موضوع توی یه مقاله‌ی وردپرس یا برنامه نویسی؟ به صورت کامل توضیح دادم.

حالا گروه دوم کیا هستن؟ همونایی که سایت‌سازهای آماده دارن. اینا هم مثل برنامه نویسا میخوان وردپرس رو کوچیک کنن، چون خودشون یه سیستم ساختن که سریع و ارزون یه سایت تحویلت میده. شعارشونم اینه: “چرا پول زیادی بدی؟ با هزینه کم سایتتو تحویل بگیر!” خب برنامه‌نویسا که وردپرسو بدنام می‌کنن به کنار، اما سایت‌سازها دیگه دارن زیاده‌روی می‌کنن.

خب طبیعیه که اونا هم وردپرس رو یه جور رقیب جدی می‌بینن. چون کسی که وردپرس بلد باشه، خودش خیلی راحت میتونه یه سایت حرفه‌ای بسازه و دیگه نیازی به این پلتفرم‌های قفل‌شده‌ی آماده نداره. اینه که وردپرس، وسط این دو جبهه، مظلوم شده. ولی خب داستان به این سادگی هم نیست!

پس سایت‌سازها چه کاربردی دارن؟

بذار یه چیزی رو روشن کنیم؛ ما نمیگیم سایت‌سازها هیچ فایده‌ای ندارن. اتفاقاً تو یه سری موقعیت‌ها سایت‌ساز میتونه خیلی هم به درد بخوره. مثلا فرض کن توی یه همایش یا رویداد خاص شرکت کردی و یه دفعه فهمیدی لازم داری یه سایت جمع و جور برای معرفی همون رویداد بزنی. خب تو همچین موقعیتی، وقت سر خاروندن هم نداری چه برسه به راه انداختن یه سایت مفصل با وردپرس و هاست و این چیزا!

اینجاست که سایت‌سازها میان وسط میدون. سریع، بدون دردسر، یه قالب انتخاب می‌کنی، چند تا متن و عکس میزاری و تمام! سایتت آماده‌ست. حتی بعد از تموم شدن اون رویداد هم دیگه نیازی نیست درگیر نگه داشتن و پشتیبانی سایت باشی، چون ممکنه اصلا دیگه بهش احتیاج نداشته باشی.

البته خب انصافاً با وردپرس هم میشه همچین کاری کرد. یعنی اگه یه نفر یه کم وارد باشه، با یه نصب ساده وردپرس و یکی دو تا افزونه، خیلی سریع میتونه یه سایت برای رویدادش بسازه. ولی خب فرقش اینه که سایت‌سازها بیشتر برای آدمایی طراحی شدن که هیچ سررشته‌ای از وب ندارن و فقط میخوان سریع کارشون راه بیفته.

سایت‌ساز یا وردپرس؟

یه جورایی میشه فرق سایت‌ساز و وردپرس رو با فرق خونه‌ی اجاره‌ای و خونه‌ی شخصی مقایسه کرد. بذار راحت واست بازش کنم. وقتی میری سراغ یه سایت‌ساز، درست مثل اینه که داری یه خونه اجاره می‌کنی. دیواراش، نقشه‌ش، حتی بعضی وقتا دکورش هم مشخصه. تو فقط میتونی یه کم چیدمان وسایلتو عوض کنی یا نهایتاً چندتا تابلو بزنی به دیوار.

نمیتونی سایتتو هر مدلی دوس داشتی دیزاین کنی

اما اگه یه روز دلت بخواد یه دیوارو برداری، یه پنجره اضافه کنی یا آشپزخونه رو بازسازی کنی، باید بری اجازه بگیری. تازه شاید هم بهت بگن “نه، اجازه نداری”! چون آخرش این خونه مال تو نیست؛ فقط داری ازش استفاده میکنی. حتی بعضی وقتا بهت اجازه نمیدن که یه لامپم عوض کنی توی اون خونه.

ولی وقتی یه سایت رو با وردپرس راه میندازی، یعنی خونه‌ی خودته. هر کاری دلت بخواد میتونی باهاش بکنی. دیوار خراب کنی، کل طراحی رو عوض کنی، رنگ و نور و فضا رو هر جور که میخوای بچینی. هیچ کسی هم نمیاد بهت بگه اینکارو نکن یا اونجارو تغییر نده.

نمیتونی امکانات جدید به سایتت اضافه کنی

تازه داستان فقط به تغییرات ظاهری ختم نمیشه. تو سایت‌سازها، معمولاً دستت برای اضافه کردن امکانات جدید خیلی بسته‌ست. مثلا شاید بخوای یه فروشگاه پیشرفته بزاری، یه سیستم عضویت خاص اضافه کنی یا یه اپلیکیشن به سایتت وصل کنی، ولی بهت بگن “نه، این سرویس ما این امکانات رو نداره.” یا باید هزینه اضافه بدی یا کلا بیخیالش بشی.
اما تو وردپرس، یه دنیا افزونه و قالب و کدنویسی وجود داره که هرچیزی تو ذهنت باشه میتونی بسازی یا بسپری یکی برات بسازه.

مالک سایت خودت نیستی

تصور کن تو یه خونه‌ی اجاره‌ای زندگی میکنی. اوایل همه چی خوبه، اما یهو صاحب‌خونه یه تصمیم جدید میگیره. مثلا میگه “حق ندارین بیش‌تر از سه نفر تو خونه باشین!” یا اجاره رو چند برابر میکنه، یا اصلاً خونه رو میفروشه و میگه باید تخلیه کنی. حالا تو میمونی و کلی وسایل و خاطره و درگیری فکری! باید همه‌ی زندگیت رو جمع کنی، دنبال یه خونه‌ی جدید بگردی، جابه‌جا بشی و کلی سختی بکشی. حتی ممکنه تو خونه‌ی جدید امکاناتی که قبلاً داشتی رو از دست بدی یا مدت‌ها طول بکشه تا دوباره جا بیفتی.

حالا بیا این مثالو برای سایت‌ها بزنیم. وقتی با یه سایت‌ساز کار میکنی، دقیقاً همین سناریو تهِ خطه. یعنی تو صاحب واقعی سایتت نیستی؛ اگه یه روز سیاست‌های اون سایت‌ساز تغییر کنه، اگه قیمت‌ها بره بالا، یا بخوان یه سری امکانات رو محدود کنن، دستت به جایی بند نیست. حتی ممکنه یه روز مجبور شی سایتتو جمع کنی و کلی اطلاعات و زحمتی که کشیدی، یا از بین بره یا کلی دردسر بکشی تا منتقلش کنی.

اما توی وردپرس همه چیز فرق داره. اینجا زمین و خونه مال خودته. هرچقدر بخوای خانواده‌ت (یعنی کاربرات، دیتاهات، محصولاتت) رو زیاد میکنی، هرجور بخوای دکوراسیون (یعنی طراحی سایت) رو تغییر میدی. هیچکس نمیاد بگه فلان کارو نکن یا باید خالی کنی و بری. اطلاعاتت، سایتت، آینده‌ت… همه تو دستای خودته. این یعنی یه خونه که تا وقتی خودت بخوای، مال خودته و هر وقت دلت خواست میتونی بزرگ‌تر و قشنگ‌ترش کنی.

یه چیز مهم دیگه هم هست که خیلیا حواسشون بهش نیست. وقتی یه سایت با وردپرس راه میندازی، شاید اولش یه هزینه‌ای بدی برای طراحی و راه‌اندازی (مثلاً بدی یه طراح سایت یا خودت وقت بذاری درستش کنی)، ولی بعدش دیگه این سایت مال خودته. یعنی چی؟ یعنی سال‌های بعد فقط کافیه یه هزینه‌ی خیلی منطقی بدی برای تمدید دامنه (اسم سایتت) و هاست (جایی که فایل‌های سایتت نگهداری میشه)، همین!

لازم نیست دوباره بیای پول طراحی بدی، لازم نیست بابت هر تغییر کوچیکی پول اضافه خرج کنی. سایتت رو داری، میتونی هرچقدر دلت خواست روش کار کنی، امکاناتش رو بیشتر کنی یا حتی ظاهرشو عوض کنی، بدون اینکه کسی بخواد ازت بابتش پول زور بگیره.

اما اگه با یه سایت‌ساز بری جلو، هرسال، هرسال، هرسال باید هزینه بدی. تازه اگه بخوای امکانات بیشتری مثل فروشگاه، درگاه پرداخت، عضویت کاربری یا حتی پشتیبانی بهتر داشته باشی، باید باز پول بیشتری خرج کنی. یعنی تو هیچوقت واقعاً صاحب اون سایت نمیشی، فقط داری اجاره‌ش میدی!

پس با یه حساب سرانگشتی میشه فهمید که با وردپرس یه بار هزینه میدی و بعدش یه سایت واقعی برای خودت داری.
ولی با سایت‌ساز، هر سال باید پول بدی برای سایتی که حتی اجازه تغییر درست و حسابی هم توش نداری! اگه مدیر کسب و کار خودتی و می‌خوای برای خودت یه سایت راه بندازی روی دکمه پایین کلیک کن و رایگان سایتتو راه بنداز. اما اگه طراح سایتی این لینکو اصلا به کسی نده.😎

مزیت وردپرس نسبت به خونه‌ای که مالکش خودتی

شاید تا اینجای کار با خودت بگی “خب تو دنیای واقعی اجاره‌نشینی یه جورایی منطقیه دیگه. چون خرید خونه کلی پول میخواد، ولی اجاره راحت‌تره.” درسته! تو دنیای واقعی خریدن خونه پول میخواد و خیلی وقتا چاره‌ای جز اجاره نداری.
اما تو دنیای سایت‌ها، ماجرا کاملاً فرق داره!

اینجا هزینه‌ی داشتن یه سایت وردپرسی و یه سایت روی یه سایت‌ساز، اونقدری فرق نداره که بگی “وردپرس خیلی گرونه پس مجبورم برم سایت‌ساز بگیرم.” اتفاقاً بعضی وقتا حتی هزینه‌ی سایت‌سازها بیشترم درمیاد. چون برای هر امکانات اضافه، برای فضای بیشتر، برای دامنه اختصاصی و حتی بعضی تغییرات کوچیک باید پول بیشتری بدی.

در حالی که تو وردپرس، هم کنترل کامل دست خودته، هم مخارجت دست خودته. میتونی با یه هزینه منطقی یه سایت فوق‌حرفه‌ای برای خودت بسازی که هر روز هم بتونی گسترشش بدی، بدون اینکه مجبور باشی برای هر قدم دستتو تو جیبت کنی.

پس اینجا دیگه اون توجیه “پول ندارم مجبورم اجاره کنم” اصلاً وجود نداره! وقتی با تقریباً یه هزینه میتونی صاحب یه خونه واقعی (یعنی سایت واقعی) بشی، چرا باید تا ابد مستأجر بمونی و هر روز منتظر تغییر شرایط صاحب‌خونه باشی؟ اگه یه ذره هوشمندانه نگاه کنی، می‌بینی تو دنیای دیجیتال، صاحب شدن خیلی راحت‌تر از اجاره‌نشینیه. فقط کافیه یه بار درست انتخاب کنی!

وردپرس یه سیستم Open Source

یکی از چیزایی که وردپرس رو اینقدر خاص و محبوب کرده، اینه که Open Sourceعه. حالا ممکنه بپرسی اپن سورس یعنی چی؟

Open Source چیه؟

اپن سورس یعنی کدهای وردپرس، یعنی همون چیزی که این سیستم رو ساخته، جلوی همه بازه. یعنی هر کسی بخواد، میتونه بره کدهاشو ببینه، تغییر بده، بهبودش بده یا حتی نسخه‌ی مخصوص خودش رو بسازه. هیچ قفل و بندی نداره که بگه “فقط باید اینجوری استفاده کنی” یا “بدون اجازه ما نمیتونی چیزی تغییر بدی”.

وقتی وردپرس اپن سورسه، یعنی سایتت صد در صد مال خودته. میتونی بهش هر امکانی که خواستی اضافه کنی، هر چیزی رو که دوست نداری حذف کنی، ظاهرشو عوض کنی، حتی اگه دلت خواست به یه چیز کاملا متفاوت تغییرش بدی. درضمن هیچ شرکتی پشت وردپرس نیست که یه روز بیاد قیمتاشو گرون کنه، یا بگه “اگه بخوای فلان قابلیت رو داشته باشی باید هزینه اضافی بدی.”

وردپرس رو یه جامعه‌ی بزرگ از برنامه‌نویس‌ها و آدم‌های عادی باهم دارن میسازن و بهتر میکنن، بدون اینکه دست یه نفر یا یه شرکت خاص باشه. پس وقتی با وردپرس سایت میزنی، دقیقاً مثل اینه که یه خونه داری که نقشه‌ش هم مال خودته. هر تغییری که بخوای توش بدی، کسی جلوتو نمیگیره. آزادی کامل داری و این یعنی واقعاً مالک سایتت هستی، نه یه مستأجر موقتی!

اگه وردپرس Open Source هست پس امنیت نداره

حالا یه چیزی هم این وسط هست که باید خیلی روراست درموردش حرف بزنیم. یه عده میان میگن: “آقا وردپرس چون اپن سورسه، پس امنیت نداره و راحت هک میشه!” بذار خیلی شفاف بگم این حرف یه برداشت نصفه و نیمه‌ست.

درسته که وردپرس اپن سورسه و کدهاش برای همه بازه. یعنی هرکسی میتونه کدهای وردپرس رو ببینه. ولی دقیقاً به همین دلیله که امنیتش قوی‌تر میشه! چون یه جامعه‌ی عظیم از توسعه‌دهنده‌ها هر روز دارن این کدها رو بررسی می‌کنن، ایرادها رو پیدا می‌کنن و قبل از اینکه مشکل بزرگی پیش بیاد، پچ امنیتی میدن و حلش میکنن.

یعنی در عمل، وردپرس یکی از امن‌ترین سیستم‌های مدیریت محتواست؛ فقط به شرطی که درست ازش استفاده بشه. اما چطوری میشه امنیت وردپرس رو تا حدی بالا برد که خیالت راحت باشه هیچ هکری نتونه دست به سایتت بزنه؟ توی یه سری آموزش رایگان برات کامل توضیح دادم که چطوری می‌تونی امنیت سایت وردپرسیتو بالا ببری.

اگه کارای امنیتی لازم رو انجام بدی، امنیت سایت وردپرسی شما به شدت بالا میره، تا جایی که حتی خیلی از سایت‌های بزرگ دنیا هم با همین وردپرس کار میکنن و هیچ مشکلی ندارن. پس اپن سورس بودن یعنی آزادی بیشتر، شفافیت بیشتر و امنیت بالاتر، به شرطی که تو هم به درستی ازش مراقبت کنی!

صحبت آخر

در نهایت، هیچ فرقی نمی‌کنه شما با چه سیستمی سایتتون رو راه‌اندازی کنید؛ مهم اینه که پشتکار داشته باشید و درست پیش برید. هم با وردپرس میشه موفق شد، هم با سایت‌سازهای آماده. اما باید بدونید که فرآیند راه‌اندازی و توسعه سایت روی یک سایت‌ساز آماده، خیلی محدودتره نسبت به وردپرس.

وقتی سایتتون روی یک سایت‌ساز آماده باشه، برای هر تغییر کوچیکی باید منتظر بمونید تا مدیر اون پلتفرم انجامش بده. آزادی عملی که تو وردپرس دارید رو اونجا پیدا نمی‌کنید. از طرفی، مجموع هزینه‌های وردپرس در بلندمدت هم خیلی کمتر از سایت‌سازهای آماده درمیاد. تازه دردسرهای جانبی مثل نبودن بک‌آپ، محدودیت امکانات و وابستگی کامل به یه شرکت هم تو سایت‌سازها همیشه وجود داره.

اگه تو بحث برنامه‌نویسی بود، می‌گفتم گاهی برید سمتش، ولی تو دنیای سایت‌سازهای آماده، واقعاً این پیشنهاد رو نمی‌کنم. اگه میخواید آزادی داشته باشید، آینده‌ی سایتتون دست خودتون باشه و با خیال راحت رشدش بدید، بهترین انتخاب همیشه اینه که یه سیستم مستقل مثل وردپرس رو انتخاب کنید. شاد و سربلند باشید. 🙂

رضا راد

میلیون‌ها کیلومتر اسکرول کردم تا به هدفم نزدیک بشم و این داستان همچنان ادامه داره...